بهروزی فر – اردیبهشت ماه سال ۱۳۱۲ هجری شمسی- ۹۱ سال قبل- طی قراردادی با شرکت دانمارکی “کمپساکس(Kampsax) “ احداث راه‌ آهن شمال ـ جنوب ایران اجرایی می شود. داستان اجرای این پروژه عظیم! عجیب، خواندنی و حاوی درس های فراوان است. این راه آهن به طول ۹۰۰ کیلومتر و در مدت ۶ سال، در حالی وارد فاز اجرا شد که گفته می شود؛ “ تا قبل از آن برخی شرکت‌های آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی در ساخت راه‌ آهن از میان کوه‌های البرز ناکام مانده بودند”. در داستان شکل گیری این خط ریلی آمده؛ عکس های هوایی از کوه های البرز این واقعیت را محرز کرد که این راه‌آهن باید از روستای عباس‌آباد( وِرِسک) عبور می‌کرد و با طی مسافت ۱۰ کیلومتر و نیز ۶۰۰ متر صعود، از کوهستان عبور کرده و به سمت تونل گدوک حرکت می‌کرد و از آن جایی که حرکت در چنین شیب تندی برای قطار ناممکن بود، لذا مسیر به شکل سه پله یا سه ریل موازی (معروف به سه خط طلا) بر روی دامنه کوه اجرا شد. مشکل بعدی در مسیر اجرای این پروژه، دره ورسک بود که مجریان طرح را به ساخت پلی واداشت که با گذشت قریب به ۱۰۰ سال به عنوان یکی از از شاهکارهای مهندسی دنیا، همچنان از بزرگترین پل‌های راه‌آهن سراسری ایران است.پل ورسک که راه‌آهن سراسری تهران ـ شمال را به هم متصل می‌ کند، در ارتفاع ۱۱۰ متری از ته دره با دهانه ۶۶ متری و با وسایلی ابتدایی ساخته شده و با تضمین ۷۰ ساله شرکت “کمپساکس” در ۵ اردیبهشت سال ۱۳۱۵ به بهره برداری رسید. داستان است یا واقعیت! می گویند؛ “ براساس آنچه از مهند‌‌س سازند‌‌ه این پل خواسته شده بود، مهند‌‌س طراح و سازند‌‌ه این پل «لاد‌‌یسلاوس فون رابسویچ» برای نشان د‌‌اد‌‌ن اطمینان خود‌‌ به کاری که انجام د‌‌اد‌‌ه، به همراه همسر و فرزند‌‌ خود‌‌ به زیر پل می رود تا اگر با حرکت اولین قطار، این سازه غول‌پیکر ریزش کرد، او و خانواد‌‌ه‌اش که برای مد‌‌ت د‌‌و سال د‌‌ر روستای پایین‌ د‌‌ست پل زند‌‌گی کرد‌‌ه بود‌‌ند‌‌، برای همیشه د‌‌ر آنجا زند‌‌ه‌ به‌ گور شوند‌‌“، حالا بیش از ۹۰ سال از عمر این شاهکار که د‌‌ر ساخت آن از هیچ آهنی استفاد‌‌ه نشد‌‌ه و تماماً از ملات سیمان، شن شسته شد‌‌ه و آجر است، می‌گذرد‌‌ و قطار تهران- ساری و تهران – گرگان و قطارهای باری و سوختی روزانه و بارها از روی آن عبور می‌ کنند، اما این پل با وجود حوادث و بحران های انسانی و طبیعی فراوان طی این سال ها، نه تنها کمر خم نکرد‌‌ه که از جاذبه‌های سیاحتی ایران نیز محسوب می‌ شود و علاوه بر اینها نام پل ورسک در کتاب رکورد گینس، در بخش پل‌های با ارتفاع بیش از ۶۱ متر به ثبت رسیده‌ است. شاید اینکه همیشه تأکید می شود، تاریخ را مطالعه کنیم و از آنچه در گذشته اتفاق افتاده، درس بگیریم، بابت مرور ماجرای خلق پروژه هایی مثل “پل ورسک” است که بعد از گذشت این همه سال، همچنان به عنوان یک شاهکار فنی مهندسی، مثال زدنی است. “پل ورسک” مصداق عینی تعهد، تخصص و و جدان کاری است، اینکه سازنده پروژه، برای کاری که با کمترین امکانات و در شرایطی دشوار انجام شده، تضمینی ۷۰ ساله می دهد، قطع به یقین حکایت از تعهد، تخصص، توان و وجدان کاری او دارد، چیزی که گویا جایش این روزها در اجرای برخی پروژه های عمرانی ما خالی است، که اگر نبود؛ در جانمایی طرح ها و اجرای پروژه ها به گونه ای اقدام نمی شد که با جاری شدن یک سیل، این همه خدمات و تخصص و کار! زیر سؤال برود. از بین رفتن جاده ها، آب افتادن واحدهای مسکونی، شکستن بندها، تخریب…. همه و همه حکایت از کار کارشناسی، چشم اندازها و آینده نگری هایی دارد که در عین تأسف! در اجرای پروژه ها کمتر دیده می شود و کمتر جدی گرفته شده و اگر در این رویه تغییری حاصل نشود، قطعاً ضررهایی بیشتر را باید انتظار داشته باشیم. (لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷ اعلام یا ارسال بفرمایید)