نسرین کاری – « آسمان خیام» به تهیه‎کنندگی داریوش یاری و کارگردانی احسان عمیدیان، هنرمندبیرجندی مستندی است با نگاه پژوهشی و طرح این سوال که چرا خیام رباعی را در زبان شعری خود انتخاب می‌کند؟ در پاسخ به این سوال تلاش می‌شود تا مقطع تاریخی و تحولات دوران شاعر بررسی شود. تصویربرداری «آسمان خیام» که در تهران، مازندران، همدان و لالجین، مشهد، کویر بیرجند، نیشابور انجام شده است به همراه صحبت‎های کارشناسان از جمله بخش‎های این مستند است. میلی درونی از همان روزهای کودکی این مستند ساز هم استانی را به مسیر اصلی اش در زندگی هدایت کرده است.

وقتی 15 ساله بودم
عمیدیان کارگران جوان بیرجندی «مستند آسمان خیام» درباره فعالیت هنری اش می گوید: اولین فیلمم را در 15 سالگی ساختم، فعالیت هنری ام در کانون هنرمندان و حوزه هنری در سال ۸۴ شروع شد و با دوره یکساله انجمن سینمایی جوان در سال 86 ادامه پیدا کرد. او می گوید: با آثارش در جشنواره های داخلی و خارجی مختلفنی چون، جشنواره سیما حقیقت، رویش، وارش، رشد، تصویر سال، جشنواره منطقه ای سینمای جوان، اودینه ایتالیا و… شرکت داشته است. اما فیلم سازی حرفه ای را در حوزه هنری با کارگاه های یکساله مستند سازی از سال 88 شروع کرده و سپس با تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد سینما در دانشگاه سپهر اصفهان ادامه داده است.
می افزاید: افتخار دارم آموزش هایم را زیر نظر اساتیدی چون دکتر احمد الستی، شاپور شهبازی، میرولی ا… مدنی، محمد رضا اصلانی، محمد تهامی نژاد، مرتضی پور صمدی، مهرداد اسکویی، همایون امامی و محمد شیروانی و پیروز کلانتری گذراندم.مستند ساز هم شهری یادآور می شود: فیلم سازی و علاقه به این هنر از دوربینی که پدرم از مکه آورد شروع شد، با آن مستند و انیمشین استاپ موشن می ساختم البته حضور در دوره های حوزه هنری و کانون هنرمندان و انجمن سینمای جوان نیز جرقه های بعدی را زد. عمیدیان با بیان اینکه در جشنواره های مختلف داخلی و خارجی حضور داشته ام داشتم، خاطر نشان می کند: در شهرهای مختلف چون تهران، سیستان و بلوچستان، بیرجند، بندرگناوه،کردستان و جاهای دیگر فیلم مستند ساخته ام که هر کدام به فراخور بازخوردهای خوبی داشته است.

سفارش شبکه چهار
وی با اشاره به اینکه مستند «آسمان خیام» را دوست دارم چون تابوهایی را در تلوزیون شکست یادآور می شود: این فیلم بازخوردهای خوب داشت و به سفارش گروه ادب و هنر شبکه چهار تولید شد. مستند ساز هم استانی با بیان اینکه چون به خیام علاقمند بودم همکاری با سریال شاه بیت شاعران شروع شد. می گوید: این مجموعه مستند در 7 قسمت درباره 7 شاعر به تهیه کنندگی داریوش یاری تولید شد و قرار است ادامه پیدا کند.وی با اشاره به اینکه خیام ممیزی ها و حساسیت های برای افرادی که افراطی فکر می کنند دارد، ادامه می دهد: جای افتخار دارد که صدای احمد شاملو شاعر معاصر کشورمان برای اولین بار از تلوزیون بر روی این مستند پخش شد و تهیه کننده تا آخر پای کار ایستاد و برای فیلم جنگید. عمیدیان تاکید می کند: فیلم سازی همراه با تحقیق است پس در واقع یک کارگردان یک پژوهشگر هم است. او یادآور می شود: به هنر عکاسی هم علاقه فراوانی دارم و عکس های از فرهنگ معاصر بیرجند دارم و قصد دارم تا نمایشگاهی از فرهنگ معاصر ایران و استان داشته باشم.

دیپلم افتخار برای « دم کوت»
وی با بیان اینکه دیپلم افتخار در بخش مستند های بالای 15 دقیقه به فیلم مستند “دَم کُت” اهدا شد، ادامه داد: مستند “دَم کُت” روایت زندگی آدم هایی است که در بنای تاریخی مرده ای زندگی می کنند. وی یادآور شد: فیلم “دَم کُت” در جشنواره های مستند ایران (سینما حقیقت)، جشنواره هشت و تصویر استاندارد شرکت داده شد. به گفته وی ؛ داوری این دوره جشن تصویر سال در بخش مستند را “رخشان بنی اعتماد”، “کیانوش عیاری” و “ابراهیم مختاری” بر عهده داشته اند.

داستان مستند چنشتی ها
این مستندساز با بیان اینکه مستند «چنشتی‌ها» روایتی ناشناخته از رسوم اهالی روستا شگفت انگیز چنشت خراسان جنوبی بود به عنوان اولین فیلم مستند نیمه بلند بومی استان در محل سینما بهمن بیرجند اکران شد، ادامه داد: در این سفر تفریحی و خانوادگی یکی از اهالی روستا چنشت، دوربین راوی اول شخص را که در حالی فیلم‌برداری بوده است می‌شکند و در ادامه فیلم بعد از 13 سال یا همان فیلم‌ساز به روستا می‌رود تا این عقده‌ای را که سالها درگیرش بوده عقده‌گشایی کند. در این مسیر با مخاطراتی روبرو می‌شود که در فیلم به نمایش گذاشته شده است. عمیدیان تاکید کرد: مستند«چنشتی‌ها» بستر خوبی را باز می‌کند برای شناساندن روستا به عنوان یک روستای توریستی چرا که چنشت یکی از هفت روستای شگفت انگیز ایران است و این مسئله توریست و توسعه آن در منطقه خراسان جنوبی از آنجا که اهمیت فراوانی دارد یکی از دغدغه‌ها و اهداف اصلی فیلم بوده است.

چالش با درون
وی با اشاره به اینکه چالش اصلی برای من چالش با خود است، عنوان می کند: اگر برای تهیه یک فیلم مصمم باشی و در ابتدا تکلیف با خودت مشخص باشد سرمایه گذار هم پیدا می شود و مستند ساز پیروز می شود در واقع باید سوژه بکر و قابل ارزش باشد. وی ادامه داد: خانواده پشتیان من بوده و هستند و هرگز نخواستند یک شغل پشت میزی انتخاب کنم بلکه در روند کار و حتی دوری از آنها حامی بودند.عمیدیان از فیلم سازان و مستند سازان صاحب اندیشه ای چون پرویز کیمیایی، ناصر تقوایی، و محمدرضا مقدسیان الگو گرفته است، او ادامه می دهد: فیلمسازان زن در جامعه ما می توانند سوژه های نابی را برای مستند سازی انتخاب کنند و این برای زن ها در این حرفه یک برگ برنده است.

بیرجند از زبان بانوی فرانسوی
این کارشناس ارشد سینما با بیان اینکه در صدد هستیم کارگاه مستند سازی را برای سومین دوره متوالی در بیرجند راه اندازی کنیم، ادامه می دهد: بیرجند و استان برای مستند سازی خیلی جای کار دارد چرا که ما علاوه بر اداب و رسوم ویژه چهره های ملی و جهانی زیادی داریم که می توان درباره آن کار کرد.وی یادآور می شود: قبل از این هم در کارگاه های مستند سازی در سال 88 تا 90 که به همت حوزه هنری برگزار شد فیلم هایی از مفاخر استان و موضوعات مردم شناسی ساخته شد که در جشنواره های معتبر جوایزی را نیز به خود اختصاص داد. مستند ساز هم استانی درباره کار آینده خود می گوید: قصد دارم یک قسمت از تاریخ گمشده این استان و بیرجند را به نمایش بگذارم که الان مراحل تحقیقات آن انجام می شود.عمیدیان با بیان اینکه این مستند درباره امیر معصوم خان است، می افزاید: او با یک بانوی فرانسوی ازدواج و این خانم سالها در باغ معصومیه زندگی می کند و حتی پس از انقلاب در اینجا می ماند این مستند براساس خاطرات از زبان این بانوی فرانسوی است.