محمودآبادی- از واسطه هایی که با معاون استاندار جور کردیم و دوستانی که خودم داشتم توانستیم وارد ساختمان اداری بانک مرکزی شویم. رفته بودم که جواب بگیرم، باید برای محور بیرجند – قاین منابع مالی می گرفتم. اما از آنجایی که بانک ها به سختی زیر بار ماده ی 56 می روند،از تمام توانم برای راضی کردن مسئولان بانک مرکزی استفاده کردم و برای اولین بار در تاریخ راه سازی بیرجند 50 میلیارد تومان اعتبار گرفتیم.

نقشه ی راهِ، راه سازی

روی میزش پُر از پوشه های رنگی و اسناد و مدارک کاور شده است، نامه هایی که ارسال کرده، قول هایی که امضایش را گرفته و نقشه ی راهی که برای پیمودن آن کفش آهنین پوشیده است، یک ماشین حساب بزرگ هم در سمت دیگر گذاشته چون اعدادی که می گوید میلیاری است و نباید کوچکترین مشکلی داشته باشد و در ویترین کمد اتاقش لوح های تقدیری که از دست وزیر، معاون وزیر،استاندار و مدیرکل های دیگر گرفته مانند جام های قهرمانی خود نمایی می کند.شاید روزی، او جام نفر اول خالق اعتبارات راه های استان را کسب کند.
مدیرکل راه و شهرسازی استان بعد از تماس های فراوان وقتش را آزاد کرد تا بتوانیم از آخرین اقداماتش در حوزه ی کاری گسترده اش با خبر شویم. مدیری که توانسته در مدت کمتر از دو سال جاده های استان را به کارگاه های توسعه تبدیل کند. آنچه در ادامه می خوانید برایند دو ساعت و نیم گفت و گو با مهندس وحید داعی است.
وی ابتدا درباره ی گستردگی حوزه ی کاری اش می گوید و اینکه درگیری با این
حوزه ها وقت او را در ارتباط با رسانه ها کم کرده است. و تلاش می کند این ارتباط بیشتر شود چرا که رسانه ها بیان کننده ی مطالبات مردمی هستند و چشم بینای آن ها نقد می آفریند، و نقد برای مدیران سازنده است. وی با اشاره به گستردگی و تنوع وظایف حوزه ی راه و شهرسازی گفت: در این حوزه تفاوت و تنوع بسیار است مانند بخش راه که این حوزه در بخش های مختلف دوبانده سازی، راه آهن، راه های روستایی و مرزی به بخش های دیگر تبدیل می شود. علاوه بر این در بخش های دیگر مانند ساخت مسکن و . . . نیز وظایف متنوعی برای ما تعریف شده است.

اوضاع راه ها در استان پهناور

داعی، معتقد است : استان خراسان جنوبی را که سومین استان از نظر وسعت و ششمین استان از نظر طول راه ها در کشور است باید ویژه دید. این استان 17 هزار و 162 کیلومتر انواع راه .باند دوم، اصلی، فرعی،روستایی خاکی و …دارد وی به معادله ی دیگری درباره ی راه های استان اشاره می کند. اینکه در دو استان سیستان و بلوچستان و کرمان دو اداره ی کل راه و شهرسازی داریم اما در خراسان جنوبی فقط یک اداره کل بنابراین اداره ی کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی اولین اداره کل در حوزه ی استحفاظی راه های خود است. وی ادامه داد: این پهناوری استان باعث شده هزینه های راه بسیار سنگین و هزینه بر باشد، در یک استان کوچک وقتی 50 کیلیومتر راه می سازی می توانیم چندین شهر را به هم متصل کنیم. اما در خراسان جنوبی 150 کیلیومتر راه را می سازیم ممکن است تنها دو شهر را به هم متصل کنیم.
مدیرکل راه و شهرسازی ادامه داد: این پهناوری باعث شده ما با 6 استان همجواری داشته باشیم که در واقع یک فرصت است و باید به موضوع اقتصاد راه ها توجه ویژه داشته باشیم. داعی با اشاره به 331 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان گفت:
4 بازارچه مرزی در چهار شهرستان زیرکوه، درمیان،سربیشه و نهبندان داریم که نیاز به راه های مطلوب ارتباطی دارد.که برای این استان بسیار ارزشمند و استراتژیک است.

برنامه ی راه برای راه های استان

وی دلایلی مانند پهناوری و همجواری استان را دلایل بسیار مهم برای اهمیت بخش راه ها دانست. افزود: از اواخر سال 98 در بحث توسعه ی راه های استان برنامه ریزی برای آنچه داریم و آنچه باید بشود انجام دادیم. برای هر محور یک برنامه و یک راهبرد تعریف کریم که بر اساس آن مشخص شد چه نیازمندی ها و اعتباری لازم است. داعی تاکید کرد: اولین گام برای آغاز هر پروژه ی راهسازی تامین اعتبار است،چراکه تا اعتبار نباشد نمی توان به روند مطلوب کار اعتماد داشت،به ویژه در پروژه های راهسازی که هر کیلومترش میلیارد ها تومان هزینه دارد.
وی نمی خواهد با اعداد و ارقام داستان سرایی کند، اما این نکته را مورد توجه قرار می دهد که احداث 6 کیلیومتر راه یعنی هزینه کرد 40 میلیارد تومان. با توجه به اینکه تمام اعتبار عمرانی استان حدود 170 میلیارد تومان بوده است.یعنی وقتی گفته می شود 30 کیلومتر راه را افتتاح کردیم،یعنی 180 میلیارد تومان اعتبار هزینه شده است.که به اندازه ی تمام اعتبار استانی است.بنابراین تمام دغدغه ی من در آغاز کار تامین اعتبار های پایدار بود.

پاشنه ی آشیل اعتبارات

داعی اضافه کرد: از آنجایی که اعتبارات استانی در مقابل نیازهای اعتباری راه سازی کم است. پاشنه ی آشیل تامین اعتبارت را روی بحث تامین اعتبارات از مرکز گذاشتیم.این راهبرد را با استاندار سابق آغاز کردیم و با استاندار جدید ادامه می دهیم.
وی به یک نکته ی قابل تامل درباره بودجه اشاره دارد و آن اینکه حدود 15 تا 20 درصد اعتباراتی که در بودجه برای استان ها تعریف شده وارد استان ها می شود. یعنی 80 درصد را باید از وزارت خانه ها و … پیگیری کنیم.بنابراین با تمام ظرفیت ها از استاندار و نماینده ها گرفته تا شخص وزیر تمام تلاشم را انجام دادم تا اعتبار ویژه برای راه های استان از مرکز دریافت کنم.
وی از تغییر معنا دار اعتبارات با سماجت در پیگیری هایی که در تهران انجام داده این طور گفت: در سال 97 اعتبار ملی ابلاغی این اداره کل 198 میلیارد تومان بود،این اعتبار در سال بعد به 256 میلیارد تومان رسید. یعنی 29 درصد افزایش پیدا کرده است و امسال این مبلغ با پیگیری های انجام شده به 428 میلیارد تومان رسید که یک جهش 67 درصدی داشته است. پس نقشه و شناسنامه محور های استان تهیه شده و حالا ابلاغ های اعتباری نیز گرفته شده است. در اینجا داعی باید وارد فازهای اجرایی شود. پس مهمترین مطالبه ی مردم خراسان جنوبی که دوبانده شدن راه های شریانی است را در اولویت کارش قرار می دهد.

انقلاب دوبانده سازی در استان

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی در اینباره توضیح داد: باند های دوم چند شاخص تاثیرگذار دارد،از جمله شاخص ترافیک،محاسبات این شاخص در سال 98 انجام و بعد به صورت دقیق تر استخراج شد،برای اینکه در بحث جاده های دوبانده به متوسط کشوری برسیم باید 500 کیلومتر راه دوبانده ایجاد می کردیم.
وی ادامه داد :در حال حاضر باند های دوم استان که در دست اجرا هستند حدود 560 کیلومتر است،حدود 300 کیلومتر از این 500 کیلومتر را در سال جاری با پیمانکار قرارداد بستیم. و میانگین پیشرفت فیزیکی این 300 کیلو متر هم اکنون 48 درصد است.
به راستی که امروز در مقایسه با سالهای قبل که هر سال فقط 4 کیلومتر راه در استان ما دوبانده می شد.می توان از جمله انقلاب در دوبانده سازی جاده های خراسان جنوبی استفاده کرد که البته داعی این انقلاب را ثمره ی تلاش و همکاری تیم کاری اش و البته همراهی استاندار سابق و پیگیری های مجدانه برای خلق منابع اعتباری پایدار می داند. وی در ادامه در تشریح این انقلاب اعتباری و ساخت و ساز برای دوبانده شدن گفت:با توجه به عقب افتادگی که در راه های استان به لحاظ دوبانده شدن داشتیم.ادعا می کنم این 560 کیلومتر مانند بیماری بود که امروز در حال درمان است و من خرسندم که اعلام کنم با این میزان استان به متوسط کشور می رسد. هر چند وضعمان بهتر می شود اما هنوز جای کار داریم.
داعی به دو راهبرد دیگر برای رفع کمبودهای جاده ای در استان اشاره کرد و افزود:کریدورهای اصلی و راههای شریانی نیز از دیگر اولویت های من بوده است که امسال با تمرکز روی این دو موضوع به نتایج قابل قبولی هم رسیدیم. وی با اشاره به اینکه در کشور 10 کریدور مهم داریم ادامه داد: خراسان جنوبی در مسیر دو کریدور مهم از این تعداد است و البته در موقعیت بسیار استراتژیکی نیز قرار دارد یکی کریدور چابهار – زاهدان- بیرجند- مشهد است و کریدور بندر عباس – کرمان – راور – دیهوک. فردوس- بجستان که اهمیت این دو کریدور باعث شده برخی از جاده های استان اهمیت ویژه تری پیدا کند.
وی با اشاره به بحث تصادفات اضافه کرد: تصادف ها سه رکن انسانی،جاده و خودرو است و وظیفه ی ما احداث جاده مطلوب است.بنابراین باید بر اساس اولویت و البته محدودیت منابع برنامه ای را که بر اساس کریدور ها تنظیم شده است را اجرایی کنیم.
داعی یادآور شد: بر اساس نقشه ی راهی که داریم کریدور شرق به غرب را نیز اجرایی می کنیم که شامل کریدور اصفهان – طبس دیهوک به سمت مشهد و … که یک بخش از این کریدور در استان است که باید احیا و دو بانده شود.
مدیرکل راه و شهرسازی به دنبال نگاه عدالت محوری در استان درباره ی طرح دیگری توضیح داد: در برخی از شهر هایمان ترافیک آنچنانی نداریم کریدور هم نداریم.اما به دلایلی تصادف داریم. بنابراین تصمیم گرفتیم مراکز شهرستان ها را به شبکه بزرگراهی کشور وصل کنیم. یعنی هم استانی ما از شهر و روستای خود تا مرکز شهرستان می آید و از مرکز شهرستان تا بیرجند در مسیر دوبانده قرار می گیرد. وی اضافه کرد: با این نقشه ی راه هم اکنون در همه ی شهرستان های استان یا یک پروژه ی باند دوم اجرا شده یا در حین اجرا هستیم. و این موضوع فقط در راستای عدالت محوری بوده است.
وی درباره ی راهبرد دیگرش در ادامه ی توسعه ی راه های استان گفت: در بحث جاده های مرزی امروز ما در یک عرصه ی رقابت هستیم.ترانزیت برای استان اثرات بسیار مثبتی دارد از جمله اینکه گمرک فعال شده، اشتغال در ماهیرود رونق گرفته و از همه مهمتر تریلی که رد می شود باعث رونق اقتصاد جاده می شود. بنابراین با تقویت جاده ی مرزی می توانیم به اقتصاد استان کمک کنیم.

تعیین تکلیف ۱۵۴۴ کیلومتر
باند دوم در خراسان جنوبی

داعی تاکید کرد: در حال حاضر 661 کیلومتر باند دوم دراستان اجرا شده که زیر بار عبور است.560 کیلومتر نیز در حال اجرا داریم،30 کیلو متر هم کارهای مناقصه اش انجام شده ،54 کیلیومتر نیز در حال انعقاد قرار داد است ،239 کیلومتر نیز مطالعه شده است که اگر این اعداد را جمع بزنید. به هزار و 544 کیلومتر می رسید که باند دوم برای آن ها تعیین تکلیف شده است.
وی با اشاره به برنامه های سال 99 گفت: بر اساس آن منابعی که دنبال کردیم و بر اساس ظرفیت پیمانکارانمان 160 کیلومتر از محورهایی که دوبانده می کنیم باید زیر بار عبور برود.تاکنون از این هدف گذاری که متاسفانه کرونا تاثیر زیادی روی کند شدن پیشرفت آن داشته 77 کیلومتر زیربار عبور رفته است.
وی درباره ی 83 کیلومتر باقی مانده توضیح داد: حدود 60 کیلیومتر آسفالت شده و در حال نصب تابلو ،علائم و خط کشی است که تا بهمن ماه زیر بار عبور خواهد بود.در ادامه 23 کیلو متر دیگر می ماند. که تا مرحله ی آسفالت رسیده است.
داعی متذکر شد: علاوه بر این امسال عملیات اجرایی 124 کیلومتر باند دوم را با اعتبار 487 میلیارد تومان اجرایی کردیم که کار بسیار سنگینی بود. این 124 کیلومتر جدا از آن 160 کیلومتر است. داعی در روند برنامه های خود برای تقویت راه های مرزی از پیگیری هایش برای تقویت جاده ی ماهیرود و ادامه ی آن تا آن سوی مرز گفت.جاده ای که می تواند جذابیت بیشتری برای تجار به وجود آورد و البته مسیری باشد برای آنهایی که می خواهند در فاصله ی کمتری از فراه به کابل برسند.

سرانجام ماهیرود

وی در ادامه تصادف ناگوار درح ماهیرود را یادآور شد، محوری که 135 کیلومتر طول دارد و فقط 22 کیلومتر آن محور برای عبور و مرور مناسب بود ، داشت. داعی افزود: محور ماهیرود برای من با توجه به برنامه و نقشه ی راهی که برای خودم ترسیم کرده ام اهمیت ویژه ای دارد. در این مسیر 22 کیلیومتر پیمان داشتیم که نزدیک درح است. اما توانستیم مجوز اجرای 31 کیلومتر دیگر را هم با اعتبار 100 میلیارد تومان بگیریم. این مدیرکل پیگیر توانسته برای دیگر قطعه های این محور نیز منابع اعتباری خلق کند. و یقین دارد با دعای خیر مردم محوری که در ابتدای سال 99 فقط 22 کیلو متر پیمان داشته است را ظرف یک سال دوبانده کند چرا که این جاده هم برد استانی و هم برد بین المللی دارد و برای کشور هم باید مهم باشد. وی از تعیین پیمانکار برای بیرجند سربیشه و همچنین سربیشه تا نهبندان خبر داد و در این محور نیز اقدامات ساخت راه در حال انجام است.

فقط برای محور بیرجند- قاین

داعی پر رنگ ترین اتفاق اعتباری جاده ها را نیز با بیان خاطره ای از پیگیری های شبانه روزی اش در ساختمان بانک مرکزی یادآور شد و اعلام کرد: برای اولین بار در تاریخ راه سازی استان خراسان جنوبی برای اولین بار از بانک مسکن در قالب ماده ی 56 قانون الحاق 2 مبلغ 50 میلیارد تومان برای محور بیرجند- قاین پول گرفتیم.
وی درباره ی پیشرفت فیزیکی باند دوم محور بیرجند – قاین گفت: از سال 84 که دوبانده سازی در این مسیر شروع شده است تا سال 97 حدود 48 کیلومتر اجرایی شده است. در سال 99 به تنهایی 13.5 کیلومتر را زیر بار عبور برده ایم. و تاپایان سال 75 کیلومتر زیر بار عبور خواهد رفت. داعی در ادامه ی خلق منابع برای جاده ها توانسته موافقت بانک سپه در اعطای وام ۱۰۰ میلیارد تومانی برای محور دیهوک -بجستان بگیرد.برای کریدور سربیشه -درح -ماهیرود نیز 100 میلیون تومان از بانک تجارت قول گرفته است.

بذر راه آهن

مدیر کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی در ادامه ی این گفت و گو از کلنگ راه آهن و ادامه ی روند این ابر پروژه این طور گفت: همان طور که می دانید در مسیر کریدور راه آهن چابهار- زاهدان-بیرجند- یونسی برعکس استان های سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی در جغرافیای خراسان جنوبی هیچ نشانی از پروژه ی راه آهن نبود.
داعی ادامه داد: سال گذشته قطعه ی 16 به طول 32 کیلومتر در جغرافیای خراسان جنوبی با 90 میلیارد تومان آغاز شد و هم اکنون 15 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی ادامه داد. مصوبه ی 702010دولت در سال 98 برای کمک به پیشرفت این پروژه در استان ابلاغ شد. این قرار داد مشارکت برای محور بیرجند – یونسی است که 10 درصد از 4 هزار میلیارد تومان اعتبار این پروژه آورده ی دولت باشد.20 درصد آورده کنسرسیوم و 70 درصد صندوق توسعه ملی که به صورت ریالی در اختیار این کنسرسیوم قرار می گیرد. وی یادآور شد: سهم 70 درصدی این قرار داد که 2 هزار و 800 میلیارد تومان است،معطل مانده بود که با پیگیری های انجام شده در 2 مهر ماه قرار شد این مبلغ به صورت فاینانس ریالی در اختیار کنسرسیوم قرار بگیرد.
درد همه ی پروژه های خراسان جنوبی اعتبار است. به خصوص جاده های این استان که به راستی به فراموشی سپرده شده بود . حالا با حضور داعی و تلاش های تیم توسعه استان امیدواریم علاوه بر کاهش آمار تصادفات، اقتصاد استان نیز دستخوش تغییرات مطلوبی شود. در شماره های آتی ادامه گفتگو با مدیرکل راه و شهرسازی را در خصوص سایر حوزه های کاری وی مرورخواهیم کرد