« افغانستان پول به سازمان ها می دهد ، اگر ما نیز به این سازمان ها هزینه پرداخت کنیم، آنوقت زعفران ایران مطرح می شود.» زعفران افغانستان برای چهارمین سال متوالی به عنوان باکیفیتترین زعفران جهان معرفی شد و بالاتر از زعفران ایرانی قرار گرفت. این خبری که در رسانه های بین المللی به آن پرداختند و باعث گرد شدن چشمان شهروندان ایرانی شد. آخر چطور می شود کیفیت زعفرانی که فقط چندسال از کشت آن می گذرد از بزرگترین تولیدکننده زعفران بهتر باشد؟ به گفته رئیس شورای ملی زعفران این خبر یک شوی تبلیغاتی است و فقط برای مطرح شدن زعفران افغانستانی گفته می شود اما فرض هم بگیریم این یک کار تبلیغاتیست به تدریج مردم دنیا به این خبرها عادت می کنند و همین سهم اندک در بازار جهانی به راحتی آب خوردن از بین می رود.
نگرانی از دست رفتن بازار جهانی
یکی از کشاورزان در گفتگو با خبرنگار آوا می گوید: افغانستان با افزایش میزان تولید زعفران، وارد فضای رقابتی با کشورمان در این حوزه شده و برخی بی‌تدبیری‌ها نیز کمک می‌کند که تلاش زعفران کاران ایرانی به نام دیگران تمام شود. حسنی می افزاید: متاسفانه کشت جدید زعفران باعث از دست رفتن کیفیت آن شده است و با پرس کردن آن با هدف افزایش وزن ،کیفیت آن از دست می رود. وی اضافه می کند: در سال های گذشته پیاز زعفران را با انگیزه این که کشور افغانستان زعفران به جای خشخاش بکارند، به این کشور دادیم و حتی شنیدم کارشناسانی نیز به این کشور فرستادیم. حسنی با بیان اینکه خودمان باعث این وضع شدیم، تصریح می کند: با این وضع بسیاری از تولید کنندگان و صادرکنندگان زعفران این نگرانی را دارند با استمرار این وضعیت افغانستان به تدریج جای ایران را در بازارهای جهانی بگیرد. وی ضعف در زمینه تجارت زعفران را عمدهترین مشکل این حوزه در کشور میداند و اظهار می‌کند: کشور ما بزرگترین تولیدکننده زعفران جهان است اما تجارت این محصول در دست ما نیست و این امر نشان میدهد در این حوزه ضعف داریم.
تا دیر نشده باید کاری کرد
یکی دیگر از کشاورزان به موضوع دلالان چینی نیز اشاره و می گوید: این تاجران به راحتی با پرس کردن و فله ای گرفتن زعفران باعث از بین بردن کیفیت اصیل زعفران ایرانی شدند که متاسفانه اراده ای برای رفع آن در مسئولان مشاهده نمی شود. عباسی می افزاید: اگر ما حرکتی انجام ندهیم، زعفران اصیل ایران به نام افغانستان ثبت می شود و دیگر کشوری زعفران ایران را نمی شناسد. این تولیدکننده زعفران به برند سازی این محصول اشاره و می گوید: بایدتا دیر نشده از محصولات استراتژیک خودمان دفاع کنیم؛چرا همچنان باید فله‌ای زعفران صادر شود و برندی و بسته‌بندی مناسبی نداشته باشد تا امکان سوء‌استفاده وجود نداشته باشد و ارزش افزوده آن نیز در کشور بماند. عباسی ادامه می دهد: وزرات صنعت، معدن وتجارت باید با حمایت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان به حفظ این محصول ارزشمند کمک کند. وی می افزاید: کشور ما به عنوان بزرگترین تولیدکننده زعفران جهان به دنبال در دست گرفتن بازار این محصول است و چه رقیبی بهتر از افغانستان؟ که هم نیروی کار ارزانی دارد و هم وضعیت آب و هوایی آن مشابه ایران است. به گفته این تولیدکننده زعفران در بسیاری از حوزه کشاورزی غفلت کردهایم از قبیل زیره، پسته و زعفران هم یکی از این محصولات است.
افغانستان به دنبال تبلیغات است
رئیس اتاق بازرگانی،صنایع،معادن و کشاورزی بیرجند با بیان اینکه افغانستان به دنبال تبلیغات است، می گوید: این کشور پول به سازمان ها می دهد و اگر ما نیز به این سازمان ها هزینه پرداخت کنیم، آنوقت زعفران ایران مطرح می شود. احتشام با بیان اینکه کدام سازمان مرجع بین المللی چنین رتبه بندی انجام می دهد، می افزاید: متاسفانه در داخل کشور با پرداختن به این خبرها بیش از اندازه آن را بزرگ می کنیم. رئیس شورای ملی زعفران به موضوع خرید زعفران توسط چینی ها اشاره و عنوان می کند: زمانی که عده ای به دنبال کارت اهلیت هستند و اجازه صادرات به هرکسی را نمی دهند، چینی ها زعفران را خریده و به راحتی به نقاط دیگر صادر می کنند. وی با بیان اینکه باید محدودیت‌های صادرات زعفران رفع شود، ادامه داد: کسانی که محدودیت‌هایی اعمال می‌کنند باید به فکر آینده زعفران کاران باشند.احتشام زعفران ایرانی را با کیفیت ترین زعفران در دنیا معرفی می کند و ادامه می دهد: پیاز زعفران ایرانی به کشور افغانستان رفته است و این دلیل کیفیت زغفران این کشور است. رئیس شورای ملی زعفران ایران بیان کرد: باید همه دست به دست هم دهیم تا جایگاه زعفران ایران را با برند ملی و برندهای جغرافیایی در سطح بازارهای جهانی تثبیت کنیم.
کیفیت زعفران ایرانی فدای سود دلالان چینی شده است
با این حال عضو هیئت رئیسه شورای ملی زعفران نظر دیگری دارد. علی حسینی می گوید: کیفیت زعفران ایرانی فدای سود بیشتر دلالان چینی شده است. عضو هیئت رئیسه شورای ملی زعفران در توضیح از بین رفتن کیفیت زعفران ایرانی به‌خاطر سود دلالان چینی گفت: دلالان چینی از کشاورزان می‌خواهند که زعفران به اصلاح «اتویی» یا «پرسی» تولید کنند که کلاله بلند و کشیده و وزن بیشتری دارد، اما طعم و عطر و رنگ اصیل زعفران ایرانی را ندارد. حسینی تحمیل این روش به کشاورزان زعفران ایرانی را به نوعی «فدا کردن کیفیت و خوشنامی زعفران ایرانی برای سودجویی بیشتر دلالان چینی» خواند.
شورای ملی زعفران از صادرات فله ای جلوگیری کند
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه کیفیت زعفران ایران بسیار بالا است، می گوید: متاسفانه برخی بی ملاحظگی ها توسط کشاورزان نیز مشاهده می شود که با آموزش های لازم به دنبال به حداقل رسیدن آنها هستیم. اکبری می افزاید: اتحادیه اروپا ملاکی برای سم در تولید زعفران در نظر گرفته است که گاهی سم به کار برده شود توسط تولیدکنندگان بیشتر از حد است. وی اضافه می کند: برای کشاورزان استان به ویژه در قائن آموزش های لازم برای بهبود کیفیت زغفران گذاشته شده است و اطلاع رسانی نیز انجام گرفته که مثلا از یک نوع سم به هیچ وجه استفاده نشود. اکبری با بیان اینکه کشاورزان به سموم، تغذیه و آبیاری توجه زیادی داشته باشند، عنوان می کند: زعفران و پیاز از ایران به افغانستان رفته است و کارشناسان ما به کشاورزان کشور افغانستان آموزش داده اند و متاسفانه زعفران به طور فله ای به این کشور صادر می شود. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی تصریح می کند: شورای ملی زعفران با جدیدت اجازه صادرات زعفران به طور فله ای را بگیرد و از منافع ملی دفاع کند. اکبری با بیان اینکه باید برندهای داخلی را تقویت کنیم، ادامه می دهد: تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران باید با قدرت در نمایشگاه های بین المللی حضور داشته باشند.
حمایت های غیر مستقیم برای زعفران کاران
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان نیز درباره حمایت این سازمان از صادرکنندگان زعفران می گوید: دو جلسه تخصصی زعفران، زرشک و عناب با حضور صاحب نظران برای آسیب شناسی این محصولات در این اداره برگزار شده است. بهشتی راد می افزاید: در حوزه صادرات مانند سال های گذشته مشوق های نقدی نداریم و حمایت های غیر مستقیم از صادر کنندگان زعفران انجام می شود. وی با بیان اینکه بسته های حمایتی برای صادرکنندگان پیش بینی شده است، عنوان می کند: این بسته ها شیوه خاص حمایتی دارند و با توجه به آن از صادرکنندگان این محصول حمایت می شود. بهشتی راد با بیان اینکه برند زعفران در کشور و جهان ثبت شدند، ادامه می دهد: افزایش وظایف شورای ملی زعفران و کمک در تسهیلات بانکی از اقدامات این سازمان برای حمایت از صادرکنندگان زعفران استان بوده است. وی اضافه می کند: مشکل زعفران در تولید نیست چرا که بیشتر حجم تولید را داریم اما در موضوع کیفیت زعفران این اداره مسئول پاسخگویی نیست. بهشتی راد به ویروس کرونا اشاره و می گوید: متاسفانه این ویروس باعث برگزار نشدن بسیاری نمایشگاه های داخلی و بین المللی شد. مهدی آبادی
