مهدی آبادی – شاید سقوط دولت سوریه ( بشار اسد) را یکی از مهم ترین نقاط عطف تحولات خاورمیانه دانست که قطعا پیامدهای عمیق و بزرگی را برای کشورمان به همراه خواهد داشت. جمهوری اسلامی به عنوان یکی از بازیگران اصلی غرب آسیا و به ویژه سوریه باید برنامه ها و راهبردهای هوشمندانه ای را اتخاذ کند که به اختصار به آن اشاره می کنم. نخست آنکه به گفته بسیاری از کارشناسان حفظ امنیت و حرمت حرمین شریفین حضرت زینب (س) و حضرت رقیه (س) در دمشق باید یکی از اولویت های اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سوریه دانست. ایران باید از طریق دیپلماسی فعال و تعامل با حکومت جدید سوریه، این امر را به عنوان خط قرمز غیرقابل مذاکره اعلام کند. همچنین استفاده از ظرفیت سازمان‌های بین‌المللی و همکاری با کشورهای همسایه، می‌تواند به تضمین این امنیت کمک کند. دوم ویرانی زیرساخت‌های سوریه نه تنها مردم این کشور را در معرض مشکلات اقتصادی و اجتماعی بیشتری قرار می‌دهد، بلکه فرصت‌های رشد گروه های تکفیری را در منطقه فراهم می کند که به طور قطع به ضرر امنیت منطقه می باشد. در شرایط انتظار می رود مسئولان ارشد کشور با تعامل با با بازیگران منطقه‌ای همچون ترکیه و روسیه، برای جلوگیری از تخریب زیرساخت‌های حیاتی سوریه تلاش کند و به صورت جدی کشورهای ذی نفع را ترغیب به مشارکت در بازسازی این کشور کند. سوم حفظ امنیت مرزی بین عراق و سوریه است. این نکته از آنجا حائز اهمیت می باشد که سالانه و در ایام اربعین حسینی بسیاری از هم وطنان ما به عراق سفر می کنند. ایران می‌تواند از طریق همکاری‌های امنیتی و نظامی با عراق و حمایت از مرزبانان محلی، امنیت این منطقه را تضمین کند. افزون بر این تثبیت امنیت در عراق به عنوان کشوری هم‌مرز و دارای اهمیت اقتصادی و استراتژیک برای ایران، نه تنها موجب کنترل تنش‌های منطقه‌ای می‌شود، بلکه امنیت فعالیت‌های اقتصادی و روابط تجاری دو کشور را نیز تضمین خواهد کرد. چهارم جمهوری اسلامی باید تا حد توان از روند تجزیه سوریه جلوگیری کند. یک سوریه تجزیه شده به معنای ایجاد پایگاه‌های جدید برای گروه‌های افراطی و زمینه‌سازی برای نفوذ بیشتر بازیگران متخاصم نظیر رژیم صهیونیستی است که می‌تواند به تقویت مواضع آنها در بلندی‌های جولان منجر شود.ایران باید با بهره‌گیری از دیپلماسی چندجانبه و رایزنی فعال با کشورهایی همچون روسیه، ترکیه و حتی اتحادیه عرب، از تجزیه این کشور جلوگیری کند. پنجم. سقوط دولت اسد در کوتاه مدت تاثیر زیادی در منافع استراتژیک جمهوری اسلامی خواهد داشت که باید برای مقابله با اثرات آن، ایران روابط خود را با شرکای راهبردی خود تقویت کند. این همکاری می تواند در حوزه بازسازی سوریه، سرمایه گذاری ها در پروژه های زیرساختی باشد. باید از تجربه سال های قبل درس گرفته و نگذاریم کشورهای دیگر وضعیت خود را در سوریه تثبیت کنند. ششم. تقویت روابط با رژیم جدید سوریه یکی دیگر از اولویت های جمهوری اسلامی باید باشد. واقعیت را باید پذیرفت و به سمت حفظ منافع ملی حرکت کرد. با دیپلماسی فعال منطقه ای اجازه خصومت و درگیری بین رژیم جدید و جمهوری اسلامی گرفته شود. حمایت از گروه‌های مردمی در سوریه که به ایران علاقه دارند، نباید متوقف شود. این گروه‌ها می‌توانند به عنوان متحدان ایران در معادلات آینده سوریه نقش ایفا کنند و همچنین به حفظ توازن قدرت در داخل حکومت جدید کمک نمایند و نکته آخر این است که انتظار داریم توان کارشناسی کشور در حوزه های مختلف تقویت شود. سقوط ناگهانی بشار اسد و صحبت های کارشناسان در صداوسیما نشان داد که با واقعیت های میدانی بیگانه هستند. باید با بازنگری در ساختارهای موجود، ظرفیت‌های کارشناسی خود را تقویت کند تا بتواند در برابر تحولات پیچیده خاورمیانه واکنش‌های قوی‌تر و هوشمندانه‌تری نشان دهد. تحولات اخیر نشان داده است که نهادهای کارشناسی و تصمیم‌سازی ایران نیازمند بازنگری و تقویت عمیق هستند.(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09155665782 اعلام یا ارسال بفرمایید)