مهدی آبادی – خراسان جنوبی با ۱۵۱ هزار کیلومتر وسعت و ۳۳۱ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان، یکی از استان های مرزی در شرق کشور است که با دارا بودن چهار گذرگاه تجاری با کشور همسایه یکی از گلوگاه های تجاری بین المللی ایران به حساب می آید. این موضوع ظرفیت بسیار بالایی برای تجارت خارجی برای استان ایجاد کرده که در این میان رونق بازارچه های مرزی به عنوان یکی از اهرم های مهم در ایجاد اشتغال و توسعه روابط تجاری خارجی با کشور همجوار می تواند تاثیر شگرفتی در توسعه و آبادانی استان و به ویژه مناطق مرزی داشته باشد. خراسان جنوبی با وجود محصولات استراتژیک بنام، گونه های گیاهی شاخص، مواد معدنی با غنای بی نظیر و… استعداد بی نظیری که دارد اما به باور بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی رونق مرز و بازارچه های مرزی است که می تواند تحولی بنیادی در تولید، ایجاد اشتغال، تثبیت جمعیت مرزنشین، افزایش درآمد و نهایتا توسعه ای پایدار آن ایجاد نماید و به سمت همکاری های متقابل منطقه ای و نقش تاثیر گذار در مناسبات هدایت شوند. گواه این ادعای کارشناسان اقتصادی، بررسی عملکرد میزان صادرات و واردات در گمرکات استان و به ویژه گمرک مستقر در بازارچه مرزی ماهیرود است. بنا به گفته کوهگرد، مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی طی سه ماهه سال جاری کالاهای صادراتی خروجی از طریق گمرکات استان از نظر ارزشی ۱۱۸ میلیارد و ۷۰۳ هزار و ۹۹۱ دلار و از نظر وزنی ۴۹۹ هزار و ۵۹۱ تن بود که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۸۰ درصد افزایش داشت. این آمار فقط به یک پایانه مرزی استان اشاره داشت که نشان می دهد در صورت فعال بودن سایر مرزهای استان چه انتفاع اقتصادی برای خراسان جنوبی به همراه خواهد داشت. اما با وجود این وضعیت فعلی بازارچه های مرزی هیچ سنخیتی با استعدادهای ناب استان ندارد و برخلاف تاکید دولت سیزدهم مبنی بر گشایش مرزها و تلاش های صورت گرفته توسط استاندار تاکنون اقدامات خاصی از سمت طرف افغانستانی نسبت به فعال سازی بازارچه های مرزی استان مشاهده نشده است. دولت سیزدهم و مقامات استانی از همان ابتدا تمام تلاش خود را بر بازگشایی معبر‌های تجاری مسدود شده به کار گرفتند که در شهریور سال 1400 دروازه‌های تجاری یزدان زیرکوه به روی تجار و مرزنشینان دو سوی مرز به صورت خرده فروشی باز شد. تلاش ها برای بازگشایی معابر تجاری مسدود شده دوکوهانه نهبندان و گلورده درمیان نیز توسط مقامات استانی ادامه داشت که در اسفند سال گذشته سرپرست وزارت صنعت و تجارت طالبان از بازارچه های مرزی تعطیل شده بازدید کرد. در تازه ترین این اقدامات در فروردین امسال نیز مجوز خرده‌فروشی در بازارچه‌های مرزی استان و مجاز شدن ورود ۶۳ قلم کالا از کشور افغانستان توسط مرزنشینان توسط هیات وزیران تصویب و با امضای معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد. در حال حاضر با وجود فراهم بودن زیرساخت ها، سیستم اداری کامل، سردخانه و انبارهای بزرگ و آمادگی کامل مسئولان شهرستانی در بازارچه های مرزی یزدان و ماهیرود، آمادگی کاملی توسط طرف افغانستانی وجود ندارد و خرده فروشی تعدادی کمی از کالاها در این مرزها برقرار و بازراچه های مرزی نهبندان و درمیان نیز عملا بسته است و مرزنشینان بی بهره از همه مزایا، چشم انتظار تحول در بازگشایی این مرزها می باشند. تجربه موفق دیپلماسی مرزی در خصوص بازگشایی مرز یزدان نباید به همین وضعیت موجود بسنده شود و باید در ادامه راه هم با تمام توان دنبال گردد. از آنجایی که افغانستان بیش از 70 درصد مایحتاج خود را از طریق واردات تامین می کند، مرزهای استان ظرفیت مطلوبی برای گشایش اقتصادی در خراسان جنوبی و شهرهای مرزی خواهد بود . آمار میزان صادرات 3ماهه امسال گواهی می دهد که به واسطه چهارشهرستان مرزی فرصت بی نظیر برای مبادلات تجاری با کشور افغانستان داشته ایم که به راحتی می توان با فعال شدن و سپس رونق بازارچه های مرزی، ضمن توسعه استان، زمینه را برای تثبیت جمعیت در مناطق مرزی و رسیدن به یک امنیت پایدار را فراهم نمود و حال که زیر ساخت های تجاری فراهم شده و امکان این رونق اقتصادی وجود دارد با دیپلماسی فعال مرزی بتوانیم گره از این چالش بزرگ باز نمائیم . انشاا…
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09155665782 اعلام یا ارسال بفرمایید)