رمضانی – در دل کویر، جایی که خاک و صنعت به هم گره خورده‌اند، خبرنگاران از سه ایستگاه تولیدی در فردوس بازدید کردند؛ نساجی، بنتونیت و مس. این تور رسانه‌ای، روایتی از ایستادگی، ظرفیت‌های مغفول و امیدهایی بود که در تار نخ، پودر خاک و رگه‌های مس جریان داشت.
فردوس، نقطه‌ای صنعتی در دل کویر
شهرستان فردوس، با موقعیت جغرافیایی خاص در شمال غربی استان خراسان جنوبی، در سال‌های اخیر به یکی از قطب‌های صنعتی و معدنی منطقه تبدیل شده است. بر اساس گزارش رسمی اداره صنعت، معدن و تجارت استان، این شهرستان دارای ۸۱ واحد صنعتی فعال با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۰۰۰ میلیارد ریال و اشتغال‌زایی برای ۱۲۰۰ نفر است؛ همچنین ۲۰ واحد صنعتی تکمیل‌شده با ظرفیت ۳۰۰ نفر در انتظار بهره‌برداری قرار دارند.در حوزه صادرات، شهرستان فردوس رشد چشمگیری داشته است؛ همچنین ارزش صادرات از ۳۰ هزار دلار در سال ۱۳۹۷ به بیش از ۲ میلیون دلار در سال ۱۴۰۱ رسیده و تعداد صادرکنندگان از ۵ به ۵۰ نفر افزایش یافته است. این آمار نشان‌دهنده پویایی اقتصادی و ظرفیت بالای منطقه در تولید و تجارت است. با وجود این ظرفیت‌ها، چالش‌هایی همچون کمبود زیرساخت‌های انرژی، محدودیت‌های مالیاتی، نبود صنایع تکمیلی و ضعف در فرآوری مواد خام، همچنان مسیر توسعه را ناهموار کرده‌اند. تور رسانه‌ای آبان‌ماه ۱۴۰۴ فرصتی بود تا خبرنگاران از نزدیک با این ظرفیت‌ها و چالش‌ها آشنا شوند و روایت‌هایی انسانی و صنعتی از سه واحد مهم شهرستان ثبت کنند.
نخ‌هایی که هنوز می‌تابند؛
بازدید از کارخانه نساجی فردوس
نخستین ایستگاه تور، کارخانه نساجی فردوس بود؛ واحدی مستقل با سابقه‌ای ۳۰ ساله که با سرمایه‌گذاری ۶۷۰۰ میلیارد ریالی، ظرفیت تولید سالانه ۳۰۰۰ تن نخ را دارد و برای ۱۷۰ نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است.
مدیرعامل این کارخانه، احد کرمانی، در این بازدید حضور نداشت اما نماینده ایشان، سید ابراهیم شکوری، با خبرنگاران گفت‌وگو کرد. شکوری با نگاهی کارشناسانه بیان کرد: در کشورهای پرجمعیت مثل چین و هند، صنعت نساجی ستون فقرات اشتغال است؛ اما در ایران، به دلیل کاهش تولید پنبه و وابستگی به واردات، این صنعت با چالش‌های جدی مواجه شده است.وی با اشاره به مشکلات تأمین برق افزود: مصرف برق کارخانه ۲.۲ مگاوات است. در تابستان‌ها، قطع برق به‌دلیل عبور از سقف مصرف، تولید را مختل می‌کرد که با پیگیری‌های محلی و قول مساعد مسئولان، زیرساخت احداث نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۵ مگاوات فراهم شده است.شکوری همچنین از بدهی‌های مالیاتی، هزینه‌های بازنشستگی ۲۰ نفر از کارکنان، و نیاز به سرمایه در گردش حدود ۵۰۰ میلیارد تومان برای راه‌اندازی کامل خطوط تولید سخن گفت و تأکید کرد: این کارخانه مردمی است و بیش از هزار خانواده از آن نان می‌خورند. اگر حمایت‌های وعده‌داده‌شده عملی شود، می‌توانیم دوباره به ظرفیت کامل در خط تولید برسیم.
خاکی که هنوز فرآوری نشده؛ بازدید از کارخانه بنتونیت درین مواد معدنی
ایستگاه دوم، کارخانه فرآوری بنتونیت شرکت «درین مواد معدنی خراسان جنوبی» بود؛ واحدی با مدیریت مهراد اکبری که با سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد ریالی، ظرفیت تولید سالانه ۶۰ هزار تن پودر میکرونیزه بنتونیت را دارد و برای ۳۰ نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است.سید علی حوروی باغستان، رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت فردوس، در حاشیه این بازدید گفت: شهرستان فردوس دارای ۲۲ معدن بنتونیت با ذخیره قطعی بیش از ۷ میلیون تن است. اما متأسفانه صنایع فرآوری پیشرفته در منطقه وجود ندارد و بیشتر تولیدات به صورت پودر خام عرضه می‌شود.وی افزود: پودر بنتونیت در صنایع فولاد، ریخته‌گری، حفاری چاه‌های نفت و حتی محصولات آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد، اما نبود زیرساخت‌های تکمیلی باعث شده ارزش افزوده این ماده معدنی در منطقه محقق نشود.در فضای کارخانه، کارگران مشغول بارگیری و دانه‌بندی بودند؛ محصولی که به گفته مدیران، عمدتاً راهی فولاد پاسارگاد شیراز و زرند کرمان می‌شود.
مسی که به مردم تعلق دارد؛ بازدید از پروژه شرکت احیا صنایع خراسان
آخرین ایستگاه تور، پروژه معدن و کارخانه فرآوری مس شرکت «احیا صنایع خراسان» بود؛ مجموعه‌ای با سرمایه‌گذاری ۳۰۰۰ میلیارد ریالی که ظرفیت تولید سالانه ۱۵۰۰ تن مس کاتدی و ۱۰ هزار تن کنسانتره مس سولفیدی را دارد و برای ۶۵ نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است.علی‌اصغر زنگنه، مدیرعامل شرکت، در گفت‌وگو با خبرنگاران عنوان کرد: محدوده معدنی ما ۳۷ کیلومتر مربع وسعت دارد و از سال ۱۳۸۸ عملیات اکتشاف آن آغاز شده. با وجود مشکلات محیط‌زیستی و تأمین زمین، توانستیم مجوزهای لازم را دریافت کنیم و اکنون پیشرفت فیزیکی پروژه به بیش از ۶۵ درصد رسیده است. وی با اشاره به مشکلات تأمین برق و نبود آنتن موبایل در محدوده معدن افزود: ما از محل بازار سرمایه بخشی از هزینه‌ها را تأمین کرده‌ایم، اما برای تکمیل پروژه نیازمند حمایت‌های جدی‌تر هستیم؛ همچنین این پروژه مردمی است و سهامداران آن عمدتاً خانواده‌های شهدا و اقشار کم‌درآمد هستند.زنگنه تأکید کرد: هدف ما جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش افزوده در منطقه است که با راه‌اندازی فاز اول، اشتغال افزایش می‌یابد و توسعه صنعتی در منطقه شتاب می‌گیرد.
فردوس، نقطه‌ای از امید در نقشه توسعه
تور رسانه‌ای شهرستان فردوس، تصویری روشن از ظرفیت‌های صنعتی و معدنی این منطقه ارائه داد. از نخ‌هایی که هنوز می‌تابند، تا خاکی که منتظر فرآوری‌ست، و معدنی که به مردم تعلق دارد؛ هر واحد بازدیدشده، نمادی از تلاش، ایستادگی و امید بود.فردوس، با منابع طبیعی غنی، مدیران متعهد و سرمایه‌گذاران مردمی، می‌تواند به یکی از قطب‌های توسعه صنعتی شرق کشور تبدیل شود؛ اگر وعده‌ها به عمل تبدیل شوند و مسیر تولید هموار گردد.
