جهاد اقتصادی برای تحقق اقتصاد مقاومتی
- صدیقه وحیدی – کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی و کارشناس برنامه ریزی کشوری سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان جنوبی
شاید شما هم بارها از خود پرسیده اید واژه «اقتصاد مقاومتی» که این روزها از رسانه ها به وفور در باره آن صحبت می شود، به چه معناست و حاوی چه اهداف مهمی است؟ اصطلاح بسیار مهم و راهبردی «اقتصاد مقاومتی»، نخستین بار از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی(مد ظله العالی) به عنوان روشی برای مقابله با تحریمهای اقتصادی بینالمللی علیه کشورمان مطرح و تبیین شد. ایشان در حالی اصطلاح « اقتصاد مقاومتی» را مطرح و روی آن تأکیدکردند که تحریم های ظالمانه ای در سطح بین المللی با دلایلی واهی و پوچ علیه ایران آغاز شده و در حال اجرا بود.رهبری انقلاب در بهمن ماه سال ۱۳۹۲ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی را به رؤسای سه قوه ابلاغ فرمودند. در این سیاست ها، «رویکردی جهادی، انعطافپذیر، فرصت ساز، مولد، درونزا، پیشرو و برونگرا» لازمه اجرای آن بیان شده بود. بر اساس این سیاستهای ۲۴ مادهای، تولید کالاهای اساسی، به ویژه آن دسته از کالاهای اساسی که در حال حاضر از طریق واردات تأمین میشود، باید افزایش یابد و مبادی ورودی واردات این کالاها نیز باید متنوع شود. همچنین برای تأمین امنیت غذا و دارو، باید برای این کالاها و مواد اولیه تولید آنها، «ذخایر راهبردی» ایجاد شود.
از سوی دیگر مقرر شد، دولت درآمدهای خود را از مالیات افزایش دهد وسهمی از درآمدهای نفتی که به صندوق توسعه ملی می رود هر سال نسبت به سال قبل رشد یافته تا جایی که وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی به صفر برسد. ضربه پذیری درآمدهای نفتی نیز باید از طریق انتخاب «مشتریان راهبردی»، تنوع دادن به روش های فروش، مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش فرآوردهای نفتی و افزایش صادرات گاز، برق و محصولات پتروشیمی، کاهش یابد. همچنین مقرر شد که نظام قیمتگذاری در کشور شفاف و روشهای نظارت بر بازار به روز شود، هزینه های عمومی کشور نیز باید کاهش پیدا کند، از سوی دیگر تأکید شد که «دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش بنیان در منطقه» از جمله اهداف سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی است. مقام معظم رهبری در یک راهبرد بسیار مهم، «اقتصاد مقاومتی» را معنا و مفهومی از کارآفرینی معرفی کردند. اما دو سؤال مهم و اساسی مطرح می شود. اول آنکه «اهداف» اقتصاد مقاومتی چیست؟ سؤال دوم اینکه آیا این اهداف در استان «خراسان جنوبی» هم قابل پیگیری و توجه هستند؟ پاسخ به سؤال اول را می توان اینگونه مطرح کردکه؛ ایجاد ایمنی در برابر بحرانها و تحریمهای اقتصادی بینالمللی، افزایش کارایی نظام اقتصادی کشور، توسعه سرمایههای انسانی و اجتماعی، تکریم کار و ارتقای فرهنگ کار، حمایت ازتولید ملی، توجه به نخبگان واستفاده ازفناوری نوین و خلاصی از وابستگی به درآمد نفت، از جمله مهم ترین اهداف اقتصاد مقاومتی هستند. اما پاسخ به سؤال دوم ملزم به توجه به دو نکته مهم است: اول آنکه در یک راهبرد بسیار مهم و با یک نگاه کاملاً کارشناسانه، واقعیت آن است که با وجود اقتصاد مقاومتی می توان در مقابل تهدیدها مقاومت کرد و از مسائلی همچون از هم پاشیدگی اقتصاد که از جمله اهداف همیشگی دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی است، جلوگیری کرد.
دوم آنکه لازم است برای رسیدن به چنین رهیافت های مهمی، در زمینه های مختلف دارای نوعی « استقلال اقتصادی» باشیم و در بخش های واقعی و مالی و.. به خودکفایی برسیم و این مسأله با بهره گیری از اقتصاد مقاومتی محقق می شود. پس هر استانی و از جمله خراسان جنوبی به عنوان جزء مهمی از اقتصاد پویای کشور در حوزه های دارای ظرفیت، در این زمینه مهم می تواند اثرگذار و نقش آن بسیار مهم باشد. نکته اساسی دیگری وجود دارد و آن هم اینکه اهداف اقتصاد مقاومتی تنها با امتداد راه «جهاد اقتصادی» میسر خواهد شد. قطعاً باور و مشارکت همگانی واعمال مدیریت های عقلایی و مدبرانه، پیش شرط و الزام ایجاد و تثبیت «اقتصاد مقاومتی» است. کارشناسان، نخبگان، صاحب نظران، مدیران و به ویژه مردم عزیز استان، در رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی می توانند بسیار اثرگذار و دارای نقش مهمی باشند. از این نقش نباید غفلت کنیم.