قاسمی- استان مرزی و کویری خراسان جنوبی دارای بیش از ۹۰۰ اثر ثبت ملی، چهار اثر ثبت جهانی و ۶۰ اثر طبیعی می باشد که شاید کمتر کسی از این جاذبه ها اطلاعات کافی داشته باشد. با شیوع ویروش کرونا شاید بتوان گفت بیشترین خسارت ناشی از کرونا به صنایع مختلف، به ویژه به بخش صنعت گردشگری وارد شده ، بسیاری مشاغل نیز در این حوزه در حالت تعلیق است و درآمدزایی در آن به صفر رسید، اما با وجود این آسیب ها و مشکلاتی که به وجود آمده است دغدغه فعالان این بخش برای دوران پس از کرونا و راهکار برای توسعه این صنعت در آینده می باشد. در همین راستا میزگردی برای بیان مشکلات کنونی و سد راه توسعه گردشگری استان در روزنامه اوا برگزار شد تا با بررسی ایده ها و پیشنهاد ی شرکت کنندگان راهکارهایی برای تدوام فعالیت ها در صنعت گردشگری ارائه شود این میزگرد با رعایت پروتکل های بهداشتی با حضور فعالین این عرصه، محققان، پژوهشگران و معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برگزار شد. در این نشست فعالان و کارشناسان این بخش براهمیت حمایت از گردشگری در شرایط فعلی و دورن پس از کرونا تاکید کردند
ایجاد علاقه مندی برای گردشگر
آذرکار، نماینده جامعه هتل داران خراسان جنوبی و سرمایه گذار در بخش گردشگری، با شروع بحثی درباره زمان احتمالی حذف کرونا و پایان فصل گردشگری که تعطیلات تابستانی و جاذبه های پاییزی است گفت: سرمایه گذار بخش خصوصی دراین جوزه باید حمایت ویژه شود و حمایت هایی که انجام می شود باید اثر بخش باشد چرا که بعد از کرونا به دلیل پایان فصل گردشگری مسافری نخواهیم داشت و مسئولان باید به این نکته ها توجه داشته باشند چرا که بحران به پایان نرسیده است و حمایت ها در این دوران باید ادامه دار باشد.
همه دستگاه ها به سرمایه گذار کمک کنند
مدیرهتل سپهر بیرجند با بیان اینکه برای ساخت یک هتل سه ستاره بیش از ۴۰ میلیارد تومان سرمایه لازم است، عنوان کرد: باید تمام دستگاه ها و متولیان مانند میراث فرهنگی، دستگاه های نظارتی، بانک ها، بیمه و تأمین اجتماعی و اداره مالیات و استانداری و دیگر دستگاه ها از سرمایه گذار حمایت کنند و مساعدت کامل داشته باشند. آذرکار تصریح کرد: اکثر سرمایه گذاران سود خود را در نظر می گیرند و کاری انجام می دهند ولی برخی افراد برای ارتقاء شهر و منطقه خود، بدون چشم داشت جلو می آیند و به این افراد باید نگاه ویژه ای شود تا به یک شرایط قابل قبول دست پیدا کنند. وی خاطر نشان کرد: رسانه ها نیز وظیفه دارند ظرفیت ها و پتانسیل های استان خود را معرفی کنند و در این راه، یاری گر بخش خصوصی و دولتی باشند و باعث جذب گردشگر به استان شوند.
آنچه باید انجام نشد
وی در ادامه به مسائل فرهنگی و زیرساختی این حوزه ورود کرد و ادامه داد :در ابتدا باید شرعی بودن این صنعت را مشخص کرد که برای این مشکل می تواند به تأکید دین مبین اسلام به سفر توجه کرد. او تأکید کرد: دلیل اصلی سفرها جاذبه های منطقه ای می باشد که گردشگر را به خود جذب می کند و در استان آنچه که حق و شایسته باشد انجام نشده است. وی تصریح کرد: باید گردشگر را جذب کرد و بخش های مختلفی برای علاقه مندی در این مسیر موثر هستند که می توان به آموزش، تبلیغ، آژانش های گردشگری، هتلها و اقامتگاه ها و دیگر موارد اشاره کرد. به گفته وی برای جذب گردشگر باید آسیب شناسی هایی انجام شود و راهکارهایی مناسب برای رفع مشکلات ایجاد کنیم و به مسافران امکانات درست و شایسته داده شود.
ضربه کاری کرونا به گردشگری
کاشانی، فعال بخش گردشگری و نماینده آژانس های مسافربری و مدیرعامل سازمان مردم نهاد انجمن گردشگری پایدار هم در این میزگرد عنوان کرد: قبل از کرونا صنعت گردشگری در استان روبه توسعه و پیشرفت بود و مسئولان استان این دغدغه را پیدا کرده بودند و حمایت هایی از این بخش در جریان بود و استاندار به جد پای کار قرار گرفته بود. وی افزود: فعالان گردشگری در سال ۹۸تازه خود را پیدا کرده بودند و روستاییان طعم این کار را چشیده و همکاری و تعامل خوبی برقرار کرده بودند که در همین زمان کرونا تمام این چرخه را کنسل کرد و گردشگری را در تمام جهان به خواب عمیق فرو برد. به گفته وی درست است که صنعت گردشگری در تمام دنیا آسیب جدی دیده است اما برای استان خراسان جنوبی که در این بخش نوپا بود و تازه شاهد رونق گرفتن این بخش بودیم، ضربه سنگین تری وارد کرد و عملا تا پایان سال دیگر رشدی در این زمینه نخواهیم داشت و تا سال ۹۹ شاهد رکود خواهیم بود.
تولید محتوا و بهبود زیرساخت ها
مدیرعامل سازمان مردم نهاد انجمن گردشگری پایدار عنوان کرد: در این برهه از زمان که درگیر این مشکل هستیم برای توسعه بخش گردشگری پس از آن باید فکرها و راهکارهایی اندیشیده شود تا قوی تر بتوانیم دوباره وارد این عرصه شویم. کاشانی تصریح کرد: یکی از این موارد که می توان به آن توجه جدی داشت زیرساخت ها می باشد که سرمایه گذاران بخش خصوصی و بخش دولتی در زمینه اقامتگاه ها، زیرساخت ها و دیگر موارد می توانند حجم کار زیرساختی خود را بهبود ببخشند. وی ادامه داد: همچین تولید محتوا در زمینه معرفی جاذبه های گردشگری و محتوای دیجیتالی می تواند برای جذب گردشگر و معرفی استان نقش مهمی برای توسعه این صنعت، بعد از کرونا داشته باشد. به گفته وی همچنین می توان وبسایت های چند زبانه ای را در بخش گردشگری و معرفی جاذبه ها و اقامتگاه ها ایجاد کرد و هم افزایی بین دستگاهی ایجاد و موازی کاری ها کاهش پیدا کند.
گردشگری راه هموار نجات استان
فیاض زاده، ارشد گردشگری و پژوهشگر و محقق در بخش توریسم ورزشی در این نشست با اشاره به اینکه رکود بخش گردشگری و آسیب به فعالین این عرصه را در این زمان همه می دانیم، گفت: اما باید از بیان مشکلات دست برداریم و به دنبال راهکار برای توسعه گردشگری بعد از کرونا باشیم. وی عنوان کرد: گردشگری در جهان، سومین صنعت پردآمد می باشد اما در کشور ما و به ویژه خراسان جنوبی چندان به آن توجهی نشده است ولی در سال گذشته شاهد حساسیت هایی در این بخش بوده ایم که باید این توجه بعد از کرونا چند برابر شود. به گفته وی در خراسان جنوبی صنایع قوی و کارخانه های بزرگ نداریم که بتوانند باعث شکوفایی استان شوند و می توان به گردشگری به عنوان راه نجات نگاه کرد که علاوه بر صرفه های اقتصادی می تواند اشتغال زایی بالایی برای مردم ایجاد کند و فقط از موازی کاری هایی که انجام می شود باید جلوگیری کرد.
ظرفیت های دیده نشده کویر و کوه
این پژوهشگر گردشگری ورزشی بیان کرد: خراسان جنوبی از نظر جاذبه های طبیعی درصد بالایی را به خود اختصاص داده است که هنوز در استان به آنها توجه چندانی نشده است. فیاض زاده تصریح کرد: کویر و کوه در استان می تواند برای گردشگران اروپایی و عاشقان هیجان و ورزش های کویری جذاب باشد چرا که این افراد به دنبال این موارد هستند. وی افزود: خراسان جنوبی جزو اولین استان های کویری بود کویرنوردی و تورینگ و سافاری را در کشور معرفی کرد اما اکنون استان های کرمان و یزد بیشترین استفاده را از این بخش می برند و در خراسان جنوبی به آن توجه نمی شود، همچنین اسکای رانینگ جزو ورزش های جذاب برای علاقه مندان در دل کوه ها می باشد که می توان از این طریق جذب گردشگر و ورزشکار داشت و حتی مسابقات کشوری و آسیایی در حوزه تورینگ و سافاری و اسکای رانینگ را در این منطقه برگزار کرد. فیاض زاده تأکید کرد: اما تمام این موارد و تأیید مسیرها و نظارت ها باید توسط کارشناسان حرفه ای و پژوهشگران انجام شود تا از آسیب رساندن به طبیعت و پوشش های گیاهی و حیوانی جلوگیری شود. به گفته وی زمانی که این ظرفیت ها به درستی مورد استفاده قرار گیرند می توان شاهد رشد چشم گیر روستاهای مرزی و اشتغال زایی بود و از هرزگردی ها و آسیب ها، جلوگیری کرد و هنوز برنامه ریزی کامل و جدی در این زمینه انجام نشده است.
مشکل مسافت و حمل و نقل
احمدی از دیگر فعالین بخش گردشگری که هماهنگی تورهای گردشگری از استان هایی مانند تهران به بیرجند را برعهده دارد نیز در این زمینه عنوان کرد: یکی از مهمترین مشکلات خراسان جنوبی در بخش گردشگری، مسافت دور استان از دیگر نقاط کشور می باشد و اینکه از حمل و نقل ریلی و هوایی برخوردار نیستیم. وی افزود: به همین دلیل در این بازه زمانی که ایجاد شده است برای رفع این مشکلات باید تمهیداتی اندیشیده شود و حداقل تعداد پروازهای استان افزایش پیدا کند. به گفته وی همچنین باید تورلیدرهای محلی و حرفه ای آموزش داده شوند که با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم هر منطقه رفتار شود تا شاهد برخوردها و جبهه گیری هایی در این زمینه نباشیم و مسئولان امر نیز به این نکات توجه کنند و کل صورت مسئله گردشگری را حذف نکنند.
حمایت بیشتر از اقامتگاه ها
غلام زاده، نماینده اقامتگاه های بوم گردی استان هم در این باره گفت: اقامتگاه های بوم گردی مانند کودکان نوپایی هستند که باید از آنها حمایت های ویژه ای شود. وی درخواست کرد در زمینه زیرساخت ها، آب و برق و گاز به اقامتگاه ها کمک شود تا بتوانند کیفیت مناسب تری برای گردشگران ایجاد کنند. به گفته وی اگر مشکلات اقامتگاه های بوم گردی رفع نشود شاهد توسعه چندانی در بخش گردشگری شهرستان ها نخواهیم بود.
اجرای طرح جامع گردشگری استان
معاون گردشگری، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز در این میزگرد عنوان کرد: امیدواریم بتوانیم برای گشایش در عرصه گردشگری استان گامهای بهتری برداریم. عربی اعلام کرد: طرح جامع گردشگری استان با مشارکت استانداری و دانشگاه بیرجند تا یک سال آینده اجرایی می شود، که تمامی ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی گردشگری را در بر دارد و با توجه به اقلیم، فرهنگ، آداب و رسوم و سایر موارد استان با شناسایی فرصتها و تهدیدات آن می باشد و پس از تکمیل و ارائه طرح مذکور، در اختیار دستگاه های اجرایی مرتبط قرار می گیرد و با تدوین چشم انداز مناسب، شاهد رونق روز افزون گردشگری در استان خواهیم بود. وی تأکید کرد: گردشگری موضوعی فرابخشی می باشد که فقط اداره کل میراث فرهنگی به تنهایی نمی تواند گام هایی بردارد و تمام دستگاه ها باید با همکاری و هم افزایی در این راه کمک کننده باشند. عربی در زمینه حمایتهای صورت گرفته از فعالان حوزه گردشگری بعد از شیوع کرونا نیز گفت: با ابلاغ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تمهیداتی اتخاذ شده تا باز پرداخت تسهیلات ارائه شده به مدیران تأسیسات گردشگری با تنفس سه ماهه پرداخت شود، همچنین تخفیفها در پرداخت بیمه کارکنان واحدهای گردشگری در نظر گرفته شده و پرداخت حاملهای انرژی آب، برق گاز واحدهای گردشگری تا پایان اردیبهشت ماه به تعویق افتاد.
تفاوت در نظام بودجه ای و برنامه ریزی
معاون گردشگری، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به مشکلات فرابخشی گفت: در موضوع فرابخشی مدل برنامه ریزی و بودجه ای متفاوت است و موضوع ملی می باشد. عربی افزود: قبول داریم که گردشگری موتور محرکه اقتصاد است اما نوع نگاه برخی مدیران متفاوت می باشد. وی بیان کرد: برای برخی از موارد قول های داده می شود ولی تا تخصیص پیدا کند مشکلاتی به همراه دارد. به گفته وی برای توسعه گردشگری کویر کمپ ها و اقامتگاهایی ایجاد کرده ایم اما برای توسعه گردشگری ورزشی چالشهایی با هیئت اتومبیل رانی و موتورسواری و اداره کل ورزش و جوانان استان داریم که باید رفع شود.
