بروز و ظهور ویروس کرونا در جهان و ایران به اذعان تمام کارشناسان بیشتر ضربه و ضرر و زیان را به بخش گردشگری کشورها وارد کرد و به تبع این موضوع صنعت گردشگری در کشور و استان ما نیز دچار خسارت های جبران ناپذیری شد. شهرستان فردوس نیز با ظرفیت های فراوان گردشگری و با توجه به اینکه چند سال شده با شعار “ فردوس، شهری برای گردشگری” سعی در رونق صنعت گردشگری خود دارد با بروز کرونا عملا تمام فعالیت ها و برنامه های مسئولان مربوطه متوقف شد و بسیاری از فعالان گردشگری حتی نتوانستند هزینه تبلیغات خود را نقد کنند. اقامتگاه های بوم گردی، هتل های سنتی، رستوران ها، سفره خانه های سنتی، مهمان پذیرها و سیستم حمل و نقل مسافر بیشترین ضرر و زیان را از کرونا متحمل شدند. گر چه دولت سعی کرد با اجرای طرح های ویژه و اعطای تسهیلات خاص، حداقل بخشی از خسارات بخش گردشگری را جبران کند ولی بسیاری از این وعده ها عملی نشد. برای اطلاع از اوضاع و احوال اقامتگاه های بوم گردی شهرستان در این وضعیت کرونایی با چند تن از مدیران بوم گردی ها به گفت وگو نشستیم .
فعالیت بوم گردی هابا پایین ترین ظرفیت
مصطفی مشکاتی مدیر بوم گردی بابا شبنم واقع در باغستان، جوان فعالی که به اتفاق چند جوان دیگر این مجموعه را مدیریت می کنند گفت: در حالی که سال گذشته اجازه کار با ۵۰ درصد ظرفیت به بوم گردی ها داده بودند ولی بهدلیل عدم استقبال از همین مقدار نیز ۵۰ درصد بیشتر ما مسافر پذیرش نداشتیم و این یعنی عملا با ۲۵ درصد ظرفیت کار می کردیم. وی با بیان اینکه تمام پذیرش های ما برای استراحت های کوتاه مدت بود تصریح کرد: اقامت در شب که معمولا گردشگران در بوم گردی ها دارند با استراحت های کوتاه مدت فرق دارد و سال گذشته ما به هیچ عنوان گردشگری نداشتیم.مشکاتی این را هم گفت: به لحاظ اینکه ما در حاشیه جاده ترانزیتی هستیم معمولا پذیرش بیشتری داشتیم و سایر اقامتگاه ها وضعیت بدتری از ما داشتند.وی در خصوص استمهال تسهیلات نیز گفت: تا بهمن ماه سال گذشته صبر کردند ولی از این تاریخ اقساط به صورت خودکار از حساب اشخاص کسر شد و قبوض آب و برق ما را نیز به صورت تقسیط دریافت کردند و مبلغی نیز به عنوان تسهیلات کرونایی دریافت کرده ایم.
تسهیلاتی که امهال نشد و قبوضی که تقسیط نگردید
اما مدیربوم گردی شریفی واقع در باغستان در این اوضاع کرونایی گله های زیادی داشت. حسین قطنی با بیان این که معمولا دراین اقامتگاه اغلب توریست های خارجی را پذیرش داریم افزود: با شیوع کرونا کاهش ۱۰۰ درصدی توریست داشتیم و پذیرش مسافر نیز بسیار کم و حداقل بوده است. وی در خصوص استمهال تسهیلات نیز گفت: از یک بانک و صندوق وام داشتم که علیرغم قول و قرارهای اولیه، هیچکدام به تعهداتشان عمل نکردند و امهال نشد. وی با بیان اینکه فقط ۵۰ میلیون تومان تسهیلات ویژه کرونا توانستم دریافت کنم افزود: قبوض آب و برق و گازمان نیز علیرغم درخواست و پیگیری تقسیط نشد.مدیر اقامتگاه بوم گردی عمارت بهشت هشتم نیز از آنچه مسئولان در خصوص حمایت از بخش گردشگری بیان کردند و آنچه در عمل اتفاق افتاد گله و شکایت داشت. رسول اسماعیلی تصریح کرد: در حالی که تسهیلات با نرخ سود ۸ درصد دریافت کرده بودم ولی برای استمهال آن می بایست با نرخ ۱۸ درصد پرداخت می کردم که با چنین شرایطی که بانک اعلام کرد هیچ اقدامی انجام ندادم.
بیکاری ۵ نیروی بوم گردی در شرایط کرونایی
وی تاکید کرد: در ایام کرونا عملا این اقامتگاه تعطیل بوده و ۵ نیروی شاغل را مجبور شدم اخراج کنم که بیمه بیکاری نیز فقط یک ماه به آنها پرداخت شد. خورشیدی مدیر اقامتگاه بوم گردی ثامن در اسلامیه اما به موضوع مهمی اشاره کرد و گفت: در ایامی که شهر ما از نظر پذیرش مسافر مساعد بود، سایر شهرها در وضعیت قرمز قرار داشت و مسافران اجازه خروج از شهر را نداشتند که این نا همخوانی که به دلیل شرایط خاص کرونا اتفاق افتاد موجب شد ما زیر ۵ درصد ظرفیت، پذیرش داشته باشیم. ولی منع تردد ازساعت ۹ شب را از دیگر دلایل کسادی بازار اقامتگاه های بوم دانست و گفت: در سال گذشته حداقل ۱۵۰ میلیون تومان متضرر شدم. رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فردوس نیزبا بیان اینکه کرونا ضربه سنگینی بر بخش گردشگری زد افزود: حجم بالای خساراتی که در کشور به بخش گردشگری خورد موجب شد دولت نتواند آن طور که باید و شاید بسته های حمایتی ازسرمایه گزاران این بخش را به درستی اجرا و به تعهدات خود عمل کند. طالبی اضافه کرد: پرداخت تسهیلات کرونا به بخش گردشگری بر اساس ظرفیت و گستردگی طرح ها بود و فقط به کسانی که متقاضی بودند پرداخت شد.
کرونا رونق گردشگری فردوس را به هم ریخت
وی خاطرنشان کرد: در سه سال گذشته با مطرح کردن شعار” فردوس شهری برای گردشگری” و اقداماتی که در این خصوص انجام می شد به صورت عملی به سمت رونق گردشگری فردوس پیش می رفتیم که متاسفانه بروز کرونا همه چیز را به هم ریخت و کارها متوقف شد. وی بهره برداری از ۴۰ اقامتگاه بوم گردی و در دست احداث بودن ۱۲ مورد دیگر را از جمله مهمترین اقدامات در بخش گردشگری در چند سال گذشته برشمرد و افزود: برگزاری همایش هزار ناصر خسرو، هوافضا، جشن قنات جهانی بلده و جشن انار حرکت خوبی برای جهش گردشگری فردوس بود. صداقت تاکید کرد: برای ادامه این حرکتی که در راستای رونق گردشگری در فردوس شروع شده لازم است مردم و مسئولان دستگاه های اجرایی و بخش خصوصی و شرکت ها همه پای کار بیایند و شعار فردوس شهری برای گردشگری در افکار مردم نهادینه شود.
تهیه نقشه راه گردشگری فردوس
رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری فردوس از نقشه راه یا طرح جامع گردشگری فردوس سخن گفت و افزود: برای رونق و توسعه گردشگری فردوس و حذف سلایق مدیریتی از این حوزه نیاز به این طرح بود که شامل تمام اتفاقات خوبی است که می تواند برای صنعت گردشگری فردوس بیافتد. وی بلوغ هر اتفاقی را گردشگری دانست و تصریح کرد: در حال حاضر پزشک داریم که اقامتگاه بوم گردی می سازد و این پزشک به این باور رسیده که صفر تا صد موفقیتش را می تواند در قالب گردشگری نشان دهد.صداقت با بیان اینکه گردشگری بلوغ هر کار و صنعتی است تاکید کرد: هر کس بخواهد هنر خودش را معرفی کند راهش گردشگری است.وی سیاست و خط مشی طرح جامع گردشگری فردوس را از کل به جزء برشمرد و گفت: توسعه گردشگری ژئو پارک مشترک بین قنات جهانی بلده، قنات جهانی قصبه گناباد، محوطه های تاریخی سرایان و معادن و غارهای آهکی بجستان در کنار یکدیگر به عنوان یک بسته آماده گردشگری با تعامل مسئولان این شهرستان ها می تواند در اختیار راهنمایان توریست ها قرار گیرد. وی دومین طرح را گردشگری طبیعت در حوزه فردوس، بشرویه، دیهوک و طبس معرفی کرد و گفت: گردشگری مرز نمی شناسد و باید با تعامل با این شهرستانها نقاط مشترکی را پیدا کرده و با تهیه بسته گردشگری، آن را به توریست ها عرضه کنیم. صداقت در پاسخ به این سئوال که چه مقدار در مسیر عملی این طرح ها حرکت کردید گفت: در حوزه ژئو پارک چند سال قبل در فرمانداری بجستان چندین جلسه برگزار شد وبه تفاهماتی نیز رسیدیم ولی متاسفانه بروز و ظهور کرونا تمام برنامه ها را متوقف کرد که امیدواریم با تمام شدن این ویروس جهانی هر کس در راس مدیریت گردشگری شهرستان باشد آ نرا ادامه داده و به نتیجه برساند تا برای فردوس وشهرستان های همجوار آورده داشته باشد. وی عنوان کرد برای فردوس نیز در طرح جامع گردشگری نقشه راه تهیه کردیم که در غرب شهرستان مجموعه تفریحی ورزشی رباط خوشاب شامل: موتور کراس، صخره نوردی، دشت عقیق و کویربرنامه ریزی شده و برای کویرشاه عباسی و رباط شورگردشگری طبیعت بکرو استفاده از کوه رباط شور مد نظر قرار گرفته است. صداقت اضافه کرد: در ادامه کمپ عشایری، کویری ۸۰ مناسب است برای توسعه گردشگری کویری وکمپ جعفرزاده و چاه پهلوی که دو سرمایه گذار در این مکان مجموعه بسیارزیبایی احداث کردند.
ظرفیت های بالای گردشگری که با اندک سرمایه موجب توسعه می شود
به گفته وی در ادامه حرکت به سمت شمال غربی فردوس می توانیم به دم یوز، سایت حفاظت شده مظفری، ساختمان در حال احداث نجوم و ستاره شناسی، دهکده کویری گردشگری پلند و دهکده گردشگری نمک در منطقه چاهنو که بین فردوس و بشرویه مشترک هست، سنگ سوراخ و غار عشاق اشاره کرد که اگر توسط مردم روی همین غار سرمایه گذاری سبکی اتفاق بیفتد موجب توسعه منطقه خواهد شد. وی افزود: در ادامه قلعه، فسیل و آبگرم حسن آباد که آبگرم حسن آباد به عنوان دومین آبگرم فردوس در حال واگذاری به سرمایه گذار هست، مجموعه آبگرم هلال و روستای برون با دو اقامتگاه بوم گردی، خانیک به عنوان روستای سفال، روستای مهرانکوشک با دهکده گردشگری خشت های ماندگارکه سرمایه گذاری ۴ میلیارد تومانی در این دهکده اتفاق می افتد و در حال حاضر۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و همچنین مجموعه قنات جهانی بلده و منطقه نمونه گردشگری شهر باغستان با ۱۲ اقامتگاه بوم گردی بخشی دیگر از نقشه راه گردشگری شهرستان فردوس است.وی احداث ۶ اقامتگاه بوم گردی دراسلامیه و سفره خانه سنتی در ابتدای این شهر را از مزیت های دیگر نقشه راه گردشگری فردوس برشمرد.
ذهن مردم باید از به کار بردن شهر کهنه پاک شود
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فردوس تصریح کرد: توسعه گردشگری شهر تاریخی تون به عنوان بزرگترین، زیباترین، منحصر به فردترین و مهمترین اتفاق است که اگر مردم فردوس به عظمت تون پی ببرند و کلمه شهر کهنه را از ذهنهایشان بزدایند هیچ کمبودی برای جذب گردشگر نداریم.وی در خصوص مشکلات وجود دام در این شهر تاریخی نیز گفت: اگر چند اقامتگاه بوم گردی در این منطقه ایجاد شود تا مردم ببینند ارزش افزوده ای برای آنها دارد به طور حتم دام هایشان را خارج خواهند کرد.صداقت روستای اصفهک را مثال زد و گفت: این روستا به مراتب از شهر تاریخی تون وضعیت بدتری داشت ولی یک جوان کاری کرد که در کشور آلمان برنده جایزه معماری می شود و این مهم در فردوس نیز با همکاری و همراهی مردم و اجماع مدیریتی باید اتفاق بیفتد.
طرح گردشگری مذهبی،ظرفیتی بی نظیر در فردوس
وی با ارائه طرح گردشگری مذهبی فردوس گفت: این طرح از امامزادگان شروع می شود و مسجد جامع قدیم، مدرسه شیخ، کاروانسرای جوادی،احیای راسته بازار، مدرسه حبیبیه و علیا به عنوان موزه نسخ خطی و حمام جهانیاررا در بر می گیرد. صداقت از هیئت امناء موسی بن جعفر که یکی از پایه های اصلی این طرح هست خواست همکاری کنند تا در آینده تمام مراسم های مذهبی فردوس مانند نخل گردانی در مجموعه گردشگری مذهبی فردوس برگزار شود. وی مسجد کوشک، تبدیل مسجد سیدی به عنوان غدیرو ترویج نهج البلاغه و در ورودی فردوس آب انبار سادات به عنوان خانه راهنما را ادامه طرح گردشگری مذهبی فردوس برشمرد و تاکید کرد: باید یکبار برای همیشه با همکاری تمام مسئولان و مردم این کار انجام شود و فردوس را منحصر به فرد کند. سربازی
