مهدی آبادی – چند وقت پیش، یکی از دوستانم با ناراحتی برایم تعریف می‌کرد که چطور به خاطر گرانی بی‌امان خدمات دندانپزشکی، مجبور شد برای درمان دندان خرابش سراغ فردی برود که خودش را «دندان‌ساز» معرفی می‌کرد و ادعا داشت تجربه زیادی دارد و قیمت‌هایش هم نصف مطب‌های سطح شهر است. او می‌گفت: «دندانم به شدت درد می‌کرد و دیگر نمی‌توانستم صبر کنم. پول هم نداشتم که پیش دندانپزشک بروم. چند نفر از آشناها این شخص را معرفی کردند. رفتم پیشش؛ اولش با اطمینان حرف می‌زد و گفت مشکلم چیز پیچیده‌ای نیست. اما وقتی کارش تمام شد نه تنها درد دندانم بهتر نشد، بلکه شدتش بیشتر هم شد. حتی بعد از یکی دو روز آن‌قدر وضعیت بد شد که بالاخره ناچار شدم با قرض کردن از دوستان، به یک پزشک متخصص مراجعه کنم. پزشک با دیدن دندانم فقط سری به تأسف تکان داد و گفت که ناچار شده بخش زیادی از دندانم را که قابل نگهداری بود بکشد، چون ترمیم بد باعث عفونت شدید شده بود. متأسفانه این روایت تلخ، قصه تعداد زیادی از مردم جامعه ماست؛ مردمی که درگیر مشکلات اقتصادی و گرانی خدمات درمانی هستند و ناچار برای کاهش هزینه‌ها، به سراغ راه‌حل‌هایی می‌روند که نه تنها کمکی به وضعیت‌شان نمی‌کند، بلکه حتی مشکلات‌شان را دوچندان هم می‌کند. در سال‌های اخیر، در گوشه و کنار شهرها و روستاها افرادی با عنوان «دندان‌ساز تجربی» فعالیت می‌کنند و بدون داشتن صلاحیت علمی و قانونی، خدماتی را ارایه می‌دهند که گاه نه تنها کیفیت ندارد بلکه جان و سلامت مردم را به خطر می‌اندازد. محل کار این افراد هیچ شباهتی به مراکز درمانی بهداشتی ندارد و اغلب فاقد کوچک‌ترین شرایط ایمنی و بهداشتی اولیه است. البته قوانین مشخصی وجود دارد که تنها به این افراد اجازه خدمات اولیه دندان را می‌دهد؛ اما در عمل دیده می‌شود که برخی از این دندان‌سازهای تجربی، درمان‌هایی مثل پرکردن، کشیدن دندان، عصب‌کشی و دیگر کارهای تخصصی را هم انجام می‌دهند؛ کاری که به هیچ عنوان مجاز و منطقی نیست و آسیب‌های فراوانی ایجاد می‌کند؛ از درد و عفونت گرفته تا از دست رفتن کامل دندان‌ها و حتی گاهی عواقب جبران‌ناپذیر پزشکی.این در حالی است که کشور ما دارای هزاران دندانپزشک باتجربه و متخصص است که سال‌ها با علم روز دنیا آموزش دیده‌اند و در صورت فراهم شدن شرایط، می‌توانند خدمات مناسبی به همه مردم ارائه دهند. اما چه می‌شود که این فاصله میان مردم و دندانپزشکان حرفه‌ای این‌قدر زیاد است؟ پاسخ روشن است: مشکلات اقتصادی و هزینه‌های سنگین درمان. هزینه دندانپزشکی در کشور ما برای اغلب خانواده‌ها به مرز غیرقابل تحمل رسیده است یک ترمیم ساده، یک کشیدن دندان معمولی یا درمان پوسیدگی ساده گاهی هزینه‌ای دارد که معادل درآمد یک ماه بسیاری از مردم است. به همین خاطر، بسیاری از بیماران مجبورند دست به انتخاب‌هایی بزنند که بعداً نه تنها موجب پشیمانی می‌شود، بلکه رنج و هزینه مضاعفی به آنان تحمیل می‌کند.یکی از راه‌حل‌هایی که به ذهن می‌رسد، افزایش حضور و مشارکت بخش خصوصی در حوزه درمان به‌ویژه دندانپزشکی است. امروزه شاهد توسعه کلینیک‌ها و مراکز درمانی خصوصی هستیم، اما کافی نیست. اگر بخش خصوصی فعال‌تر و با حمایت دولت و سیاست‌گذاری اصولی وارد میدان شود، رقابت سالم ایجاد می‌شود و مردم خدمات باکیفیت‌تری با قیمت مناسب‌تر دریافت خواهند کرد. از طرفی، اگر سرمایه‌گذاران تشویق شوند تا در مناطق محروم و کم‌برخوردار نیز مراکز درمانی و دندانپزشکی راه‌اندازی کنند، دسترسی عموم مردم به خدمات سالم و استاندارد بسیار راحت‌تر و عادلانه‌تر خواهد بود.در کنار این‌ها، حوزه بیمه‌های تکمیلی درمانی هم نیازمند توجه جدی است. متأسفانه پوشش بیمه‌ای برای خدمات دندانپزشکی بسیار اندک و حتی در بسیاری از بیمه‌ها، تقریباً صفر است. اگر بیمه‌های پایه و تکمیلی خدمات دندانپزشکی را نیز مانند سایر درمان‌ها حمایت کنند، بخش بزرگی از مشکلات و فاصله بین مردم و درمان اصولی برطرف خواهد شد. تا زمانی که هزینه دندانپزشکی زیر پوشش بیمه نرود و مردم مطمئن نباشند که بخشی یا تمام مبلغ خدمات را بیمه پرداخت می‌کند، همچنان عده زیادی به‌ناچار به شیوه‌های پرخطر مراجعه به دندان‌سازان تجربی یا حتی تحمل درد و عذاب رو می‌آورند. بخشی از این دغدغه‌ها مستقیماً به تصمیم‌سازان و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی برمی‌گردد. اگر قوانین و مقررات تعرفه‌گذاری خدمات دندانپزشکی منطقی‌تر شود، اگر حمایت بیمه‌ای گسترش پیدا کند و اگر بودجه ویژه‌ای برای بالا بردن سطح سلامت دهان و دندان در نظر گرفته شود، می‌توان امید داشت که هیچ کس برای یک درد کوچک، مجبور به تحمل رنج و جان‌گذاشتن در دست افراد فاقد صلاحیت نباشد. حمایت جدی مسئولان، همکاری بیمه‌ها، و ورود قاطع نمایندگان به موضوع تعرفه‌ها، حلقه‌های مکمل این زنجیره‌اند. باید نگران درد مردم بود تا هیچ‌کس برای تسکین آن، به مسیری خطرناک نیفتد. در پایان باید گفت که سلامت دهان و دندان همانند سایر زمینه‌های سلامت، یک حق مردمی است که نباید تبدیل به دغدغه‌ای پرهزینه و پرخطر شود. امید که با هم‌افزایی بخش خصوصی، توسعه بیمه‌های درمانی و سیاست‌گذاری مدبرانه، دیگر شاهد چنین خاطرات تلخ و تکرار اشتباهات خطرناک نباشیم. (لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09155665782 اعلام یا ارسال بفرمایید)