کاری – نهم مرداد، فقط یک روز در تقویم نیست. روز ملی اهدای خون، یادآور لحظه‌ای است که انسان در سکوت، دست به کاری بزرگ می‌زند: نجات جان دیگری. بی‌هیاهو، بی‌چشمداشت. در جهانی که هر لحظه بیشتر از هم دور می‌شویم، این یکی از معدود نقاطی‌ست که هنوز ما را به هم وصل می‌کند؛ با یک لوله، یک سوزن، و یک کیسه پر از امید.بر اساس گزارش سخنگوی سازمان انتقال خون ایران، دکتر بشیر حاجی‌بیگی، در ۱۱ ماه سال ۱۴۰۳، بیش از ۲ میلیون و ۱۸۶ هزار واحد خون در کشور اهدا شده که رشدی ۲ درصدی نسبت به سال قبل داشته است. با وجود این رشد، همچنان نیاز روزانه به خون به طور کامل برطرف نمی‌شود، به‌ویژه در استان‌های کم‌جمعیت و محروم.طبق همین گزارش، شاخص اهداکنندگان مستمر یعنی کسانی که بیش از یک بار در سال خون اهدا می‌کنند به حدود ۵۶ درصد رسیده، اما همچنان سهم زنان کمتر از ۵ درصد باقی مانده است. در کشوری که بیش از نیمی از جمعیت آن را زنان تشکیل می‌دهند، این آمار زنگ هشدار است.در خراسان جنوبی، آمارها تصویری دوگانه ارائه می‌دهند؛ از یک سو، روحیه نوع‌دوستی و استقبال مردم در مناسبت‌های مذهبی، قابل‌توجه است، اما از سوی دیگر، پراکندگی مراکز، نبود زیرساخت در برخی شهرستان‌ها، و آگاهی پایین در میان برخی اقشار، مانع نهادینه شدن فرهنگ اهدای مستمر شده است. طبق اعلام اداره‌کل انتقال خون خراسان جنوبی، در فروردین ۱۴۰۴، از ۲۶۳۴ مراجعه‌کننده، ۱۸۸۸ نفر موفق به اهدای خون شدند. در این میان، فقط ۲۳۵ نفر زن بودند؛ یعنی کمتر از ۱۰ درصد. تا تیرماه نیز بیش از ۱۸ هزار واحد خون در استان اهدا شده و ۲۴۸۹ نفر در مراکز سیار اهدا کرده‌اند. این آمار در مقایسه با سال گذشته افزایش داشته، اما همچنان با استانداردهای جهانی فاصله دارد.وضعیت زیرساختی استان نیز چالش‌برانگیز است. خراسان جنوبی تنها پنج پایگاه ثابت انتقال خون در بیرجند، قاین، طبس، فردوس و نهبندان دارد. مناطق مهمی چون درمیان، سربیشه، سرایان، بشرویه و خوسف از وجود پایگاه دائمی محروم‌اند. این یعنی گروهی از مردم، حتی اگر انگیزه‌ای برای اهدای خون داشته باشند، ممکن است به‌خاطر بعد مسافت یا نبود امکانات، عملاً از این فرآیند کنار گذاشته شوند.اما ماجرا فقط به زیرساخت ختم نمی‌شود. هنوز باورهای نادرست در بین مردم رایج است؛ مثل اینکه اهدای خون باعث ضعف، کم‌خونی یا مشکل جسمی می‌شود. یا اینکه بانوان نباید اهدا کنند. در حالی که سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت ایران بارها اعلام کرده‌اند هر فرد سالم می‌تواند هر سه ماه یک بار خون اهدا کند و نه تنها ضرری ندارد، بلکه باعث تحریک مغز استخوان و تولید خون تازه می‌شود.در این میان، نقش رسانه‌ها، آموزش‌وپرورش، دانشگاه‌ها، مساجد، سازمان‌های مردم‌نهاد، و چهره‌های اجتماعی غیرقابل‌انکار است. اگر از این ظرفیت‌ها به‌درستی استفاده شود، می‌توان اهدای خون را به یک «فرهنگ عمومی» تبدیل کرد. کافی‌ست کودکان از مدرسه با مفهوم نجات جان آشنا شوند، جوانان در دانشگاه‌ها گروه‌های داوطلب تشکیل دهند، و روحانیون از منابر درباره «نذر خون» سخن بگویند.اهدای خون، تنها نجات یک فرد نیست؛ نجات بخشی از وجدان اجتماعی ماست. جامعه‌ای که خون نمی‌دهد، ایثار را فراموش کرده و سلامت خود را به خطر انداخته است.در خراسان جنوبی، ما نیازمند یک عزم عمومی هستیم؛ هم از طرف مردم، هم مسئولان. مردم باید بدانند هر قطره خونشان، می‌تواند نفس تازه‌ای به کودکی تالاسمی، مادری باردار یا مصدومی در اورژانس ببخشد. و مسئولان باید بدانند ایجاد عدالت در سلامت، از همین جا آغاز می‌شود: از دسترسی برابر به امکان اهدای خون در هر شهرستان، هر روستا، هر منطقه. نهم مرداد، فقط یک روز نیست؛ یادآور تعهد ما به زندگی، به هم‌نوع، به خودمان است.بیایید کاری کنیم که این روز، نه یک نماد، بلکه آغاز یک جریان دائمی در رگ‌های جامعه باشد. (لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09155665782 ارسال بفرمایید)