یکشنبه ۲۹ تیر ۱۴۰۴

سهم رسانه و کنشگران سیاسی در وحدت استان: انتقاد، تعامل و اجتناب از افراطی‌گری

مهدی آبادی – در آستانه تحولات ملی و منطقه‌ای و در شرایطی که نگاه‌ها بیش از هر زمان دیگری متوجه درک راهبردی مقوله انسجام و وحدت ملی است، نقش‌آفرینی هوشمندانه نهادهای مدنی، احزاب، گروه‌های سیاسی و رسانه‌های خراسان جنوبی معنایی فراتر از رویکردهای مقطعی و احساسی پیدا می‌کند. مروری بر تجارب معاصر کشورمان نشان داده که هرگاه بنیان وحدت ملی تضعیف شده، بستر سوءاستفاده دشمنان و فرصت‌طلبی معاندان مهیا گردیده است. برعکس، هرگاه ملت توانسته علیرغم همه تفاوت‌ها از مرزهای امنیتی و فکری‌اش مراقبت کند، دوره‌های طلایی شکوفایی و عبور موفق از بحران‌ها رقم خورده است. در چنین وضعیتی، نقش احزاب و گروه‌های سیاسی، فراتر از رقابت‌های مرسوم انتخاباتی و جناحی اهمیت می‌یابد. جامعه سیاسی استان از ابتدای انقلاب تاکنون نشان داده است که می‌تواند در سخت‌ترین شرایط، منافع ملی را بر منافع زودگذر گروهی ترجیح دهد. همین ویژگی است که خراسان جنوبی را به الگویی برای گفت‌وگو، نقد مسئولانه و کنش بدور از افراط، تبدیل کرده است. با این حال، نباید از مخاطرات افراطی‌گری، التهاب‌آفرینی و دوقطبی‌سازی ولو با شمایل نوین، غافل شد. احزاب و گروه‌های سیاسی می‌بایست هوشیار باشند که رسالت‌شان در نقد، مطالبه‌گری و پیگیری فرآیندهای شفافیت و اصلاح، هرگز نباید با حاشیه‌سازی‌های دشمن‌پسند، تظاهرات رادیکالی و موضع‌گیری‌های تفرقه‌آمیز خلط شود. جامعه امروز حتی بیش از دیروز، نیازمند کنشگری جمعی و تقویت اعتماد عمومی است. بی‌تردید، یک حزب یا جریان سیاسی حرفه‌ای، مرز مسئولیت اجتماعی خود را از خط قرمزهای اخلاق، قانون و وحدت ملی جدا نمی‌کند. رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای استان در این میان نقش ویژه‌ای دارند. آنان به‌مثابه وجدان بیدار و دیده‌بان اتفاقات اجتماعی، باید تلاش کنند با پردازش منصفانه اخبار، احقاق حقوق عمومی و ترویج صدای منطق، جامعه را از گزند شایعه، تحریک و جنگ روانی دور نگاه دارند…ادامه در کامنت اول مسئولیت رسانه معتبر آن نیست که فقط سرعت در انتشار اخبار داشته باشد؛ بلکه باید در هر جمله و تیتر، امیدآفرینی، تعقل و معتدل‌سازی فضای عمومی استان را هدف قرار دهد. روایت‌های ساده‌انگارانه و جانبدارانه، بجای بازکردن گره‌های ذهنی، خود به ابزار دامن‌زدن به بی‌اعتمادی و واگرایی بدل می‌شود؛ رویکردی که در تجربه چند سال گذشته ایران، چه در سطح ملی و چه استانی، آزمون خود را به نفع وحدت مردود کرده است.بنابراین، در فضای سیاسی و رسانه‌ای استان، لازم نیست تا حرف یا نقدی برخلاف گرایش یا سلیقه ما بیان شد، بلافاصله موج تخریب و بدگویی راه بیفتد یا فضای مجازی پرشود از لعن و نفرین. تجربه استان در همین چند سال اخیر، مثلاً در جریان انتصابات اداری، اختلاف سلیقه بین شوراهای شهر، یا حتی بحث‌های مربوط به توسعه پروژه‌هایی مثل راه‌های روستایی یا موضوعات آب و برق، نشان داده که اگر طرفین به‌جای اتهام‌زنی و تندی، اهل گفتگو و تعامل باشند، هم گره‌ها زودتر باز می‌شود و هم دلخوری‌ها عمق پیدا نمی‌کند. برایمان طبیعی باشد که در فضای استان، حرف‌های مختلف شنیده شود؛ اما زخم زبان زدن یا نفی مطلق رقیب و نفرین‌ کردن، نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه شکاف اجتماعی را عمیق‌تر می‌کند و فرصت حل مسئله را می‌گیرد. این فرهنگ تساهل و تحمل، سرمایه بومی ماست که باید بیش از پیش آن را تقویت کنیم. در عرصه انتخابات یا بزنگاه‌های سیاسی، برخی چهره‌ها و رسانه‌ها تلاش می‌کنند فضای جامعه را با کلیدواژه‌های «ما و آنها» یا «خودی و غیرخودی» ملتهب کنند. این لحن اگرچه در کوتاه‌مدت ممکن است گروهی را به وجد آورد یا حتی رأی جمع کند، اما آثار بلندمدت آن جبران‌ناپذیر خواهد بود؛ چه بسا زخم‌هایی بر پیکره وحدت اجتماعی باقی بگذارد که سال‌ها نیاز به ترمیم داشته باشد. هر تفرقه و سوءظن، مستقیم یا غیرمستقیم پاس گل به قدرت‌های بیرونی و جریان‌های معاند است تا روایت‌های واگرایی و بی‌ثباتی را تقویت کند. در مقابل، تجربه استان ما، به ویژه در مقاطعی چون بحران‌های زیستی، حوادث طبیعی یا مناسبت‌های ملی و مذهبی، نشان داده هر گاه چهره‌های سیاسی و روشنفکران و امامان جمعه خراسان جنوبی، زبان به دعوت به مدارا و همدلی گشوده‌اند، امنیت روانی و سرمایه اجتماعی به شکل چشمگیری بهبود یافته است. این رویکرد باید به فرهنگ و راهبرد غالب تبدیل شود. تقویت جلسات مشترک احزاب، برگزاری میزگردهای گفت‌وگو با حضور فعالان جوان و باتجربه و حتی بهره گرفتن از ظرفیت دانشگاهیان و فعالان فرهنگی، می‌تواند جلوی انحصارطلبی گفتمان و نمایش تک‌صدایی را بگیرد. مشارکت فعال در بیان نقدهای سازنده نسبت به تصمیم‌گیران استانی یا ملی، باید با حفظ احترام متقابل و تمرکز بر راه‌حل، همراه باشد. استان ما نیازمند فضایی است که نقد و پیشنهاد در آن جاری باشد اما این نقد هرگز به انزوای رقیب یا زیر سؤال بردن اصل وحدت سیاسی و اجتماعی منجر نشود. تفکیک دیانت از سیاسی‌کاری افراطی و پرهیز از مصادره ارزش‌های ملی برای اهداف تنگ‌نظرانه، ضروی است. نهایتاً همه مجموعه‌های مسئول و مؤثر استان اعم از احزاب، رسانه‌ها و کنشگران مدنی باید بدانند پیروزی واقعی در میدان سیاست و اجتماع، نه در حذف رقیب یا اثبات کم‌مایه بودن یک جریان، که در صیانت از همبستگی بومی و ملی و سپردن فضای گفتگو به عقلانیت، رقم خواهد خورد. این، مهم‌ترین میراثی است که نسل امروز می‌تواند برای آینده خراسان جنوبی و ایران به یادگار بگذارد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

خاتون ختم – مدیرکل پزشکی قانونی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه ۱۹۳ پرونده در

بیشتر

بهروزی فر – درست در میانه‌ی تیرماه داغ کویر، جایی در نقطه صفر مرزی شرق

بیشتر

نسرین کاری – در دل یکی از کوچه‌های آرام شهر بیرجند، جایی هست که بیشتر

بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فرم

فرم گزارش اشکال در سایت