جم – مردم خراسان جنوبی علی رغم مشکل عظیمی به نام خشکسالی و کمبود آب طی چند دهه اخیر ، توانسته اند محصولات مطابق با شرایط و آب و هوای منطقه را بیابد و با تمرکز روی این محصولات رونق کشاورزی خود را حفظ کنند. زرشک ، زعفران و عناب به عنوان محصولات استراتژیک استان، دارایی های با ارزش خراسان جنوبی در حوزه کشاورزی هستند که بار اصلی اقتصاد کشاورزی استان را به دوش می کشند.کشاورزان سخت کوش خراسان جنوبی هم تمام همت خود را در حوزه کشاورزی به کار گرفته و این آخرین امید خود را حفظ کرده اند. با اینحال خام فروشی یکی از بزرگترین مشکلات محصولات استراتژیک استان و همچنین دلیل عمده ی سود کم کشاورزان است. شاید کشاورزانی که زعفران دارند کمی اوضاع بهتری داشته و بازارشان فراهم باشد.اما بازهم سود اصلی دست دلالان است و همچنان نه فرآوری در دست استان است و نه حتی صادرات آنچنانی به کشورهای خارجی وجود دارد. عناب هم با وجود خواص عمده درمانی و طعم متمایز خود ، همچنان با قیمت پایین خرید و فروش می شود و با وجود فرآوری هایی چون حبه عناب و بیسکوییت عناب ، بازهم وضعیت خوبی ندارد.در چند سال اخیر تمرکز خوبی در حوزه زرشک صورت گرفت و تاثیراتی هم روی فروش آن داشت.اما مشکلات زرشک همچنان باقی است.اولین مشکل بازهم مانند دیگر محصولات استان ، مسئله خام فروشی زرشک است.چرا که برخی کشاورزان بخاطر مشکل مالی یا عدم توان نگهداری زرشک ، مجبور به فروش زرشک تازه می شوند.بیشترین ضرر کشاورز هم زمانی است که بخاطر فروش زرشک سر درخت ، تخفیف زیادی هم به خریدار می دهد تا زرشک روی دستش نماند. برخی هم که تالار های زرشک خشک کنی دارند ، بعد از آن با مراحلی چون پاک کردن زرشک ، فرآوری و فروش مواجه می شوند.تا همین چندمدت پیش(که البته همچنان هم در بعضی روستاها هست) نبود بارگاه زرشک مسئله کشاورز بود.حالا اما با اعطای برخی تسهیلات و کمک هایی درخصوص تامین زمین برای احداث بارگاه و … ، مشکلاتی چون «سورت» زرشک یا پاک کردن زرشک پیش می آید که اکثر کشاورزان و روستاها قدرت خرید دستگاه های زرشک پاک کنی ندارند و مجبور می شوند برای این هم هزینه های زیادی بپردازند.برخی هم زرشک را بدون پاک کردن به دلال می دهند و باز هم سود با دلال است.از این مرحله که رد شویم ، موضوع نگهداری زرشک مطرح می شود.کمبود سردخانه های بزرگ و در دسترس در روستاها دیگر مسئله است.ریسک نگهدرای و نوسانات زیاد بازار هم روی دیگر سکه مسائل کشاورزان است که همه ساله با آن دست و پنجه نرم می کنند. حالا اگر کشاورز بخواهد زرشک را فرآوری کند چه باید کند؟ در نهایت میتواند به آبگیری زرشک فکر کند که آنهم نیاز به سردخانه و فروش فوری زرشک دارد و بازهم روی هواست! تهیه مربا و امثالهم هم بازار بزرگی ندارد و با وجود خواص بی نظیر زرشک ، فرآوری ویژه ای روی آن انجام نمی شود و عملا بزرگترین زیرساخت های ما در این حوزه همان سردخانه و دستگاه های زرشک پاک کنی است! زرشک محصولی است که اقتصاد هزاران خانوار روستایی به صورت مستقیم و غیرمستقیم با آن مرتبط است و همچنان در حسرت فرآوری و افزایش سودآوری مانده است!همه اینها را بگذارید کنار اینکه امسال بدلیل گرمای زیاد تابستان ، خبر از کاهش محصول زرشک استان می رسد و باز کشاورزان ضرر جدیدی متحمل می شوند.در چنین شرایطی آیا افق مشخصی برای آینده محصول زرشک در استان دیده می شود؟ آیا برنامه عملیاتی برای فرآوری وجود دارد؟ طرحی برای افزایش بهره وری و همچنین کوتاه شدن دست دلالان هست؟ چقدر میتوان به صادرات امید داشت؟و درنهایت آیا در آینده میتوان منتظر فرآوری زرشک و افزایش سود کشاورز باشیم یا بازهم خام فروشی سود کشاورز را کم و انگیزه اش را کمتر می کند؟(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09155665782 اعلام یا ارسال بفرمایید)