نسرین کاری- چندی قبل رئیس مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان دانشگاه تهران نسبت به خروج کویر لوت از فهرست جهانی یونسکو هشدار داد. حمید ناصری به تهدید کلوت‌ها و نبکاهای این بیابان به‌علت تراکم گردشگر و افزایش بی‌برنامه آفرودها(بیراهه‌نوردی) اشاره و نسبت به خارج شدن این میراث جهانی از لیست سازمان ملل متحد هشدار داد. وی گفت: لوت، بزرگ‌ترین بیابان ایران، به‌عنوان یک میراث جهانی توسط سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (UNESCO) به ثبت رسیده است.
بیابان لوت عرصه ای پهناور، جذاب و منحصر به فرد است
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار آوا با بیان اینکه بیابان لوت در بین سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان قرار دارد، اضافه کرد: این عرصه پهناور دارای جاذبه های کم نظیری است. هادی شاهوردی با اشاره به اینکه در خراسان جنوبی در حوزه گردشگری و استفاده مناسب از این میراث طبیعی مشکل خاصی نداریم، ادامه داد: در استان کرمان سرمایه گذاری های کلان در کویر لوت مخصوصا در منطقه شهداد انجام شده که برای بیابان لوت مشکل ساز شده است. وی با اشاره به اینکه شرکت هواپیمایی ماهان و بخش خصوصی امکانات زیادی از جمله کمپ های کویرنوردی و بومگردی ها را در این منطقه راه اندازی کرده اند، ادامه داد: شاید سرمایه گذاران از این طریق به درآمد خوبی رسیده اند اما افزایش گردشگران آسیب های فراوانی به عرصه این بیابان جهانی وارد می کند.
بیابان لوت اولین اثر ثبت شده طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی
شاهوردی عنوان کرد: بیابان لوت اولین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی است. وی با بیان اینکه با ورود گردشگران، بیابان لوت درمعرض آسیب های زیست محیطی زیادی قرار گرفته است، یادآور شد: یعنی به لحاظ تردد و گستردگی آفرودها برای پوشش گیاهی و جانوری آن مشکلات زیادی بوجود آمده است. مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی خاطر نشان کرد: خوشبختانه در خراسان جنوبی از لحاظ آسیب به این میراث ارزشمند طبیعی مشکل حادی نداریم اما باید با اطلاع رسانی و فرهنگ سازی جلوی خیلی از آسیب های احتمالی را بگیریم.
نبود زیر ساخت های مناسب
و کمبود اعتبار در بیابان لوت
شاهوردی خاطرنشان کرد: دو عامل کمبود زیر ساخت ها و دوم محدود بودن اعتبار باعث شده کمتر از ظرفیت بیابان لوت در استان استفاده شودوی با اشاره به اینکه صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت پیشران در توسعه گردشگری موثر است ادامه داد: متاسفانه در بیابان لوت و روستاهای حاشیه سرمایه گذاری درست و قابل توجهی در بخش خصوصی نداشته ایم و این خود یک مشکل اساسی در جذب گردشگر و رونق گردشگری است.
کارت زرد برای گرمترین نقطه زمین
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی عنوان کرد: بررسی گرمترین نقطه کره زمین در بیابان لوت که یک سال و نیم پیش انجام شد می تواند در معرفی بهتر این بیابان بسیار تأثیرگذار باشد.وی با اشاره به برگزاری رویداد ملی کویر در دهسلم نهبندان، اضافه کرد: چنانچه بتوانیم بیابان لوت را به شایستگی معرفی کنیم دیگر استان کرمان پایلوت گردشگری این منطقه نخواهد بود چرا که در خراسان جنوبی ظرفیت های کم نظیری در حوزه بیابان ها و کویرهای استان خصوصاً بیابان لوت داریم.
حضور گردشگران بدون
مجوز خطرساز برای بیابان لوت
وی با بیان اینکه گرفتن کارت زرد و خارج شدن بیابان لوت از فهرست میراث جهانی لطمه بزرگی به این اثر جهانی وارد می کند، اضافه کرد: میراث فرهنگی فقط می تواند تورها و گردشگرانی که مجوز ورود به عرصه لوت را دارند مدیریت کند ولی متاسفانه گردشگران بدون مجوز بسیاری وجود دارند که برای این منطقه آسیب زا هستند.
وی با تاکید بر اینکه نیروی انتظامی و مسئولان ذیربط باید به این موضوع ورود پیدا کنند، ادامه داد: نباید بگذاریم این اثر طبیعی منحصر به فرد استان، کشور و جهان با خطر نابودی روبرو شود. شاهوردی افزود: همه ما موظفیم بیابان شکفت انگیز لوت را حفظ کنیم و اجازه ندهیم افراد بی مسئولیت، محیط زیست آن را به خطر بیندازند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی اظهار کرد: باید برنامه های جامع و کاملی برای استان های دربرگیرنده بیابان لوت تدوین شود و گردشگری بی ضابطه حذف شود.
گردشگری دوستدار طبیعت
را فرهنگ سازی کنیم
مدیر پایگاه میراث جهانی بیابان لوت در استان خراسان جنوبی هم گفت: نباید به بهانه گردشگری، کویرنوردی و جذب توریست، تخریب زیستگاه بیابان لوت را رقم بزنیم.زهرا رضایی ملکوتی با بیان اینکه باید گردشگری دوستدار طبیعت را فرهنگ سازی کنیم، ادامه داد: حفظ منظر طبیعی و گونه های ارزشمند گیاهی و جانوری بیابان لوت باید در اولویت گردشگری لوت قرار گیرد. رضایی ملکوتی یادآور شد: بیابان لوت با دارا بودن گرمترین نقطه زمین و مرتفع‌ترین، وسیع‌ترین و زیباترین تپه‌های ماسه‌ای، منحصر به فرد بوده و مورد توجه کویرنوردان و گردشگران داخلی و خارجی است.
پوشش گیاهی و جانوری بیابان لوت بسیار حساس و شکننده است
وی افزود: پوشش گیاهی و جانوری بیابان لوت بسیار حساس و شکننده است و کوچکترین آسیبی آن را به ورطه نابودی می کشاند. وی با اشاره به اینکه باید ورود به این عرصه با آگاهی، دانش، شناخت و احساس مسئولیت باشد، اضافه کرد: کوچکترین تغییر در اکوسیستم بیابانی خسارت های جبران ناپذیری به عرصه های بیابانی خصوصاً بیابان لوت وارد می کنند. رضایی ملکوتی با بیان اینکه آفرود در تپه های ماسه ای، نظم و قانون طبیعی آنجا را بهم می زند، ادامه داد: سر و صدا، پاکوب کردن، فشردگی خاک و آلودگی های زیست محیطی موجب ایجاد ناامنی در حیات وحش شده که نهایتا منجر به مهاجرت و یا از بین رفتن موجودات می شود.
خراسان جنوبی امن ترین و پاک ترین مسیر به کویر لوت
یک فعال گردشگری هم با بیان اینکه کویر لوت در بین سه استان کرمان، خراسان جنوبی و کرمان قرار دارد: اضافه کرد: در مسیر سیستان و بلوچستان به دلیل مسایل امنتیتی گردشگر کمتری برای کویر لوت وجود دارد و در مسیر کرمان هم وجود آفرودها و تورهای غیر مجاز شاهد تخریب طبیعت هستیم .احمد کاشانی با بیان اینکه وجود تورهای غیرمجاز در شهداد کرمان موجب نگرانی یونسکو و فعالان گردشگری و محیط زیست شده است، ادامه داد: دهسلم خراسان جنوبی پاک ترین و امن ترین و سریع ترین مسیر به کویر لوت می باشد.
وی با انتقاد از کمبود زیرساخت ها در مسیر دهسلم نهبندان خاطر نشان کرد: شرکت ماهان یک شرکت توانمند اقتصادی است که یک کمپ ۵ ستاره گردشگری در کرمان احداث کرده است.
سرمایه گذاران برای کمپ های استاندارد پای کار بیایند
مدیر عامل انجمن گردشگری پایدار و میراث ماندگار اظهار کرد: باید زیرساخت های مناسب در دهسلم اجرا شود و شرکت های بزرگ همچون کویر تایر، معادن طلا و منطقه ویژه اقتصادی برای سرمایه گذاری پای کار بیایند. کاشانی خاطر نشان کرد: دریچه گردشگری از سمت خراسان جنوبی و روستای دهسلم باز می شود اگر سرمایه گذاران پای کار آمده و کمپ های در شان کویر لوت احداث شود.وی با بیان اینکه وجود آفرود و گردشگر دلیلی بر تخریب کویر لوت نیست چرا که در کشورهای بزرگ هم وجود دارند اضافه کرد: تورهای غیر مجاز موجب تخریب می شوند که باید از ورود آنها جلوگیری شود.
مدیر آژانس آسیا پرواز عنوان کرد: ۵ مسیر برای گردشگران در کویر لوت در نظر گرفته شده است که دارای پوشش گیاهی فقیر و حیات جانوری صفر می باشد و خطری برای بیابان لوت ایجاد نمی شود.
وی با اشاره به کوههای مینیاتوری نهبندان، ادامه داد: مسیر جاده دهسلم و کویر لوت بسیار زیبااست اما متاسفانه جاده ترانزیت و باریک است که خطر آفرین می باشد.
کاشانی با اشاره به صنایع دستی روستاهای حاشیه کویر لوت، اضافه کرد: زمانی که گردشگر به روستاهای دهسلم، حیدرآباد و سایر روستاها وارد شوند صنایع دستی حصیر بافی ، خرما و زیتون کم نظیر آن رونق می گیرد.
تپه های ماسه ای حیرت انگیز در ریگ یلان
یک فعال گردشگری و محیط زیست هم با بیان اینکه بیابان لوت از سال 95 در فهرست میراث جهانی قرار گرفته ادامه داد: ماندن در این جایگاه کار سختی است چرا که حفاظت این اثر ازسوی یونسکو به جد پایش و رصد می شود. دکتر محمد آذرکار با بیان اینکه استانداردهای یونسکو در این زمینه ضامن ماندگاری و استمرار حیات این اثر طبیعی است، افزود: در ریگ یلان تپه های ماسه ای حیرت انگیزی مشاهده می شوند که چشم هر بیننده ای را خیره می کنند. این دکترای محیط زیست استان با بیان اینکه آفرودها این اثر طبیعی را در معرض خطر قرار داده اند، ادامه داد: متاسفانه افرادی از سرجهل و سودجویی موجب نابودی آن شده اند. آذرکار با بیان اینکه با نظارت و مشاوره کارشناسان باید وارد این عرصه شد، تاکید کرد: نگذاریم با سهل انگاری، بیابان لوت از فهرست میراث جهانی یونسکو خارج شود. وی تاکید کرد: باعث نابودی گونه های جانوری خاص این منطقه مثل زاغ بور (پرنده اندمیک ایران) نشویم.
