قاسمی- فرزان طرحی نیمه تمام برای ساماندهی قدیمی‌ترین محله شهر بیرجند است که بعد از ۱3 سال با وجود انجام چند پروژه زیربنایی همچنان از بلاتکلیفی رنج می‌برد. طرح فرزان سال ۸۶ با هدف بازسازی ۱۱ هکتار در بافت قدیم شهر بیرجند شروع شد، از ابتدا هدف مسئولان اجرایی این طرح خرید تمام ملک‌هایی بود که در محدوده این ۱۱ هکتار قرار داشت و به همین دلیل شرکت عمران و مسکن سازان به نمایندگی از شرکت مادر تخصصی شروع به خرید خانه‌هایی کرد که مالکان آنها تمایل به فروش داشتند، در مدت ۶ سال خانه‌های مختلفی به صورت پراکنده خریداری و تخریب شد اما سال ۹۲ به دلیل طولانی شدن طرح، تمایل برخی مالکان به ساخت و ساز کم و به دلیل مشکل تامین اعتبار برای این پروژه، طرح فرزان بازنگری و خرید ملک‌ها اولویت بندی شد. این طرح نافرجام به جایی رسید که حتی مسئولان هم در برهه‌ای از آن به عنوان یک جراحی بدون هدف در شهر بیرجند یاد کردند و به این نتیجه رسیدند که باید بازنگری شود.
سال هاست به مسئله بافت‌های فرسوده توجه شده است اما این موضوع روز به روز پیچیده‌تر و از ابعاد بحرانی‌تری برخوردار می‌شود. اکنون ماجرای بازآفرینی شهری از برنامه‌های مهم وزارت راه و شهرسازی است که در دو بخش پروژه‌های زیربنایی و روبنایی با تخصیص اعتبارات لازم اهداف مدنظر دنبال می‌شود. از همین رو طرح فرزان نیز به عنوان یک محله هدف در بازآفرینی شهری دوباره به کانون توجه مسئولان تبدیل شده است و با حضور استاندار خراسان جنوبی در این محله امیدهایی برای پیشرفت کار به وجود آمده است. اما گویا یکی از دلایل مهم در طولانی شدن این طرح همکاری اندک دستگاه های مرتبط می باشد.

بازآفرینی شهری تکلیف تمام دستگاه ها
در همین راستا با معاون امور هماهنگی عمرانی استاندار خراسان جنوبی در زمینه دلایل حضور معاون عمرانی وزیر در ماه گذشته و بازدید از محله فرزان سوالاتی پرسیدیم. میرجعفریان در این باره به آوا گفت: معاون عمرانی وزیر از طرح ها و کارهای انجام شده توسط شهرداری بیرجند در این محله بازدیدهایی داشتند و کلیت طرح بازآفرینی شهری برعهده راه و شهرسازی می باشد ولی بر اساس وظایف مدیریت شهری شهرداری برخی مجوزها و پروژه ها برعهده آن می باشد که بررسی و ظرفیت ها دیده شد. وی تأکید کرد: بازآفرینی شهری وظیفه و تکلیف تمام دستگاه های اجرایی می باشد و همه دستگاه ها وظیفه مند هستند که در راستای خدمات خود در این محلات پروژه هایی را اجرایی کنند. به گفتۀ وی تمام دستگاه های اجرایی که در طرح سند توسعه محله فرزان آمده اند باید به وظایف خود عمل کنند و راه و شهرسازی مسئول اجرای این طرح ها می باشد.

اعتبار 70 میلیارد تومانی
معاون بازآفرینی شهری و مسکن اداره کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی نیز در این زمینه عنوان کرد: در سال های گذشته تخریب و بازسازی کل محدوده مرسوم به فرزان مدنظر بود که با تغییر نام شرکت عمران بهسازی و شهری ایران به شرکت بازآفرینی شهری ایران و تغییر اساس نامه و کاهش رسالت های کالبدی و توجه به تقویت مسائل فرهنگی و اجتماعی در محلات، روند تملک و تخریب متوقف شد و نهاد توسعه محله خیرآباد با رویکردی اجتماع محور به احصاء نیاز مردم پرداخت. علیزاده تصریح کرد: نهاد توسعه محله خیرآباد با همکاری شرکت عمران و مسکن سازان خراسان جنوبی، ضمن اخذ نظرات و نیازهای ساکنین محله و بر اساس آمار و مطالعات میدانی مطابق دستورالعمل شرکت بازآفریی شهری ایران، نسبت به تهیه سند توسعه محله خیرآباد اقدام کرد. به گفتۀ وی این سند در کمیته زیرساخت، ستاد بازآفرینی شهریِ شهر بیرجند و ستاد بازآفرینی شهری پایدار استان تصویب شد. وی بیان کرد: بودجه مورد نیاز برای اجرای پروژه های سند بازآفرینی خیرآباد، حدود 70 میلیارد تومان می باشد که به صورت مشارکتی توسط دستگاه های عضو ستاد، تأمین اعتبار می شود و در مجموع 30 درصد آن توسط شرکت بازآفرینی شهری، تأمین اعتبار خواهد شد.

همکاری 5 دستگاه از 11 متولی
معاون بازآفرینی شهری و مسکن اداره کل راه و شهرسازی استان در زمینه چگونگی همکاری دیگر دستگاه های اجرایی گفت: بازآفرینی یک مفهوم مبتنی بر هم افزایی و مشارکت است که می بایست توسط کلیه دستگاه های اجرایی عضو ستاد بازآفرینی شهری استان مدنظر قرار گیرد. علیزاده عنوان کرد: در ستاد بازآفرینی استان ٢۴ دستگاه دخیل هستند ولی در سند محله خیرآباد و طرح فرزان١١ دستگاه سهیم می باشند که از این تعداد می توان گفت حدود 5 دستگاه پیگیر موارد مرتبط هستند. وی تصریح کرد: شاید دلیل این همکاری اندک عدم آشنایی دستگاه ها با ساز و کار این مشارکت باشد که باعث مشکلاتی در راه رسیدن به مقصود شده است و از طرف دیگر مدیریت شهری و شهرداری نیز باید نقش بسیار پررنگ تری در تحقق اهداف بازآفرینی داشته باشند. به گفتۀ وی ورود استاندار و بازدید از این محله و پیگیری ایشان باعث تسریع در اجرای پروژه ها می شود و اکنون نیز روند پیشرفت کار به صورت هفتگی پایش و گزارش می شود و امیداریم با همکاری همه دستگاه های اجرایی به زودی شاهد پایان کار باشیم.