جم – چند روز دیگر تا شروع سال آبی در کشور مانده و امسال امید کشاورزان و مردم استان به باران رحمت الهی است تا ببیند آیا سال جاری از لحاظ بارندگی وضعیت مطلوبی خواهیم داشت یا نه؟ خشکسالی های چندین ساله و پی درپی در استان خراسان جنوبی نه فقط به حوزه کشاورزی ضربه زده بلکه باعث مشکلات معیشتی و مهاجرت روستاییان به شهر شده است و برخی روستاها هم عملا خالی از سکنه شده اند.از طرفی مشکل کشاورزان در سالهای اخیر فقط هم به نبود باران محدود نمی شود.تغییرات اقلیمی که باعث شد بارندگی های سیل آسا را در استان شاهد باشیم ، خسارت های زیادی به کشاورزان زده و باعث شد همان مقدار افزایش بارندگی هم آنطور که توقع میرفت به زمین ننشیند.از طرفی امسال در کنار همه اینها ، شاهد قطع برق چاه موتور کشاورزان بودیم.شاید در نگاه اول یک فرد بیگانه از کشاورزی ، اتفاق خاصی محسوب نشود.اما وقتی پا به میدان میگذاری و میبینی قطعی برق در برخی روزها و ساعات چقدر کار کشاورزی را سخت کرد و کشاورزان را به دردسر انداخت ، میفهمی این مشکل هم کم از سیل و … ندارد! به طوری که در نهایت مسئولان جهادکشاورزی استان با امضای تفاهم نامه ای با بانک ها ، در تلاش برای ساخت پنل خورشیدی برای چاه موتورها شدند تا تامین برق در بلندمدت دچار مشکل نشود.یا در مسئله سیلاب ها طرح های خوبی در حوزه آبخیزداری و … برنامه ریزی شد و طرح های مهمی چون «از آبخیز تا جالیز» در استان عملیاتی شد.اما واقعیت این است که اگر بودجه ها افزایش بیش از این هم داشته باشند بازهم کفاف تمام نیاز استان را نمیدهند.دقیق تر آنکه خود مردم در گام اول باید به دنبال مدیریت منابع در روستاها باشند و با همکاری یکدیگر به دنبال راهکار بگردند.شاید در پس یک سیلاب ، بودجه ای از دولت برای کشاورزان آسیب دیده بعد از چندماه بیاید و دست کمکی باشد.اما نه این بودجه ها جوابگوی مشکل است و نه مسئله اصلی را حل میکند. بنظر نگارنده اصل اول در مسائل کشاورزی و مدیریت منابع قنوات و چاه ها در استان این است که خود کشاورزان چه تعریفی از نیازها ، مسائل و خواسته های خود دارند و در مرتبه دوم ، به چه میزان اتحاد بین مالکان برای اجرای طرح های بزرگ و گره کشا وجود دارد؟خرد جمعی و همت تمامی اهالی یک روستا در کنار هم میتواند بسیاری از موانع را کنار زده و با اتخاذ راه حل های دقیق ، به دنبال حل مسئله باشند.طرح های احیای قنوات ، لایروبی ، کانال کشی ، ساخت پنل خورشیدی و … طرح های بزرگ و موثری است که نیاز به همت اهالی یک روستا دارد.هرچند میتوان از مسئولان مربوطه انتظار همراهی در تامین بودجه ها داد اما نمیتوان کار را بخاطر این موضوع متوقف کرد. میتوان با استفاده از نظر متخصصان در روستاها طرح های آبخیزداری اجرا کرد و با کمک کارشناسان مربوطه مسیرهای سیلاب را شناخت و از خسارت ها جلوگیری کرد. در حوزه مدیریت آب نیز همین موضوع صادق است.طرح هایی چون آبیاری تحت فشار ، ایجاد استخر ذخیره آب و مانند آن این سالها بیشتر از قبل مورد توجه کشاورزان است و اگر طرح های بزرگ هم همینطور با حساسیت دنبال شود ، قطعا مدیریت منابع موجود با بهره وری بالاتری صورت میگیرد.هرچند نافی لزوم همکاری و همراهی مسئولان با مردم در حل مشکلات نیستم اما قطعا دست روی دست گذاشتن در برخی موارد ، ضرر بیشتری دارد.برخی آسیب ها در حوزه کشاورزی و نبود همت جمعی ، به موضوع خرده مالکی شدن زمین ها هم برمیگردد که بازهم از مسائلی است که باید در میان مردم حل و فصل شود.در پایان ذکر این نکته نیز لازم است که هدف این یادداشت یادآوری این مهم است که «مردم» خود قدرت مهمی در تصمیم گیری و تصمیم سازی هستند و نباید در حوزه کشاورزی اهمیت اتحاد و همکاری کشاورزان با یکدیگر برای حل مشکلات را نادیده گرفت.چراکه مشکل خشکسالی فقط برای زمین کشاورزی من یا روستای من نیست.برای همه ماست و باید با هم فکری برای آینده کنیم.مطمئنا وقتی اهالی یک روستا همت کنند ، مسئولان را هم میتوانند پای کار خود بیاورند!(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09155665782 اعلام یا ارسال بفرمایید)