صباغی – خیابان و کوچه‌های شهر پر از چاله و آسفالت‌هایی است که برای شهروندان عادی مشکل ایجاد می‌کند و گاهی نمی‌شود با خیال آسوده و بدون دغدغه در پیاده‌روها قدم بزنند، حالا خودمان را جای معلولی بگذاریم که در این خیابان ها رفت و آمد می کند. در آن زمان می فهمیم که این عزیزان با چه مشکلات و مصائبی روبرو هستند. فرد معلولی که در شهر روی صندلی چرخدار است دارای دشواری بیشتری نسبت به معلولان حرکتی دیگر است و بر این اساس باید بستر پیاده‌روها و آسفالت خیابان و خط کشی‌ها برای این معلولان مهیا شود.

فلج شدن به دلیل واکسینه نشدن در سه سالگی

به بهانه 12 آذر روز جهانی معلولان با یکی از بانوان موفق ورزشکار معلول به پارک آزادی می روم تا ساعتی را با هم درباره چالش هایش صحبت کنیم. فاطمه زهرا گازاری با بیان اینکه در سال 1353 به دنیا آمده ام، می گوید: از 3 سالگی به خاطر واکسینه نشدن در برابر فلج اطفال، از ناحیه هر دو پا معلول شدم. وی با بیان اینکه معلولیت جلوی پیشرفت مرا نگرفته است، اظهار می کند: اگر مردم، معلولان را راحت تر بپذیرند، راه برای پیشرفت آنها فراهم می شود. وی با بیان اینکه تعداد 6 خواهر و برادر دارد، می گوید: تحصیلاتم را تا مقطع دیپلم ادامه دادم و بعد از آنکه پدرم فوت کرد؛ دیگر نتوانستم ادامه تحصیل بدهم. از او می پرسم اگر به سال های قبل برگردد چه چیزی را در زندگی اش عوض می کند، می گوید: به خاطر نامناسب بودن معماری فضای دانشگاه، ترک تحصیل کردم که اگر به گذشته برگردم، با همه سختی ها حتما تحصیلم را ادامه می دهم.

قهرمانی در مسابقات ورزشی در چندین مرحله

این بانوی موفق معلول که در عرصه قرآنی، هنری و ورزشی فعالیت دارد، یادآور می شود: سال ها در رشته های والیبال نشسته، ویلچررانی، تیر و کمان، تیراندازی با تفنگ بادی و تپانچه ، دو و میدانی و پرتاب ها ؛ فعالیت دارم. گازاری با اشاره به کسب مقام اول استان در رشته ویلچررانی، ادامه می دهد: در همین رشته یک مدال کشوری نقره در سال 1386 و دو مدال طلا در سال های 88 و 90 کسب کردم. وی افزود: در مسابقات تفنگ بادی در سال 1389 توانستم رتبه چهارم استانی را کسب کنم. وی نخستین شرط حضور افراد معلول در جامعه را مناسب سازی محیط شهری دانست و می افزاید: اکنون ورود افراد معلول برای انجام فعالیت های اداری در دستگاه های اجرایی غیرممکن است و حتما باید همراه داشته باشند. وی با بیان اینکه برخی مواقع برای عبور از پیاده رویی باید شاهد نگاه ترحم آمیز دیگران باشم، ادامه می دهد: انتظار ما از مسئولان این است که ما را نیز به عنوان یک شهروند تلقی و حداقل امکانات رفاهی را برای ما فراهم کنند.

ورودی نامناسب پارک برای ویلچر

این بانوی پر افتخار ادامه می دهد: استفاده از فضای سبز برای معلولان دشوار است و در بسیاری از پارک ها ورودی ها بسته می باشد. وی با اشاره به سنگ فرش پارک ها، تاکید می کند: این برای معلولان ویلچری خیلی سخت است و بدون همراه توانایی عبور از آن را نداریم. این بانوی معلول بیرجندی خاطر نشان می کند: این در حالی است که این قسمت از شهر برای معلولان مناسب سازی شده است اما در برخی جاهای دیگر بیرجند مشکلات خیلی حادتر است. وی با بیان اینکه عبور از خیابان خطر های زیادی برای معلولان به همراه دارد، اظهار می کند: بی احتیاطی راننده، سکوی بین لاین رفت و برگشت خیابان و چاله‌های پیاده‌رو خطراتی را برای افراد معلول به دنبال دارد.

طی کردن یک مسیر طولانی برای گذشتن از خیابان

افراد معلول مشکلات زیادی دارند. متاسفانه در فضای شهری کمترین مناسب سازی برای این افراد ایجاد شده و همین علت باعث طی کردن مسیر زیاد برای پیدا کردن خروجی مناسب می شود. این بانوی قهرمان اضافه می کند: گاهی برای خریدن وسیله ای مسافت طولانی برای پیدا کردن مسیر مناسب می روم. این بانوی معلول بیرجندی با بیان اینکه بیشتر اتوبوس های شهری برای استفاده معلولان قابل استفاده نیست، یادآور می شود: اکثر بانک ها هم برای معلولان غیر قابل استفاده است. وی با بیان اینکه گاهی برخی حرف ها و نگاه ها دل انسان را به درد می آورد، خاطر نشان می کند: یکی از رانندگان اتوبوس به من گفت که چرا با این وضعیت بیرون می آیید و بهتر است در خانه بمانید! وی یادآور می شود: به تاکسی های اینترنتی هم که شرایط خودم را می گویم بسیاری سفر را لغو می کنند.

خطرات پیش روی معلولان ویلچری

به گفته وی خطرناک بودن عبور از عرض خیابان، نبود گذرگاه و استاندارد نبودن عرض آنها، نامناسب بودن ورودی برای وارد شدن به ایستگاه به دلیل داشتن یک پله یا سکو، از مهمترین مشکلات و چالش های معلولان است. وی استفاده از پیاده‌روها را دیگر مشکلات معلولان می داند و می افزاید: در پیاده رو ها بعد از طی کردن مسافتی با پله ای مواجه می شویم که باید فردی برای عبور از آن به ما کمک کند. به گفته وی این علت باعث شده که همیشه برای بیرون رفتن نیازمند همراهی باشم. وی می افزاید: در بسیاری از بانک‌ها، بیمارستان‌ها و ادارات فضای مناسب تردد ویلچر در نظر گرفته نشده‌است.

لزوم مناسب سازی فضای شهری برای تردد معلولان

معاون توانبخشی بهزیستی خراسان جنوبی درباره مناسب سازی فضای شهری می گوید: معلولان باید بتوانند در شهر به آسانی تردد و از امکانات و زیرساخت‌های شهری بهره‌مند شوند. جمیله رضازاده با بیان اینکه تعامل هدفمند شهرداری و بهزیستی استان در سال‌های گذشته باعث شده بسیاری از نواقص در حوزه مناسب سازی تردد معلولان رفع شود، ادامه می دهد: اما هنوز مشکلات جدی در این مورد وجود دارد و باید راهبرد‌ها با جدیت و به طور گسترده‌تر دنبال شود.وی با بیان اینکه از مهمترین مشکلات جامعه معلولان عدم مناسب‌سازی کامل ناوگان شهری است می افزاید: با اینکه در چند سال گذشته این موضوع مورد توجه مسئولان قرار گرفته اما هنوز با نقطه مطلوب فاصله بسیار دارد. رضازداه با اشاره به اینکه طرح مناسب سازی فضای شهری از سال 92 برای معلولان در کشور به وجود آمده، بیان می کند: تاکنون نواقصی در حوزه مناسب سازی فضای شهری برای تردد معلولان رفع شده، اما این مناسب سازی نیاز به سرعت بیشتری دارد. معاون توانبخشی بهزیستی استان یادآور می شود: در گذشته زمانی که از مناسب سازی صحبت می کردیم با واکنش برخی مسئولان روبرو می شدیم که اولویت نیست! اما خوشبختانه با فرهنگسازی این دید برطرف شده است. وی عنوان می کند: در کشورهای پیشرفته به دلیل اینکه این ساختار مناسب سازی از مدتها قبل انجام شده شاهد حضور زیادی از معلولان در شهرها هستیم که مثل باقی شهروندان از خدمات شهری به طور برابر استفاده می کنند.

خدماتی مغفول مانده برای معلولان

رضا زاده با بیان این‌که مناسب سازی برای معلولان تنها ایجاد رمپ نیست، افزود: برخورد مناسب با این افراد، ارائه خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی، مشارکت در فعالیت‌های ورزشی، فرهنگی و آموزشی، کارآفرینی و اشتغال، تأمین مسکن، ارتقاء آگاهی عمومی از جمله نیازهایی است که با گذشت سال‌ها از مطرح شدن و ابلاغ این قانون حمایت از معلولان مغفول مانده است. وی با اشاره به اینکه طبق قانون سال 1401 پایان طرح مناسب سازی برای نهادها ابلاغ شده است، می افزاید: پروژه های در حال ساخت همیشه مورد بازدید قرار می گیرند و تذکر داده می شود. معاون توانبخشی بهزیستی استان با اشاره به اینکه متاسفانه بسیاری از افراد با پرداخت جریمه ای از زیر بار خلاف شانه خالی می کنند، تاکید می کند نیاز است که قانون و دادستانی ورود پیدا کنند و برای ساختمان های مناسب سازی نشده برخورد جدی شود.