بهروزی فر – آن قدر چشم کشیدیم و مناجات ها کردید و اَتِلّو را زمزمه کردند و خواندند؛”ای خدا خدا بارون کن/ بارون او شارون کن” ، که بالاخره دل آسمان به درد آمد و کام تشنه زمین را سیراب کرد. باران بارید، الهی شکر خوب هم بارید. بعد از یک پاییز سخت که به گواه آمار، میزان بارندگی اش حدود ۷۰ درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته بوده، همین قدر باران برای شروع زمستان غنیمت بود و ان شاء الله بنا به پیش بینی های صورت گرفته باز هم قرار است، چشم مان به جمال دست و دلبازی های آسمان روشن تر شود. باران که ببارد، زمین سیراب می شود، هوا دو نفره می شود، دل کشاورز شاد می شود، دامدار به فردای بهتر دامش امیدوارتر می شود، قنات ها احیا می شود، سر و روی شهرها شسته می شود و آب در جوی و کانال و مسیل و راه و خیابان جاری می شود و می رود و می رود و می رود تا… حالا در این مسیر نه چندان طولانیِ رفتن، اگر به لطف اندیشه ای سبز، بندی و سدی و استخری ایجاد شده باشد که چه خوب! آب در آغوش این زیرساخت های مهم حیاتی آرام می گیرد و مهیای استفاده می شود وگر نه، می رود و می رود تا ذره ذره از دست برود و نیست شود. این نیستی و فنای آب های سطحی حکایت تلخی است که با وجود کم آبی استان، بعد از هر بارندگی به تیتر یک مطالبات تبدیل می شود و بعد از مدتی دوباره در محاق سکوت فرو می رود و فراموش می شود. فیلم هایی که این چند روزه به لطف گوشی های تلفن همراه از کانال های درون شهری بیرجند، شاهرود و…. تهیه و دست به دست شد، هم پرده از شعف بیش از حد مردم برداشت و هم در عین تأسف!! حجم انبوه آب هایی را به تصویر کشید که می توانستند به راحتی بخشی از کسری منابع را جبران کنند ولی صد حیف که بی گدار به راه زده بودند و به بیراهه رفتند. حالا در این میان برگ برنده در دستان آنهایی بود که برای در اختیار گرفتن این روانآب های سرکش چاره کرده بودند، جاها یی مثل شهرداری فردوس که با تدبیر شورای شهر و پیگیری شهردار و مدیران محلی، سال ۹۸ کلنگ احداث یک استخر ذخیره آب های سطحی را به زمین زدند و یک سال بعد، آن را افتتاح کردند و امسال و در دو بارندگی اردیبهشت و دی ماه(روز جمعه) طعم شیرین این اقدام شان را چشیدند. صاحبنظران بر این باورند که؛ ذخیره سازی آب های سطحی، به دو دلیل مهم است، یکی ایجاد درآمد پایدار که دغدغه همیشگی شهرداری ها و راهی اصولی برای کوتاه کردن دست آنها از جیب دولت و مردم است و دیگری استفاده بهینه از آب و صیانت از منابع آبی که بهترین راهکار برای جلوگیری از تحلیل رفتن ذخایر آبی و به تأخیر انداختن خشکسالی های غیر قابل جبران و البته جنگ آب است. شاید باورش برای خیلی ها سخت باشد اما واقعیت این است که؛ میانگین بارندگی روز جمعه دهم دی ماه برای فردوس، تنها ۶.۳ میلیمتر گزارش شده و همین مقدار اندک ۸ هزار و ۵۰۰ متر مکعب، معادل ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر آب را روانه استخر ذخیره آب شهرداری کرده است. این رقم معادل ۱۲ هزار تانکر ۷۰۰ لیتری آب است که با احتساب هر تانکر ۱۵۰ هزار تومان، می شود ۱۰۵ میلیون تومان درآمد خالص!! یکی از مهمترین دغدغه های شهرداری ها، تأمین آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز است، شهرداری فردوس هم از این قاعده مستثنی نیست، به نحوی که روزانه ۶ تا ۸ تانکر معادل ۱۰۰ هزار لیتر آب را در همین زمینه هزینه می کند. حالا با یک حساب سرانگشتی می توان به این نتیجه رسید که آن ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر آب، به اندازه ۸۵ روز یعنی حدود سه ماه، نیاز آبی فضای سبز این شهر را از آب باران که باکیفیت ترین آب است، تأمین می کند. حالا اگر هنوز درگیر دودوتا چهارتای این آمارید، برای این که حجم تعجب تان دوچندان شود، این صحبت اکبری شهردار فردوس را هم بخوانید؛ اردیبهشت امسال، فردوس با یک بارندگی ۲۱ میلیمتری مواجه بود که کمک کرد استخر ذخیره آب به حدی آبگیری شود که تا همین الان، آب مورد نیاز فضای سبز شهر را تأمین کند و در حالی که به اندازه ۲ ماه دیگر آب داشت، در این بارندگی اخیر، دوباره آبگیری شد. به گواه آمار، شهرداری برای احداث این استخر ۲ و نیم میلیارد تومان هزینه کرده و ارزش ریالی حجم آب جمع شده از همین دو بارندگی، معادل۵۰۰ میلیون تومان یعنی یک پنجم هزینه اجرای پروژه است، یعنی پولی که پرداخته اند، به زودی برمی گردد. در فردوس با مساحتی تقریباً یک پنجم مساحت بیرجند و با حجم بارانی به اندازه یک دوم بارندگی روز جمعه اینجا، ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر آب ذخیره شد که در مقیاس بیرجند قطعاً رقمی قابل توجه تر و پربازده تر خواهد بود. احداث استخر هزینه دارد، درست! مشاوری قوی برای طراحی و اجرا می خواهد، درست! توپوگرافی منطقه محدودیت ایجاد کرده، درست! اجرای این پروژه در اولویت برنامه های شورا قرار نداشته، درست!…. ولی با این مثال بدیهی و تجربه عینی که در فردوس رقم خورده، به نظر شما نباید از شوراهای اسلامی و شهرداری ها به ویژه در بیرجند به عنوان مرکز استان این نکته را جویا شویم که چرا این سرمایه گذاری یک بار برای همیشه را در اولویت برنامه های خود قرار نمی دهند؟! و اصلاً چرا با همه دغدغه هایی که برای تأمین آب به ویژه در فضای سبز وجود دارد، شهرداری در احداث استخر ذخیره آب تعلل کرده؟! آب به این گرانی، چرا اولویت اول شورا و شهرداری نیست؟!
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷ اعلام یا ارسال بفرمایید)
سرپرست معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی گفت: کارگروه رصد و پایش علل جذب
