بهروزی فر – خراسان‌ جنوبی با ۱۵۱ هزار کیلومتر مربع وسعت و ۳۳۱ کیلومتر مربع مرز مشترک با افغانستان به جهت موقعیت جغرافیایی، مسیر دسترسی به استان های زیادی است. این در مسیر قرار گرفتن، اگر چه در بحث حضور مسافران و گردشگران، آورده های خوبی به همراه دارد و می تواند مسیر توسعه خراسان جنوبی را هموارتر سازد اما تبعات جبران ناپذیری را برای این استان شرقی به همراه داشته و دارد. یکی از این مصائب، ظهور و بروز و افزایش روزافزون پدیده ای نامتعارف و نامیمون به اسم تردد خودروهای شوتی است، پدیده ای که مدتهاست در تمام روزهای هفته حادثه ساز بوده و همواره جایی ویژه در رأس خبرهای رسانه های استان دارد. عمق فاجعه حضور خودروهای شوتی در محورهای مواصلاتی را در خبرهای مدیران ارشد استان در حوزه‌های مختلف ستادی، نظامی، امنیتی و انتظامی به وضوح می توان دید. تنها مرور خبرهای مرتبط با این موضوع در یکی دو هفته گذشته، تصویری از وخامت اوضاع را به ما نشان می دهد، مثلاً معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان جنوبی در یک برنامه تلویزیونی از افزایش ۱۵۵ درصدی آمار کشفیات سوخت قاچاق در استان در سه ماهه اول امسال به نسبت مدت مشابه سال گذشته خبر داده و گفته؛ در سه ماهه اول امسال یک میلیون و ۵۵۰ هزار لیتر سوخت قاچاق کشف شده و ۴۹۵ خودروی شوتی هم توقیف شده است.بنا به گفته معاون استاندار، خراسان جنوبی معبر خودروهای متخلفی است که اغلب غیر بومی بوده و چون قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت نمی کنند، عامل بروز آسیب های زیادی می‌ باشند، به این ترتیب که وقتی تحت تعقیب پلیس قرار می‌گیرند، به لاین مخالف جاده تجاوز می کنند، یا با رها کردن گالن ها در جاده، سبب برخورد و انحراف ده ها خودرو شده و افراد بیگناه زیادی را در آتش انفجاراتی که رقم می زنند، می سوزانند به نوعی که جنازه هاشان هم تشخیص داده نمی شود.روی دیگر این سکه، محدودیت هایی است که برای جایگاه های سوخت اعمال کرده اند، اینکه بر اساس جدول مدیریت سوخت برای نفت گاز و بنزین، شهروندان می بایست سوخت گیری را با شرایط ویژه (هر هشت ساعت ۳۰ لیتر از کارت سوخت خودرو، ۲۰ لیتر از کارت آزاد جایگاه و ۲۰ لیتر هم به صورت آزاد از کارت سوخت خودرو) انجام دهند یا ماشین آلات کشاورزی و معدنی در دریافت سهمیه سوخت خود با مشکلاتی مواجه شده اند و یا… همه و همه پس لرزه‌های حضور خودروهای شوتی و پررنگ شدن بحث قاچاق سوخت در محورهای مواصلاتی استان است. مصداق های عینی افزایش این تخلف محرز را در خبری به نقل از مدیرکل تعزیرات حکومتی استان و از نگاهی دیگر مشاهده می کنیم و با این عبارت که؛ “ در سه ماه نخست امسال ۲ هزار و ۲۱۰ پرونده قاچاق سوخت برای رسیدگی به شعب تعزیرات حکومتی استان وارد شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰ درصد افزایش داشته است “.یا به گفته معاون عملیات فرماندهی انتظامی خراسان جنوبی؛ “ در سه ماه ابتدای امسال یک میلیون و ۵۵۰ هزار لیتر سوخت قاچاق در استان کشف و تحویل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی شده است، با توجه به خودروهای توقیف شده ۹۰ درصد حمل سوخت قاچاق توسط افراد غیر بومی و خارج از استان انجام می‌شود و خراسان جنوبی محل گذر خودروهای شوتی است. یکی از آسیب‌های جدی در زمینه تردد خودروهای شوتی و حامل سوخت قاچاق با سرعت بالا، افزایش تلفات جاده‌ای است که بیشترین آنها هم در مسیر نهبندان رخ می دهد”. بر اساس این خبر؛” از ابتدای امسال سه هزار و ۹۳۵ فقره برای خودروهای شوتی اعمال قانون شده، ۲۳۵ دستگاه خودرو توقیف سیستمی در مقصد داشته‌اند و اگر از خراسان جنوبی عبور کنند در مقصد توقیف می‌شوند اما برای اقدامات قانونی باید به استان برگردند، کما اینکه در سه ماه ابتدای امسال ۴۹۵ دستگاه خودرو شوتی در استان توقیف شده است”. خبرها حکایت از این دارند که؛” در مجموع از ابتدای امسال ۱۰ فقره تصادف خودروهای شوتی در محورهای استان روی داده و ۱۵ نفر جان خود را از دست داده اند و اگر جولان خودروهای شوتی و سوختکش در استان نبود، ۱۵ نفر آمار فوتی تصادفات برون شهری کاهش داشت”.همواره شنیده ایم و البته به این یقین هم رسیده ایم که استان خراسان جنوبی به لحاظ امکانات زیرساختی عقب مانده و در تأمین کمترین نیازمندی های زیرساختی در حوزه دوبانده و ایمن سازی راه ها با مشکلات عدیده ای مواجه می باشد، و حالا همین کمترین داشته های موجود هم به خاطر تردد خودرو های شوتی در معرض آسیب جدی تر قرار دارد. اینکه ما شهروندان خراسان جنوبی با اذعان به این شرایط، انتظار داشته باشیم بهسازی و دوبانده سازی محورهای استان، در اعتبارات ملی جایگاه ویژه ای داشته باشد و مدیران ارشد کشور، نیم نگاهی به این منطقه هم داشته باشند، توقع نابجایی نیست.محورهای خراسان جنوبی به جهت موقعیت جغرافیایی ویژه و هم مرزی با افغانستان، سهمی بسزا در اقتصاد ایران دارد، و همین شرایط هم سبب شده این استان شرقی، بلاگردان اقتصاد کشور باشد، مگر اینکه در کلان کشور، جایگاه ویژه تری به خود اختصاص دهد.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷ اعلام یا ارسال بفرمایید)