هرم پور
مشاور عالی وزیر بهداشت از یک اتفاق تلخ صحبت می کند، اتفاق تلخی که حتی به زعم او از همه گیری کرونا هم برای ما تلخ تر است، اتفاق شومی به نام پیری جمعیت ایران. او می گوید؛ جهان در طول ۷۰ سال گذشته حدود ۵ سال پیرتر شده است، اما جمعیت ایران در ۶۰ سال گذشته ۱۰ سال پیرتر شده است. اکبری می گوید که ما همچنان پیرتر می‌شویم، طوری که در ۲۰ سال آینده، از پیرترین کشورهای دنیا خواهیم بود و در ۳۰ سال آینده، پیرترین کشور جهان! خب بگذارید یک خبر ناگوار دیگر هم به شما بدهم؛ امسال برای اولین بار متخصصان از یک فاجعه جمعیتی هم صحبت کردند؛ «رسیدن نرخ رشد جمعیت ایران به زیر یک درصد.» پیش بینی ها حتی می گویند نرخ رشد جمعیت کشور 27 سال دیگر صفر خواهد شد! من دیروز با خودم فکر می کردم در جریان سفر این روزهای وزیر ورزش و جوانان به استان که دهها پروژه و طرح در حوزه های مختلف ورزشی افتتاح شد و البته طرح های جهش تولید دستگاههای محترم اجرایی هم مورد بررسی قرار گرفت، واقعاً چرا در سال «جهش تولید»، طرحی برای «جهش تولد ها» در راستای رها کردن استان از یک فاجعه جمعیتی در سالهای آینده از سوی هیچ دستگاهی ارائه نشده؟! همه می دانیم بخش عمده این کاهش نرخ جمعیت به ترس خانواده ها از بچه دار شدن و پیامدهای اقتصادی آن بر می گردد. ساده تر بگویم. آن ته جیب پدر و مادر خانواده، دیگر پولی باقی نمی ماند که بتوانند به جای سیر کردن شکم یکی دو تا بچه، شکم چهار تا را سیر کنند. لذا یا فرزند کمتری می آورد و یا هم اصلاً قید بچه دار شدن را می زند. واقعاً نمی شد یکی دوتا طرح یا پروژه که نگاهش توجه به افزایش جمعیت باشد و حداقل زیرساخت های چنین جهشی را در حوزه های اقتصادی و فرهنگیش در استان پیش بینی کند، پیشنهاد می شد؟ گویا جمعیت خراسان جنوبی بر اساس آخرین سرشماری سال 1395 چیزی حدود 796898 نفر بوده است. عجالتاً این استان با این جمعیت که 97 صدم درصد جمعیت کل کشور را تشکیل می دهد، بیست و هشتمین استان از نظر جمعیت در ایران است. خراسان جنوبی دارای ترکیب جمعیتی نسبتاً جوانیست. این ترکیب جمعیتی یکی از مؤلفه های مهم برای توسعه و پیشرفت و یکی از فرصت های طلایی در این حوزه به شمار می رود.جمعیت جوان، یعنی لشکری از پویایی، تلاش، امید و حرکت. این لشکر اگر فرماندهان قوی، با انگیزه و کاربلد هم داشته باشد چه ها که نمی کند! اما این همه ی ماجرای جمعیتی استان نیست. چند روز قبل جایی می خواندم که به تبع کل کشور، بررسی تحلیلی و مقایسه ای سرشماری های سالهای 85 و 90 و 95 در استان ما هم نشان می دهد جمعیت جوان استان در حال کاهش است. یعنی هرچند در حال حاضر گروههای سنی 0 تا 24 سال بالای هرم سنی و گروه سنی 64 سال به بالا، پاین هرم سنی را تشکیل می دهد اما آمار می گویند جمعیت خراسان جنوبی نیز در حال میل به میانسالی و سالخوردگی است. باز در بررسی های آماری در جایی می خواندم که نرخ متوسط رشد سالانه جمعیت در سال های 75 تا 90 در کشور یک و نیم درصد بوده و در استان ما در سالهای 75 تا 91 نرخ آن یک و چهل و یک صدم درصد بوده است. در بیرجند هم حسب ظاهر این آمار یک و نیم درصد بوده که درسالهای 75 و 85 رخ داده است. از آن طرف آمار می گویند که جمعیت فعال استان طی سالهای 90 تا 95 کاهش پیدا کرده است. یکی دو ماه قبل مدیرکل ثبت احوال استان هم با بیان اینکه وضعیت جمعیت استان از سال ۹۵ تا ۹۸ روند نزولی داشته است گفته بود که ۶۵ درصد جمعیت استان بین ۱۵ تا ۶۴ سال سن دارند و بعد خبر داده بود که ثبت ولادت در استان در سال 98 نسبت به سال قبل از آن 8 درصد کاهش یافته است و به دلیل ساختار جمعیت استان آمار فوت هم در سال گذشته شش و دو دهم درصد افزایش داشته است! خب. حالا چکار باید بکنیم؟ یک کار سخت؛ همگی باید از لالایی غفلت دل بکنیم و از خواب شیرین بیدار شویم. ما خوابیم. آیا واقعاً دوست داریم بیدار شویم یا نه؟(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را درباره این سرمقاله به شماره 09304943831 ارسال بفرمایید)
