مهدی آبادی – کشاورزی در استان خراسان جنوبی، نهتنها به عنوان یک فعالیت اقتصادی، بلکه به عنوان بخشی از هویت و فرهنگ مردم این منطقه شناخته میشود. با این حال، این بخش با چالشهای جدی مواجه است که باعث شده کشاورزی در این استان بیشتر جنبه معیشتی داشته باشد و نتواند به عنوان یک منبع درآمد پایدار برای مردم عمل کند. یکی از عمدهترین مشکلات، وابستگی شدید به کشاورزی سنتی و فقدان زیرساختهای لازم برای فرآوری و بازاریابی محصولات است. این موضوع نهتنها درآمد کشاورزان را محدود کرده، بلکه باعث شده است که بسیاری از جوانان به دلیل نبود فرصتهای شغلی پایدار، به شهرهای بزرگتر مهاجرت کنند. به عنوان مثال، در شهرستان زیرکوه، زرشک به عنوان یکی از محصولات اصلی منطقه شناخته میشود. با این حال، کشاورزان این منطقه هنوز با مشکل خامفروشی و عدم وجود بارگاههای فرآوری مواجه هستند. این موضوع باعث شده است که بیشتر محصولات به صورت خام و با قیمت پایین به فروش برسند و سود اصلی نصیب دلالان و واسطهها شود. علاوه بر زیرکوه، در دیگر شهرستانهای استان مانند قاینات و درمیان نیز محصولاتی مانند زعفران و عناب با مشکلات مشابهی روبهرو هستند. در قاینات، زعفران به عنوان طلای سرخ منطقه، به دلیل نبود واحدهای فرآوری و بستهبندی مناسب، اغلب به صورت فلهای و با قیمتی ناچیز به فروش میرسد. در شهرستان درمیان نیز عناب، با وجود کیفیت بالا، به دلیل نبود بازارهای هدف مشخص و زیرساختهای بازاریابی، نتوانسته جایگاه واقعی خود را در بازارهای داخلی و خارجی پیدا کند. این وضعیت نهتنها باعث کاهش درآمد کشاورزان شده است، بلکه موجب شده است که بسیاری از جوانان به دلیل نبود فرصتهای شغلی پایدار، به شهرهای بزرگتر مهاجرت کنند. در نتیجه، بخش کشاورزی استان با کاهش نیروی کار جوان و خلاق مواجه شده و چرخه معیشتی کشاورزی همچنان ادامه دارد. این روند اگر اصلاح نشود، میتواند به تدریج باعث کاهش تولیدات کشاورزی و از دست رفتن فرصتهای اقتصادی در منطقه شود. برای حل این مشکلات، نیاز به یک تحول اساسی در رویکرد به بخش کشاورزی است. یکی از راهحلهای منطقی و عملی، توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری در سطح استان است. با ایجاد واحدهای فرآوری محصولات کشاورزی مانند زرشک، زعفران و عناب، میتوان ارزش افزوده این محصولات را افزایش داد و از خامفروشی جلوگیری کرد. این کار نهتنها درآمد کشاورزان را افزایش میدهد، بلکه باعث ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی میشود. برای مثال، ایجاد یک کارخانه فرآوری زرشک در زیرکوه میتواند به تولید محصولاتی مانند آب زرشک، مربا، و مکملهای غذایی منجر شود که ارزش اقتصادی بسیار بالاتری نسبت به زرشک خام دارند. علاوه بر این، حمایت از تشکیل تعاونیهای کشاورزی میتواند به کشاورزان کمک کند تا با یکدیگر همکاری کنند و از طریق خرید و فروش جمعی، قدرت چانهزنی خود را در بازار افزایش دهند. تعاونیها میتوانند با ایجاد شبکههای توزیع قویتر، محصولات را به صورت مستقیم به بازارهای هدف برسانند و از سود بیشتری بهرهمند شوند. همچنین، آموزش کشاورزان در زمینه روشهای نوین کشت و برداشت و استفاده از فناوریهای روز میتواند به افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها کمک کند. برای مثال، آموزش روشهای آبیاری قطرهای و استفاده از کودهای ارگانیک میتواند به کاهش مصرف آب و افزایش کیفیت محصولات منجر شود. در نهایت، توسعه زیرساختهای بازاریابی و صادرات نیز از جمله اقدامات ضروری است. با ایجاد ارتباطات قویتر با بازارهای داخلی و خارجی، میتوان محصولات کشاورزی خراسان جنوبی را به عنوان برندهای معتبر معرفی کرد و سهم بیشتری از بازار را به دست آورد. برای مثال، زعفران قاینات، زرشک زیرکوه، عناب بیرجند، گل نرگس خوسف و… میتوانند با دریافت نشانهای جغرافیایی (GI) و بستهبندی مناسب، به بازارهای جهانی راه پیدا کنند. در شرایط کنونی کشور، که توجه به توسعه مناطق محروم و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی از اولویتهای اصلی است، سرمایهگذاری در بخش کشاورزی خراسان جنوبی میتواند به عنوان یک راهحل پایدار و منطقی مطرح شود. این کار نهتنها به بهبود معیشت مردم منطقه کمک میکند، بلکه میتواند به رشد اقتصادی استان و کشور نیز منجر شود. با برنامهریزی دقیق و مشارکت دولت، بخش خصوصی و مردم، میتوان چالشهای بخش کشاورزی خراسان جنوبی را به فرصتهایی برای توسعه پایدار تبدیل کرد. در پایان، باید به این نکته توجه داشت که توسعه کشاورزی در خراسان جنوبی تنها با همکاری همه جانبه دولت، بخش خصوصی و مردم ممکن است. اگر این همنوایی ایجاد شود، میتوان امیدوار بود که در آیندهای نهچندان دور، شاهد تحولی بزرگ در بخش کشاورزی این استان باشیم؛ تحولی که نهتنها معیشت مردم را بهبود میبخشد، بلکه خراسان جنوبی را به عنوان یکی از قطبهای مهم کشاورزی کشور مطرح میکند. (لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09155665782 اعلام یا ارسال بفرمایید)

یعقوبی – با تدبیر استاندار نمود پررنگ جهانی شدن اصفهک در نمایشگاه گردشگری رقم خورد