بهروزی فر – خراسان جنوبی، به جهت تعدد سنت ها، سرزمین آداب و رسوم نام گرفته، در میان سنت های ارزشمند مردم این دیار که بخش عمده ای از آنها همچنان محفوظ مانده و البته با برخی تغییرات در مناطق مختلف در حال تکرار است و مردم بر انجام آن ابرام می ورزند، کاشت سرسوزی، سمنوپزان، شاه مولایی و… است که در استقبال از سال نو انجام می شود. مردم خراسان جنوبی که از مدت ها قبل از پایان سال، با خانه تکانی، سمنوپزان، خرید لباس عید و… خود را برای استقبال از سال نو و عید نوروز آماده می کنند، در ظرف‌ های کوچک یا بزرگ مقداری جو، گندم، عدس یا ماش می‌کارند یا بر روی کوزه های سفالی، تخم شاهی یا گشنیز می چسبانند و از این دست کاشته های خود مراقبت می کنند تا برای سال نو در خانه سرسوزی یا همان سبزه عید داشته باشند. این سبزه ها در سیزدهمین روز فروردین -روز طبیعت- با خانواده ها به دل طبیعت می روند و همانجا رها می شوند. از دیگر مراسم خراسان جنوبی، رسم شاه مولایی” است که در اغلب مناطق شهری و روستایی استان وجود داشته و در برخی شهرها و روستاها همچنان مرسوم است. در این سنت نیکو، افراد خیر و معتمدان محل،چند روز مانده به نوروز با مراجعه به ثروتمندان، اجناسی شامل مواد غذایی یا البسه را تهیه نموده و آنها را بین افراد نیازمند فامیل یا محله تقسیم می‌کردند. مردم معتقد بودند شام شب عید به هر قیمت که شده باید پلو باشد، لذا فقیر و ثروتمند خود را مقید به تهیه و پخت پلو در شب عید می‌دانستند، بخشی از کمک های جمع آوری شده در مراسم شاه مولایی، صرف خرید برنج می شد تا هیچ سفره ای شب عیدی بی رشته پلو، گاورس پلو و… نماند. و حالا بعد از سال ها مه نوروز ۱۴۰۲ با ایام عید نوروز مقارن شده، بخشی از رسومات استان، با سنت های رمضانی در هم آمیخته است. وجه مشترک آیین استقبال از سال نو و ماه مبارک رمضان، زدودن گرد و غبار از در و دیوار خانه ها و دل هاست. مناجات و شب‌خوانی یا شوخانی(افراد خوش صدا، نیمه‌شب ها در سه نوبت بالای بام خانه می‌رفتند و با صدای بلند به‌ قرائت ادعیه و نیایش می‌پرداختند تا مردم با شنیدن صدای آنان از خواب بیدار شوند)، رمضان‌خوانی ( بعد از اقامه نماز و صرف افطاری، جمعی از پسران و نوجوانان در دسته‌های چند نفری به راه می‌افتادند و به در خانه‌های همسایگان به‌ویژه سرشناسان و توانگران می‌رفتنند و به قصد گرفتن انعام برنامه ویژه‌ای اجرا می‌کردند)، افطار کردن بر سر مزار درگذشتگان(مردم بعد از خواندن نماز مغرب و عشاء سفره افطاری خود را در جوار مزار درگذشتگان پهن و روزه خود را همانجا باز می‌ کنند)، ملاقه‌زنی یا کفچلزی( خانم‌ها صورت خود را پوشانده و سپس با یک ملاقه به در خانه مردم می‌زدند و می‌گفتند «بیست‌ و هفتمو هستم» و صاحب‌خانه به آنها پول می‌داد، در پایان هم با این پول‌ها پارچه خریداری و لباس تهیه می‌شد)، طبل زنی(آیینی برای بیدار کردن مردم در وقت سحر)، بازی “رمضان الله، الله رمضان” ( تعدادی کودک و نوجوان دور هم جمع می‌شوند و فردی را که اولین سال است روزه‌ گرفتن بر او واجب شده را به عنوان رئیس انتخاب می کردند و با رفتن به در خانه ها، کمک هایی را جمع می نمودند تا در پایان به یکی از افراد مستحق گروه و یا نیازمندانی که می شناسند، تحویل شود). نگاهی کوتاه به سنت های مرسوم منطقه نشان دهنده حس نوعدوستی مردم است که هر چه پیشتر می رویم، علیرغم تنگناهای اقتصادی، همچنان رایج می باشد و به آن توجه ویژه ای می شود، به گواه آمار رسمی، مردم خراسان جنوبی در کمک به اعتاب مقدسه، کمک های مؤمنانه، پرداخت صدقات و… همواره گی سبقت را از دیگر مناطق و حتی استان های برخوردار ربوده اند. و حالا که نوروز و رمضان درهم آمیخته اند و از دیگر سو، فشار های اقتصادی و گرانی ها، عرصه را بر همه تنگ کرده، باز هم ما مردمیم که باید گره از کار یکدیگر باز کنیم و نگذاریم هیچ خانه ای شب عیدی بی پلو بماند و هیچ سفره ای در سحرهای پر خیر و برکت رمضان از حداقل ها تهی باشد.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۱۵۷۲۴۸۲۸۹ اعلام یا ارسال بفرمایید)