کاری- براساس اعلام مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام(ISC)، دکتر محمد بهنام‌فر، استاد گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه در جمع پژوهشگران پراستناد قرار گرفت. بر این اساس دکتر محمد بهنام‌فر، در حوزه موضوعی زبان و ادبیات با تعداد کل ۶۱ استناد در جمع پژوهشگران پر استناد قرار گرفت. مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام ISC، از سال گذشته با اتکا به منابع اطلاعاتی و پایگاه‌های داده خود اقدام به شناسایی پژوهشگران پراستناد علوم انسانی، علوم اجتماعی، هنر و معماری کرده است که در این گزارش، پژوهشگران پر استناد در بازه زمانی ۱۰ ساله (۱۴۰۰ ـ ۱۳۹۱) معرفی شده‌اند. به همین بهانه با این پژوهشگر و استاد برتر دانشگاه بیرجند به گفتگو نشستیم.
فرزند روستای بهدان
دکتر بهنام فر با بیان اینکه در سال ۱۳۳۸ در روستای بهدان متولد شدم، اضافه کرد: در سال ۱۳۴۸ برای ادامه تحصیل به بیرجند نقل مکان کردم و در سال ۱۳۵۵ موفق به اخذ مدرک دیپلم در رشته طبیعی، دبیرستان شوکتی بیرجند شدم. این استاد دانشگاه بیرجند با اشاره به اخذ کاردانی زبان انگلیسی، از دانشسرای راهنمایی تحصیلی مشهد، یادآور شد: در سال ۱۳۵۷ در آموزش و پرورش به عنوان دبیر زبان انگلیسی استخدام شدم. وی با اشاره به قبولی در کنکور سراسری دانشگاه با رتبه اول در زیرگروه علوم انسانی در منطقه چهار و شروع به تحصیل در رشته ادبیات انگلیسی دانشگاه فردوسی، خاطر نشان کرد: بعد از مدتی بنا به دلایلی مجبور به انصراف از این رشته شدم و به زادگاهم برگشتم اما علاقه به تحصیل سبب شد که دوباره از طریق رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی تحصیلاتم را تا مقطع دکتری ادامه دهم. پس از آن به دلیل حساسیتی که به مدارک دانشگاه آزاد بود دوباره در امتحان ورودی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی شرکت کردم و سرانجام موفق به اخذ دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۷۸ شدم و به عضویت هیات علمی دانشگاه بیرجند درآمدم. در سال ۱۳۹۰ موفق به ارتقا به مرتبه دانشیاری شدم و در سال ۱۳۹۴ به مرتبه استادی نایل آمدم.
تدریس در دانشگاه بیرجند و دانشگاه های مختلف دیگر
بهنام فر با بیان اینکه طی سالهای ۱۳۷۲ تا ۱۳۹۰ عضو هیئت علمی نیمه وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند بودم ادامه داد: همچنین از سال ۱۳۷۵ تاکنون در دانشگاه بیرجند و دیگر مراکز دانشگاهی تدریس کرده ام. وی اضافه کرد که دروس مثنوی، مبانی عرفان و تصوف، خاقانی، سبک شناسی، انواع ادبی، قواعد عربی، صائب، مرصادالعباد، قصاید و غزلیات سعدی، بوستان، مخزن الاسرار، منطق الطیر، تأثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی، زبان تخصصی، رودکی و منوچهری، فرخی و کسایی، ناصرخسرو و سنایی(کارشناسی ارشد)، ادامه داد: همچنین دروس تحقیق در متون نظم(دکتری)، تحقیق در ادبیات غنایی(دکتری)،بررسی تطبیقی شخصیتها و مضامین ادبی جهان (کارشناسی ارشد ادبیات تطبیقی)، ادبیات جهان (کارشناسی دانشگاه فرهنگیان)، تحقیق در مکتبهای ادبی جهان (دکتری)، مبانی نظری ادبیات غنایی(دکتری ادبیات غنایی)، تحقیق در متون عرفانی و حکمی (دکتری)، جنبه های عرفانی در هنرهای اسلامی(کارشناسی ارشد هنر اسلامی) سیر آرا و عقاید اسلامی و تاثیر آن در ادب فارسی( کارشناسی ارشد ادیات محض) از مهمترین دروسی است که در دانشگاههای مختلف تدریس کرده ام. علاوه بر این از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ در دانشگاه بخارست کشور رومانی به آموزش زبان و ادب فارسی به دانشجویان خارجی مشغول بوده ام.
مسوولیت های علمی اجرایی
این پژوهشگر برتر بیرجندی در خصوص سمت های شغلی خود با اشاره به مأموریت از وزارت علوم به دانشگاه بخارست رومانی به عنوان استاد اعزامی و تدریس دستور زبان فارسی، تاریخ ادبیات، مکالمه فارسی، ادبیات معاصر، ادبیات کلاسیک، مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی در چهار دوره در دانشگاه بیرجند و عضویت شورای انتشارات دانشگاه بیرجند یادآور شد: همچنین عضو حقیقی شورای آموزشی دانشگاه بیرجند، عضو حقیقی کمیسیون تخصصی علوم انسانی، نماینده شورای انتشارات در کمیته های تخصصی علوم انسانی، رئیس کمیسیون تخصصی علوم انسانی هیئت ممیزه دانشگاه در سه دوره، عضو حقیقی شورای راهبردی دیپلماسی علمی، عضویت هیات ممیزه مشترک دانشگاه های جنوب استان خراسان رضوی، مسوول پژوهشی دانشکده ادبیات، عضو هسته قطب علمی شاهنامه, عضو شورای سیاست گذاری انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی شعبه خراسان، سردبیری نشریه فرهنگ و ادبیات آیینی، عضویت در هیات تحریریه پنج نشریه معتبر دانشگاهی، دبیری دو همایش ملی و عضویت در کمیته علمی و اجرایی دهها همایش از مهمترین این مسوولیت ها بوده است.
تالیف کتاب در حوزه زبان و ادبیات فارسی
دکتر بهنام فر با اشاره به اینکه در این سالها همواره در پی تحقیق و نوشتن بوده ام و چندین کتاب به چاپ رسانده ام، خاطر نشان کرد: فارسی عمومی (درسنامه دانشگاهی)، وحی دل مولانا و خاقان اقلیم سخن، از مهمترین این آثار می باشد.
وی با اشاره به فرهنگنامه شهدای بیرجند ( انتشارات کنگره بزرگداشت سرداران شهید)و اندیشه و بیان ابن حسام خوسفی اضافه کرد: فرهنگ تحلیلی اصطلاحات و تعبیرات کنایی گویش اسفاد، هلوک هلوک، سخندانی و زیبایی در حدیث سعدی و متنبی. مجموعه مقالات همایش ملی نقد و تحلیل زندگی، شعر و اندیشه حکیم نزاری قهستانی و مجموعه مقالات نهمین همایش ملی پژوهش های زبان و ادبیات فارسی از دیگر آثار چاپ شده من می باشند.
چاپ صدها مقاله و پژوهش در نشریات داخلی و خارجی
پژوهشگر برتر بیرجندی صدها مقاله چاپ شده در نشریات داخلی و خارجی دارد که نتیجه سالها تحقیق و مطالعه این همشهری موفق می باشد. وی همچنین بیش از صد مقاله در همایش های ملی و بین المللی ارائه کرده است که برخی آز آنها به زبان انگلیسی است. راهنمایی و مشاوره بیش از صد پایان نامه و رساله کارشناسی ارشد و دکتری از دیگر فعالیت های این استاد است.
افتخارات و جوایز
دکتر بهنام فر طی سالهای تدریس افتخارات و جوایز بیشماری کسب کرده است که گویای برحسته بودن این استاد تمام و افتخار بیرجند است. انتخاب به عنوان استاد نمونه دانشگاه در چندین نوبت درفاصله سالهای ۱۳۷۹تا ۱۴۰۲ و پژوهشگر نمونه دانشگاه در سالهای مختلف بیانگر تلاش های این پژوهشگر سخت کوش است.
- پزوهشگر برتر استان در سال ۱۳۹۰، همچنین انتخاب کتاب شایسته تقدیر در سال ۱۳۹۱(خاقان اقلیم سخن) وکتاب شایسته تقدیر در سال ۱۳۹۶( فرهنگ تحلیلی اصطلاحات و تعبیرات کنایی گویش اسفاد) نیز در کارنامه این استاد ثبت شده است. همچنین راهنمایی رساله برترکشوری، در سال ۱۳۹۳درمقطع کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی با عنوان” نقد و تحلیل بلاغی و عرفانی مباحث فقهی در مثنوی، به کوشش فاطمه محسنی از دیگر افتخارات این استاد است.
اخذ رتبه اول کنکور سراسری کشور در گروه علوم انسانی (منطقه ۴ سال ۱۳۶۳) و رتیه اول دانشگاه در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری را می توان از دیگر افتخارات این پژوهشگر برشمرد.
دریافت لوح تقدیر به عنوان پژوهشگر برجستۀ خراسان جنوبی
دریافت لوح تقدیر به عنوان پژوهشگر برجستۀ خراسان جنوبی در شانزدهمین گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادبیات پارسی ایران (چهاردهم تا نوزدهم اسفند ماه ۱۴۰۱، محل برگزاری دانشگاه بیرجند) و همچنین دریافت لوح تقدیر و برگزاری مراسم بزرگداشت وی ا عنوان تجلیل از فرهنگ پژوهان استان خراسان جنوبی در تاریخ یکم خرداد ماه ۱۴۰۱در سالن قلمچی شهرستان بیرجند از طرف انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی و دانشگاه بیرجند در پرونده کاری این استاد وجود دارد.
ISC، پژوهشگران پراستناد گستره علوم انسانی، علوم اجتماعی ، هنر و معماری
وی در خصوص رتبه برتر ISC، با بیان اینکه این تحلیل با شناسایی فهرستی از پراستنادترین نویسندگان در هر حوزه با استفاده از روش‌های نرم افزاری آغاز می‌شود، ادامه داد: در مرحله بعد، ابهام زدایی و یکدست سازی این فهرست برای شناسایی افراد متعدد با نام یکسان یا افراد یکسان با نامهای متنوع انجام می شود. استاد بهنام فر با اشاره به اینکه پژوهشگران در هر حوزه بر حسب تعداد استنادهایی که دریافت کرده اند مرتب سازی و سپس پژوهشگران پر استناد بر اساس حدود آستانه استناد (Threshold) به عنوان پژوهشگران پراستناد گستره علوم انسانی، علوم اجتماعی، هنر و معماری در نظر گرفته می‌شوند. اضافه کرد: معیار انتخاب پژوهشگران در این فهرست، تعداد استنادهای صورت گرفته به تولیدات علمی آنها است.
وی با اشاره به اینکه تعداد ۴۲۴ نفر پژوهشگر پراستناد در گستره علوم انسانی، علوم اجتماعی، هنر و معماری شناسایی و در ۱۶ حوزه‌ی موضوعی علوم انسانی، علوم اجتماعی، هنر و معماری دسته بندی شدند، یادآور شد: در گزارش پیشین موسسه ISC ، تعداد ۳۳۳ پژوهشگر به عنوان پژوهشگر پر استناد این حوزه معرفی شده بودند که در سال جاری شاهد رشد۲۷ درصدی پژوهشگران هستیم.
