افزایش ۲۰ درصدی جذب روان آب ها به شرط توجه به تحقیقات / ضعف استان در مدیریت روان آب ها

مهار و مدیریت سیلاب و روان آب ها در نقاط کم باران و خشک کشور مانند خراسان جنوبی ضرورتی انکار ناپذیر است. حوزه اثر در مدیریت آب حاصل از بارندگی ها در گزارش قبل «آوا» بر هدررفت ۹۰ درصدی روان آب ها در استان اذعان داشتند این در حالیست که تحقیقات علمی اساتید و کارشناسان این حوزه نشان می دهد که می توان در این حوزه موثرتر عمل کرد و بی توجهی ها به این تحقیقات در این سال ها باعث از دست رفتن سرمایه حیاتی این استان خشک شده است.

استفاده از هر سطح آبگیری متفاوت است

در همین راستا با معاون دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و دانشیار علوم و مهندسی آب که در زمینه مدیریت روان آب ها مقالات و تحقیقات فراوانی انجام داده است، گفت و گو کردیم. عباس خاشعی سیوکی در این زمینه به آوا گفت: روان آب ها با توجه به سطوحی که جاری می شوند کاربرد و نحوه استفاده متفاوتی نیز دارند. در سال ۹۳ بر اساس نتایج مقالات کنگره بین المللی که در دانشگاه بیرجند برگزار شد نحوه مدیریت و جمع آوری آب های روان در هر سطح را مورد بررسی قرار داده ایم. وی تصریح کرد: نحوه استفاده و جمع آوری باران در کوهستان، دشت و سطوح آبگیر شهرها متفاوت می باشد که برای هر کدام باید قوانین و نوع سازه ها و سرمایه گذاری ها متفاوت باشد چرا که کمیت و کیفیت آنها با هم متفاوت و نیاز به برنامه ریزی دارد.

وضعیت آب سفره های زیرزمینی

دانشیار علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند با بیان اینکه در فصل بارندگی امسال بیش از ۲۰۰ میلی متر بارندگی فقط در بیرجند داشته ایم، گفت: بارش های خوب دو سال اخیر باعث شده است که در آبخوان های کشور و استان شاهد افت نباشیم و در بسیاری از دشت های بحرانی شاهد ثابت بودن سطح آب زیرزمینی باشیم. خاشعی تأکید کرد: از آنجایی که خشکسالی ها و برداشت بی رویه از منابع آبی زیرزمینی قریب به ۴۰ سال ادامه داشته است برای اینکه سفره های آب زیرزمینی تقویت شوند باید حدود ۴۰ سال همین گونه بارندگی داشته باشیم و برداشت از منابع آبی را کاهش دهیم تا شاهد افزایش سطح آب زیرزمینی باشیم. به گفتۀ وی به همین دلیل اگر هر سال فقط بتوانیم علیرغم توسعه، سطح آب زیرزمینی را ثابت نگاه داریم تا منابع آبی برای نسل آینده باقی بماند، می توان گفت عملکرد خوبی را ثبت کرده ایم.

سازه های آبخوان داری در دشت ها

معاون آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند عنوان کرد: حدود ۷۰ درصد بارش با تبخیر و هدررفت از بین می روند یعنی بیش از ۲ هزار ۸۰۰ میلی متر آب تبخیر می شود و سدها در مناطق گرم و خشک استان ما راهکار درستی برای نگاه داشت آب های سطحی نیستند و برای مدیریت آب ها بهترین راه حل این است که آب های روان را به زیر زمین هدایت کنیم. خاشعی تصریح کرد: برای تغذیه سفره های آب زیرزمینی در استان تنها راه حل و بهترین راه حل این است که در دشت ها و کوهستان ها، همچنین بالادست قنوات که در استان ما بیش از ۶ هزار رشته قنات وجود دارد، سازه های آبخوان داری یا چاه های جذبی بیشتری ایجاد شود تا علاوه بر تأمین سفره های آب زیرزمینی، قنات ها نیز احیا شوند و از تبخیر این روان آب ها جلوگیری شود. وی خاطر نشان کرد: با تغدیه سفره های آب زیرزمینی و احیای قنوات می توان اشتغال ایجاد و از روند مهاجرت روستاییان کاست.

روان آب ها کجا می رود؟

این استاد دانشگاه بیرجند تأکید کرد: برای ایجاد سدها که برای مهار سیلاب درست می شود یا دیگر سازه های آبی، در ابتدا باید از خود بپرسیم این آب به کجا می رود. خاشعی توضیح داد: به عنوان مثال بالادست دریاچه ارومیه سدهایی را ایجاد کردند بدون آنکه بدانند این روان آب ها باعث ادامه حیات دریاچه می شود و باعث خشکی آن شدند. وی افزود: در همین راستا برای ایجاد هر سازه آبی و سد باید مطالعات دقیقی انجام شود که با بستن هر مسیر آبی، باعث تخریب یک دریاچه، پوشش گیاهی و تالابی نشویم و با برنامه ریزی دقیق کمترین آسیب را به طبیعت بزنیم. به گفتۀ وی بهترین راهکار مانند دیگر کشورهای جهان این است که متولی آب را از بخش دولتی به بخش خصوصی و مردم واگذار کنیم و به عبارت دیگر حکمرانی آب را تغییر دهیم و تا زمانی که متولی آب بخش دولتی است کاری انجام نخواهد شد.

مهمترین راهکار

دانشیار علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند یکی از مهمترین راهکارهای جمع آوری روان آب ها و استفاده از آنها در سطح شهری است و افزود: بارش باران در شهر در سطوح پشت بام، آسفالت و فضای سبز و پارک ها می باشد. خاشعی بیان کرد: با وجود اینکه آب های جمع شده در پشت بام ها از کیفیت بالایی برخوردار است و می تواند حتی در بخش شرب یا آبیاری باغچه ها استفاده شود ولی با توجه به قوانین شهرداری این موضوع امکان پذیر نیست و حتما باید به درون چاه برود و متأسفانه برای جمع آوری آب ها در سطح شهر چنین الزامات قانونی نیز داریم. وی تصریح کرد: روان آب های دیگر در سطح شهر می تواند با ایجاد مخازنی جمع آوری شود تا به جای خروج از شهر در این مخازن جمع شوند و در فصول دیگر برای آبیاری درخت ها و فضای سبز از آنها استفاده کرد، همچنین پارک ها می توانند چاه های خود را خاموش کنند و به جای آن از این آب های جمع آوری در مخازن استفاده کنند.

تحقیقاتی که دیده نمی شود

معاون آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اعلام کرد: تحقیقات و مقالات زیادی در چگونگی جمع آوری آب های روان در سطح شهری و مناطق مختلف و چگونگی استفاده از روان آب ها را داشته ایم اما مانند همیشه به دلیل ارتباط ضعیف دانشگاه و صنعت فقط در حد مقاله باقی مانده است و مسئولان امر با نگاه عملی به آنها نگاه نمی کنند. خاشعی با بیان اینکه تاکنون در کشور و خراسان جنوبی در بخش جمع آوری و استفاده از روان آب ها کار خاص و علمی انجام نشده است، گفت: اگر این طرح ها دیده و اجرایی شود بیش از ۲۰ درصد دیگر از روان آب ها را نیز می توان جمع آوری و از آن استفاده بهینه کرد. وی بیان کرد: آب منطقه ای در بخش منابع آب زیرزمینی، منابع طبیعی در احداث سازه های آبخوان داری و جهاد کشاورزی به عنوان مهمترین و بیشترین استفاده کننده از منابع آبی، متولیان اصلی در این زمینه هستند و شهرداری نیز در بخش روان آب های شهری نقش مهمی دارند تا مانند دیگر کشورهای جهان در ساخت و سازها و قوانین، موضوع مهم جمع آوری روان آب ها را نیز مورد توجه قرار دهند – قاسمی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


برنا – مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری خراسان جنوبی گفت: ۱۶ دستگاه تنفسی

بیشتر

جم – امروز برای بررسی احوالات استان در سالی که گذشت سری به روزنامه های

بیشتر

چند روز پیش یکی از همکاران پزشک مطلبی برایم ارسال کرد که گویا قرار است

بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


فرم

فرم گزارش اشکال در سایت