بهروزی فر – سال هاست واژه ناترازی انرژی به دایره واژگان حوزه مدیربتی کشور اضافه شده، ناترازی انرژی که عدم‌تعادل بین عرضه و تقاضای انرژی معنا می شود، امروزه به یکی از چالش‌های مهم اقتصاد و محیط‌زیست تبدیل شده و همه حوزه ها را متأثر ساخته است. درخصوص علل وقوع این اتفاق که با گرم شدن یا سرد شدن هوا و به عبارتی در فصل زمستان و تابستان، بیشتر خودنمایی می کند و بیش از دیگر ایام سال، مدیران را به تکاپو وامی دارد و واحدهای تولیدی را نیز متأثر می سازد، بحث و نظر فراوان است، اما در یک بررسی سطحی می توان به این نتیجه رسید که بی تدبیری ریشه اصلی و قطعی این پدیده نامیمون است!!تعجب نکنید؛ چه آنها که به خوشایند دولت وقت، ۲۰ سال پیش (۱۳۸۳) قانون تثبیت قیمت‌ها را در مجلس مصوب کردند تا طرح هدفمندی یارانه‌ها بازدهی آنی تری داشته باشد، چه متولیان امر که در بحث ایجاد زیرساخت های بهره برداری و تبدیل انرژی از جمله نیروگاه ها و پالایشگاه ها، تنها به طرح های زودبازده اکتفا کردند و نگاه آینده نگرانه ای نداشتند و حتی در این مسیر منابع انرژی خدادادی و در دسترس – باد و خورشید- را نادیده گرفته اند، چه بخش خصوصی که در تولید محصولات و کالاهای برپایه انرژی شامل خودرو، بخاری، اجاق گاز، انواع لامپ ها، آبگرمکن، شوفاژ و…. کم هزینه ترین راه ها را برگزیده و کیفیت را فدای کمیت کرده است، چه حوزه های نظارتی که باری به هر جهت! چشم بر کوتاهی و ترک فعل های دستگاه های دولتی و بخش خصوصی در این زمینه بسته اند و با سکوت خود، ادامه روندهای اشتباه را تحکیم کرده اند، چه متولیان ساخت و ساز که در اجرای قانون مدیریت مصرف انرژی در بناها آنطور که باید جدیت نداشته اند و نتیجه کوتاهی هاشان شده احداث ساختمان های اداری و واحدهای مسکونی متعددی که به وضوح می توان هدررفت انرژی را در آنها مشاهده کرد، و چه ما مردم که هنوز به این باور نرسیده ایم که ذخایر انرژی امانت بزرگی در دست ماست و در فردایی نه چندان دور به خاطر مصرف بی رویه و خارج از ضابطه آب، برق، گاز و بنزین باید پاسخگوی پرسش ها و عتاب و خطاب های آیندگان – بخوانید فرزندان مان- باشیم. سند این ادعا هم گزارش متخصصان این حوزه است که؛ “مصرف کل انرژی کشور در ۲۰ سال اخیر نزدیک ۳ برابر شده، ایران با جمعیت مساوی و تولید اقتصادی نصف ترکیه، اکنون ۲.۵ برابر ترکیه انرژی مصرف می‌کند و شدت انرژی نسبت به تولید ناخالص داخلی در کشور بسیار بالاست، متوسط مصرف انرژی در ایران ۲.۲ برابر متوسط مصرف جهانی و سرانه تولید ناخالص داخلی در ایران نصف متوسط جهانی است، این نشان می‌دهد شدت انرژی (مصرف انرژی بر واحد تولید ناخالص داخلی) در ایران بسیار بالا و بیش از ۴ برابر متوسط جهانی است”. در این موضوع بخش دولتی اما بیش از ما باید پاسخگو باشد، چرا که نتایج بررسی ها نشان می دهد؛” بازده حرارتی بهترین نیروگاه‌ها در دنیا حدود ۴۸ درصد و در ایران حدود ۳۵ درصد است”، به این معنا که هم در احداث نیروگاه ها و پالایشگاه ها، استفاده از تجهیزات مدرن – به خاطر هزینه های سنگین – خیلی مورد تأکید قرار نداشته و هم در به روزرسانی آنها کم توجهی صورت گرفته است که البته در این موضوع، نمی توان بر اثرات شوم تحریم ها چشم بست، چرا که دسترسی ما به تجهیزات مدرن را سخت تر نموده و هزینه های مترتب بر کالاهای وارداتی را نیز صدچندان کرده است. حالا و در این ماه های اولیه شروع به کار دولت چهاردهم در کنار راهکارهایی که برای مدیریت مصرف انرژی و جلوگیری از قطع گاز در روزهای سرد سال ارائه شده، از ما مردم خواسته اند که با تصمیمات شان همراه شویم و کمک احوال دولت در تحقق برنامه هایی که برای جبران ناترازی دارد، باشیم. بهترین و اثرگذارترین راه همکاری ما در این وضعیت، مدیریت مصرف انرژی است، توجه به دمای رفاه در محیط کار و منزل، خاموش نگهداشتن لامپ های اضافه و… و مواردی از این دست، از جمله کارهایی است که می توانین انجام دهیم. همه انرژی‌ها اعم از برق، گاز، نفت و بنزین ثروت ملی محسوب می‌شوند، اما هم‌اکنون به بدترین وجه ممکن به مصرف رسیده و سوزانده می‌شوند، و قطع به یقین بهترین گزینه برای جبران آن چه تا الان اتفاق افتاده، تغییر اساسی در رویه هاست. در این خصوص بیشتر خواهیم نوشت. (لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۱۵۷۲۴۸۲۸۹ اعلام یا ارسال بفرمایید)
دادرس مقدم – پیرمرد بشرویه ایی با بخشش فیش حج خود به جبهه مقاومت از
