نسرین کاری- خراسان جنوبی نزدیک به ۹۸ درصد از اراضی زیرکشت محصول زرشک ایران را در اختیار دارد. ۵ شهرستان این استان شامل قائنات، زیرکوه، درمیان، سربیشه و بیرجند بیشترین زرشک را تولید می کنند. در مجموع سطح زیرکشت زرشک خراسان جنوبی که از آن به عنوان یاقوت سرخ کویر نیز یاد می‌شود، بیش از ۱۹ هزار و ۴۸۵ هکتار است که از این میزان ۵۱۲ هکتار به صورت دیم کشت و سالانه به‌طور میانگین بیش از ۱۰۰ هزار تن زرشک‌ از این مزارع برداشت می‌شود. این حجم بالای مزارع و برداشت زرشک فرصت مغتنمی است که گردشگران به این استان دعوت شده و از این همه زیبایی لذت ببرند. سرخی و زردی زرشک در پاییز چهره قشنگی را به باغ های کشاورزان می دهد که دیدن آن و همچنین برداشت این محصول می تواند در جذب گردشگر بسیار تاثیر گذار باشد. همچنین روستاهای قطب تولید زرشک در فصل پاییز هنگامی که رنگشان رو به قرمزی می‌رود جاذبه‌ای بی‌نظیر برای عکاسان و علاقه‌مندان به گردشگری روستا می باشد.

مزیت زرشک خراسان جنوبی نسبت به سایر استانها

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه ۹۸ درصد زرشک کشور در استان خراسان جنوبی قرار دارد و در سایر مناطق کشور کشت بصورت پراکنده وجود دارد.، ادامه داد: بدلیل شرایط خاص اقلیمی زرشک استان از رنگ و طعم مطلوبی نیز برخوردار است. محمدحسین اکبری با اشاره به اینکه هرکدام از 5 شهرستان زرشک خیز استان دارای ظرفیت جذب گردشگر می باشند و آنهم بدلیل وجود باغات منظم و با عملکرد مطلوب و گسترده می باشد، اضافه کرد: از آن جمله به باغ بزرگ زرشک به مساحت حدود 400 هکتار در روستای افین شهرستان زیرکوه، باغات بخش آسیابان درخش شهرستان درمیان می توان اشاره کرد. وی با بیان اینکه حدود ۲۶ هزار خانوار در امر پرورش درختان زرشک مشغول به کارهستند و همین تعداد نیز در امر جمع آوری و بازار نیز دخیل هستند، ادامه داد: این مساله موجب ارزآوری بالایی در استان می شود. به گفته وی ارزش سالانه محصول زرشک در استان در حدود4 هزار میلیارد تومان می-باشد.

خراسان جنوبی رتبه اول سطح
زیر کشت زرشک بی دانه

فعال گردشگری استان هم با بیان اینکه خراسان جنوبی رتبه اول سطح زیر کشت زرشک بی دانه در دنیا را دارد، ادامه داد: درختچه ۱۵۰ ساله زرشک با اقلیمی و اکولوژیک این منطقه سارش پیدا کرده که خواص دارویی بسیاری دارد که حتی در دنیا و از قرن‌ها پیش شناخته شده است. احسان درستکار با اشاره به استفاده کم نظیر زرشک در داروسازی اضافه کرد: ساخت داروهای ترک اعتیاد، کاهنده چربی خون، درمان زخم روده و فشار خون از خواص عمده این محصول می باشد، وی یادآور شد: این محصول سرشار از مواد مغذی، می باشد که در کنترل دیابت، کمک به دستگاه گوارش، بهبود سلامت قلب، جلوگیری از از سندرم متابولیک، پاکسازی کبد و کیسه صفرا و سلامت دندان نقش دارد که اینها به تنهایی می تواند دلیل محکمی برای گردشگری سلامت باشند.

۳۸ هزار خانوار از طریق زرشک معیشت می کنند

وی با بیان اینکه حدود ۳۸ هزار خانوار از طریق زرشک معیشت می کنند، ادامه داد: در حال حاضر 25 واحد بسته بندی با ظرفیت ۹۶۹۰۰ تن در سال و 7 بارگاه زرشک در استان فعال است.
این فعال گردشگری با اشاره به برگزاری جشنواره زرشک در سه سال پیاپی، اضافه کرد: خراسان جنوبی خاستگاه زرشک بی دانه است و برگزاری این جشواره در معرفی این محصول استراتژیک خیلی موثر بوده است. درستکار با بیان اینکه در فصل برداشت زرشک باید گردشگران را به استان جذب می کنیم، ادامه داد: در گذشته گردشگرانی در اقامتگاههای بومگردی شهرستانهای زیرکوه و درمیان اقامت داشتند و حتی با کمپر به این شهرستانها مسافرت کردند که از آن جمله می توان به ورود 40 خودرو کمپر به این روستاها و بازدید از باعات زرشک و زغفران قاین اشاره کرد.

روستای افین با باغات زرشک
یک هدف گردشگری عالی

این فعال گردشگری با بیان اینکه روستای افین دارای جاذبه های تاریخی بی نظیر است که در فصل گردشگری و پاییز می تواند هدف گردشگری معرفی شود، چرا که شکوه و عظمت باغات زرشک آن چشم نواز است. وی اظهار کرد: پرونده ثبت جهانی این روستا به وزارت خانه صادر شده که امیدواریم در سال 2025 شاهد جهانی شدن افین باشیم. درستکار یادآور شد: سال گذشته موفق شدیم جشنواره ملی زرشک را در تقویم رویدادهای گردشگری کشور به ثبت برسانیم که خود عامل محرک در جذب گردشگران خارجی و داخلی می باشد.

تهیه غذاهای محلی با زرشک متناسب با سلیقه گردشگران

مدیر انجمن گردشگری پایدار و میراث ماندگار خراسان جنوبی هم با بیان اینکه کشاورزان استان به سمت «تر فروشی زرشک» پیش بروند ادامه داد: این کار به ارزش افزوده این محصول کمک کرده و از طرفی می توانیم با فراوری محصول زنجیره تولید را تکمیل کنیم.احمد کاشانی اضافه کرد: با بیان اینکه غذاهای محلی و ایرانی تهیه شده از زرشک نیز می‌توان آنها را متناسب با ذائقه مشتری در رستوران‌ها عرضه شود که مورد سلیقه گردشگران باشد.

اقامتگاههای بومگردی از مزیت های جذب گردشگر مزارع

وی اظهار کرد: وجود اقامتگاه‌های بوم گردی یکی از مزیت‌های بزرگ است که گردشگران علاوه بر بازدید از این مزارع و بناها می‌توانند از مراحل تولید محصولات محلی که از زرشک تولید می‌شود کاشانی با اشاره به محصولات مانند مربا، لواشک، دمنوش و شربت، ادامه داد: در راستای جذب گردشگر نیاز به توجه ویژه برای آمد و شد گردشگر و بهبود مسیرها و هواپیماها داریم که این موضوع معضل اصلی در جذب گردشگر است.

گردشگری مزارع با رنگ و بوی قرمز زرشک چهره ای زیبایی دارد

مدیر انجمن گردشگری پایدار و میراث ماندگار خراسان جنوبی با اشاره به اینکه برگزاری چنین جشنواره‌هایی مانند جشنواره ملی زرشک می‌تواند در معرفی و جذب گردشگر کمک کننده باشد، خاطر نشان کرد: خراسان جنوبی در بخش زرشک برندی در تمام جهان شود تا زمانی که سخن از زرشک و گردشگری آن در جهان می‌شود همه با نام استان بشناسند. کاشانی، با بیان اینکه گردشگری در مزارع به همراه طبیعت‌گردی، جزء محبوب‌ترین فعالیت‌های گردشگران است، تأکید کرده است که در پاییز، خراسان جنوبی با رنگ قرمز و بوی منحصر به فرد محصولات کشاورزی خود، جذابیت‌های خاصی را به گردشگران ارائه می‌دهد.