کاری – دکتر شکوهی می‌گوید: «هیچ وقت فکر نمی کردم من که از جنوبی‌ترین نقطه استان خراسان برخاسته بودم، بتوانم مدارج ترقی را اینگونه طی کنم».غلامحسین شکوهی که با عنوان «پدر علم تعلیم و تربیت ایران» شناخته می‌شود از مدرسین قدیمی تعلیم و تربیت و نیز اولین وزیر آموزش و پرورش ایران بود. وی دارای مدرک دکترای علوم تربینی بوده و به موجب سابقه ۶۰ ساله در تعلیم و تربیت و امور پژوهشی، لقب چهره ماندگار تعلیم و تربیت ایران را به خود اختصاص داد.شکوهی در ۴ تیر ۱۳۰۵ در شهر خوسف از توابع شهرستان بیرجند متولد شد. وی تحصیلات اولیه خود را در مدرسه شوکتیه گذراند. وی سپس به عنوان شاگرد اول دانشسرای عالی با بورس دولتی به سوییس اعزام شده و در سال ۱۳۴۱ دکتری خود را در رشته تعلیم و تربیت اخذ نمود. دکتر شکوهی چندین اثر ماندگار تالیف کرد و بیش از ۶۰ مقاله در نشریات علمی داخلی و دو مقاله در مجلات معتبر خارجی منتشر کرده‌است.صدا و سیما جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۵ از وی به عنوان چهره ماندگار رشته تعلیم و تربیت تقدیر به عمل آورد
برای ساخت یک کشور باید فرهنگش درست شود
شکوهی معتقد بود: «اگر کشوری بخواهد رشد کند، باید فرهنگش درست و صحیح باشد و مردمش خوب تربیت شوند. وی با بیان اینکه ما از کشورهای دیگر چیزی کم نداریم. قدر کشور خود را بدانیم و از موقعیت های خوب و عالی اطرافمان استفاده کنیم. ادامه داد: به جای اینکه وقت خود را به بطالت صرف کنیم، صرف اصلاح و تعلیم و تربیت کشور کنیم و من خوشحالم و می بالم که عاشق معلمی و معلم عاشقی بوده ام؛ هیچ گاه آرزو نکردم که ای کاش شغل دیگری داشته باشم. جهان درست نخواهد شد جز با تعلیم و تربیت.دکتر شکوهی در مصاحبه ای از خاطرات دوران کودکی و مدرسه، می گوید: «هیچ وقت فکر نمی‌کردم من که از جنوبی‌ترین نقطه استان خراسان برخاسته بودم، بتوانم مدارج ترقی را اینگونه طی کنم. وی با بیان اینکه پدرم علی اکبر، خیاط زبردستی بود. وی خاطر نشان می کند: با نانی که او از راه خیاطی بر سر سفره می‌گذاشت، بزرگ شدم. در منطقه محرومی که بزرگ شدم و در آنجا درس هم دادم، همیشه استعدادهای درخشانی وجود داشته است.
دانش آموز نخبه و استاد
وی یادآور می شود: دانش‌آموزی داشتم که هر مسأله‌ای را می‌دادم حل می‌کرد، از ۱۲ کیلومتری خوسف می‌آمد و برمی‌گشت. یک روز به مدیر مدرسه گفتم: یکی از اتاق‌های کوچک مدرسه را به این بچه بدهید که این قدر مجبور نباشد عصر برود و دوباره صبح روز بعد برگردد تا بالاخره اتفاقی افتاد. اسم این پسر غلامحسین حقداد بود. البته از سال ۱۳۲۸ از او خبری نداشتم تا این که در سال ۱۳۷۲ که در دانشگاه بیرجند تدریس می‌کردم، با دانشجویی به نام زهرا حقداد روبرو شدم که معلوم شد دختر همان دانش‌آموز خلاق است که با داشتن پنج فرزند که همگی فارغ‌التحصیل رشته‌های مختلف هستند و متوجه شدم یکی از آنها استاد دانشگاه کالیفرنیا شده است.
ملاقات با پیاژه روان‌شناس، زیست‌شناس و شناخت‌شناس فرانسوی
وی با اشاره به اینکه سال 1335 از دانشسرای عالی فارغ التحصیل شدم.یک سال در بیرجند دبیر بودم. یادآور می شود: سال بعد من را به عنوان شاگرد اول دانشسرای عالی،با بورس دولتی فرستادند اروپا، شهر ژنو در کشور سوییس. آنجا بود که پیاژه (روان‌شناس، زیست‌شناس و شناخت‌شناس فرانسوی ) را دیدم.او استاد ما بود. این چهره ماندگار تعلیم و تربیت با اشاره به اینکه پیاژه که دیگر جهانی بود و هست خاطر نشان می کند: با او درس داشتم.یادم می آید که دفترچه های ثبت نام را می ریختند آنجا که پیاژه امضا کند.او ضمن درس دادن، دفترها را باز و امضا می کرد. من هیچ وقت چنین کاری را جای دیگر ندیدم.
پدر مردی مهربان و جدی در کار خود بود
مهشید شکوهی دختر استاد می گوید: پدر مردی مهربان و جدی در کار خود بود معمولاً اگر در تعطیلات به سفر نمی رفتیم پدر معلم دوم ما در خانه بود. کتاب و تخته سیاه و ریاضیات و غیره خلاصه کلی عصبانی می شدیم که چقدر درس بخوانیم ولی وقتی تعطیلی تمام می شد و به سر کلاس می رفتیم می فهمیدیم به جای یک راه حل ریاضی چند راه حل بلدیم و این ما را جلوی دیگران و معلم بالا می برد. پدرم در تمامی امور غیرمستقیم تأثیرگذار بود و همیشه تذکر می داد که بر فرزندانتان با نقاط قوت خود تأثیرگذار باشید.غلامحسین شکوهی اولین وزیر آموزش و پرورش در جمهوری اسلامی ایران در روز پنج شنبه ۱۶ اردیبهشت ۹۵ در سن ۹۰ سالگی درگذشت.
