بهروزی فر- ۲۶ شهریورماه ۱۳۵۹ بود که صدام حسین رئیس جمهور عراق با ظاهر شدن در برابر دوربین‌های تلویزیون این کشور، با پاره کردن قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، آغاز تجاوز رژیم بعثی به خاک ایران را اعلام کرد و به پیوست این اتفاق، چند روز بعد و در ۳۱ شهریور، رژیم بعثی با هدف براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی، جنگی تمام عیار را علیه ایران آغاز نمود. ایران در حالی در برابر این جنگ تحمیلی ایستاد که از خارج مرزها، تحت فشار شدید استکبار جهانی به ویژه آمریکا بود و در داخل نیز جناح های وابسته به غرب و شرق، با ایجاد هیاهو های تبلیغاتی و ایجاد درگیری های نظامی در صدد تضعیف نظام بودند و از همه مهمتر این که نیروهای نظامی نیز به طور کامل ساماندهی نشده بودند. جنگ بر میهن تحمیل شد و ایران، یک تنه در برابر تمامی ابر قدرتان دنیا ایستاد و در سکوت مدافعان بین المللی جوامع، خم به ابرو نیاورد و به یُمن حضور فرماندهان جوان و شجاع، از این قائله به سلامت عبور کرد. سکوت سازمان ملل در برابر این جدال ناجوانمردانه، ماه ها به طول انجامید تا این که در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۷۰، طی گزارشی، رژیم بعث عراق به عنوان متجاوز به خاک جمهوری اسلامی ایران معرفی شد. این که این قدر دیر سازمان ملل به اعلام رسمی مقصر اصلی این جنگ ۸ ساله می پردازد، موضوع صحبت ما در این مطلب نیست، آن چه در ادامه می خوانید، تنها بخش هایی از گزارش تحلیلی و البته محتاطانه سازمان ملل از پیامدها و خسارت های ناشی از جنگ است. هیئت اعزامی خاویر پرز دکوئیار – دبیرکل وقت سازمان ملل- خسارت های مستقیم این جنگ به ایران را در حالی ۹۷ میلیارد دلار برآورد کردند، که مقامات سیاسی و کارشناسان اقتصادی وقت کشورمان، آن را رقمی معادل هزار و ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین زده بودند.گزارش نهایی که پرز دکوئیار، بعد از جمع بندی نظرات هیئت اعزامی، به اعضای شورای امنیت ارائه نمود، به این نکات اشاره داشت که؛” از مجموع ۲۴ استان ایران،۵ استان صحنه نبرد بوده و ۱۱ استان دیگر نیز هدف حمله‌های هوایی و موشکی مکرر قرار گرفته اند. دو سوم جمعیت ۵۰ میلیونی ایران در این ۱۶ استان زندگی می کنند. کل واحدهای مسکونی تخریب شده در اثر این جنگ، بیش از ۱۳ هزار واحد و تعداد واحدهای با خسارت شدید ۱۹۰ هزار می باشند، که سبب شده حدود یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر از مردم ایران به اجبار خانه و کاشانه خود را ترک نمایند. تولید ناخالص ملی ایران نیز با ۳۰ درصد سقوط از ۳ هزار و ۱۲۷ میلیارد ریال در سال ۱۹۷۹ به ۲ هزار و ۸۴۳ میلیارد ریال در سال ۱۹۸۸ و به ۲ هزار و ۴۸ میلیارد ریال در سال ۱۹۸۸ کاهش یافته است. میزات سرمایهگذاری ها به شکل چشمگیری کاهش یافته و از ۵۷۵ میلیارد ریال در سال ۱۹۷۹ به ۲۹۴ میلیارد ریال در سال ۱۹۸۸ رسیده است”. این گزارش اگر چه از آسیب های وارده به بخش های صنعتی، کشاورزی، نفتی، ترابری، میراث فرهنگی،اقتصاد ملی، زیست بوم و مردم ایران پرده برداشته، اما با واقعیت های موجود فاصله زیادی داشت، برای مثال گزارشات داخلی تأثیر مخرب جنگ بر مناطق مسکونی و غیر نظامی را بسیار اسفبار توصیف کرده و به این نکته اشاره دارند که بیش از ۵۰ شهر و شهرستان و حدود ۴ هزار روستا به میزان مختلف متحمل خسارت شده و تعداد زیادی از روستاها و آبادی ها نیز با خاک یکسان شده اند. همه این گزارش ها مربوط به ظاهر قضیه است و هیچ کدام به تبعات معنوی و ناملموس جنگ اشاره ندارند، عواقب و پیامد هایی همچون درد و رنج های شبانه روزی جانبازان، تبعات بیماری های آسیب دیدگان از جنگ برای خانواده ها، فشارهای روحی و روانی ناشی از اسارت یا شیمیایی شدن، چشم انتظاری به چله رسیده مادران و پدران شهدای جاویدالاثر و…. که با هیچ مقیاس و مکیالی قابل سنجش و ارزیابی نیستند و نخواهند بود. جنگ با همه دشواری هایش به همت فرماندهان خوش فکر نظامی در حالی به پایان رسید که به اذعان گزارش های جهانی، ایران! پیروز این میدان بود، بلافاصله بعد از اتمام جنگ، مرحله سازندگی شروع شد و به همت فرماندهانی مدبر و جوانانی عاشق وطن، پروژه از بین بردن آثار نامیمون جنگ بر شهرها و روستاها کلید خورد و موضوع بهسازی شرایط کشور در همه حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و… برای رسیدن به خودکفایی به معنای واقعی در دستور کار قرار گرفت. نتیجه آن مجاهدت ها در دوران جنگ و بعد آن، اقتدار و پایداری ایران اسلامی است که مایه مباهات امروز ما می باشد. سربلندی امروز ایران در همه زمینه های تولید تسلیحات نظامی، انرژی هسته ای، دانش پزشکی، محصولات صنعتی و…. همه و همه، نشأت گرفته از آن روزهای سختی است که قدر دانسته شد و از دل بحران هایش، فرصت های مطلوبی خلق گشت که هر کدام منهاج و راهی روشن بر مسیر آیندگان بود. درس های آن روزهای دفاع مقدس، همچنان تازه اند و بدون تردید برای این روزهای کشور، بسیار کارایی دارند و به فرموده رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی)؛”هشت سال دفاع مقدس ما صرفاً یک امتداد زمانی و فقط یک برهه زمانی نیست؛ گنجینه عظیمی است که تا مدت‌های طولانی ملت ما می تواند از آن استفاده کند، آن را استخراج کند و مصرف کند و سرمایهگذاری کند…. من مشتاقم که جوان‌های ما قصه جنگ تحمیلی هشت ساله را بدانند که چه بود. این را بارها گفته‌ایم؛ افراد هم گفته‌اند و تشریح کرده‌اند؛ اما یک نگاه کلان به این هشت سال، با اطلاع از جزئیاتی که وجود داشته است، خیلی برای برنامه‌ریزی آینده‌ی جوان در روزگار ما مهم است”.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷ اعلام یا ارسال بفرمایید)
