صندوق ETF نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده ، واحدهای آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارد؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. شما با خرید واحدهایETF، پول خود را در صندوقی سرمایه گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار، سود کسب کند. عیسی جعفری گیو، مدیر کل اقتصاد و دارایی استان در گفتگو با «آوا» به سوالاتی درباره این صندوق پاسخ داده است.

• چرا فرآیند عرضه واحدها به ‏صورت بلوکی نبوده و در قالب (ETF) در نظر گرفته شده است؟ دولت می‏ توانست به راحتی سهام خود در سه بانک و دو شرکت بیمه را از طریق بورس به فروش رساند؛ لیکن عرضه سهام به ‏صورت ETF، با هدف مردمی کردن اقتصاد (افزایش ضریب نفوذ بازار سرمایه) و انتفاع عامه مردم (حتی افرادی که تاکنون در بازار سرمایه فعال نبوده اند) از رشد بازار سرمایه صورت گرفته است.
• باتوجه به این‏که صندوق‏های سرمایه ‏گذاری قابل معامله در بورس(ETF) سه صندوق (واسطه ‏گری مالی، خودروسازی و صنایع فلزی و صنایع پالایش نفت و پتروشیمی) هستند، آیا فردی که با کد ملی (یا کد بورسی) خود در صندوق اول (واسطه ‏گری مالی یکم) تا سقف ۲ میلیون تومان پذیره ‏نویسی می‏کند، امکان پذیره ‏نویسی در سایر صندوق‏ها را دارد یا خیر؟ بله، منعی برای پذیره ‏نویسی در سایر صندوق ‏ها وجود ندارد؛ لیکن تخفیف درنظرگرفته‏ شده فقط برای یک صندوق اعمال می‏شود. (فعلاً چنین تصمیمی اتخاذ شده و بستگی به میزان استقبال مردم از صندوق واسطه گری مالی یکم دارد).
• مدت انجام پذیره‏ نویسی صندوق واسطه‏ گری مالی یکم تا چه روزی ادامه دارد؟ شروع پذیره‏ نویسی از بامداد روز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت امسال تا ساعت ۲۴ روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت انجام می شود.
• پذیره ‏نویسی واحدهای صندوق از چه طرقی قابل انجام است؟ پذیره‏ نویسی واحدهای این صندوق از طریق کارگزاری‏ های بورس، سامانه ‏های آنلاین معاملاتی و درگاه ‏های غیرحضوری و حضوری (شعب) بانک‏ های منتخب صورت می ‏پذیرد. در هر حال اکیداً توصیه می‏ شود به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، پذیر ه‏نویسی از طریق درگاه ‏های غیرحضوری بانک‎ها صورت پذیرد.
• نماد صندوق جهت پذیره ‏نویسی از طریق کارگزاری‏ ها چیست؟
  نماد صندوق “دارا یکم” است که افراد دارای کد بورسی می‏توانند در روزهای کاری از ساعت ۱۴:۰۰ لغایت ۱۶:۰۰ اقدام به خرید کنند.
• کف و سقف مبلغ پذیره‏ نویسی برای هر فرد چقدر است؟ حداقل مبلغ پذیره ‏نویسی برای هر یک از اشخاص حقیقی ایرانی دارای کد ملی ۱۰ هزار تومان و حداکثر مبلغ پذیره ‏نویسی معادل ۲ میلیون تومان است.
• آیا امکان پذیره ‏نویسی بیش از یک بار و در چند مرحله وجود دارد؟ بله، انجام پذیره ‏نویسی به میزان کمتر از ۲ میلیون تومان و در چند مرحله برای هر کد ملی بلامانع است؛ مشروط بر این‏که مجموع پذیره ‏نویسی‏ های انجام شده برای هر کد ملی، بیشتر از سقف ۲ میلیون تومان نباشد. درصورت عدم رعایت سقف ۲ میلیون تومان برای هر کد ملی، برگشت وجوه واریزی متقاضیان در طی مدت پذیره‏ نویسی توسط بانک ‏های منتخب ممنوع است.
• باتوجه به این‏که انجام معاملات واحدها از ۲ ماه به بعد از تخصیص امکان‏پذیر است، مبنای محاسبه ۲ ماه، چه تاریخی است؟ مبنای محاسبه دو ماه، تاریخ پایان پذیره‏ نویسی یعنی ۳۱ اردیبهشت ۹۹ خواهد بود.
• پس از گذشت ۲ ماه، امکان معامله کل یونیت‏ ها مهیا می‏ شود یا درصدی از یونیت ‏ها؟ کل یونیت‏ ها.
• درصورت مشارکت بیشتر مردم، طبیعتاً تعداد یونیت کمتری به هر شخص تخصیص داده می‏ شود و بخشی از وجوه می‏بایست به حساب مشتریان واریز گردد. چه زمانی می‏توان به‏ طور دقیق تعداد یونیت‏ های اختصاص ‏یافته به افراد را مشخص کرد؟ در تاریخ ۳۱ اردیبهشت فرآیند پذیره‏ نویسی به اتمام می‏رسد و یک هفته پس از این تاریخ، مشخص می شود چه تعداد یونیت به هر فرد اختصاص می‏یابد. درصورت مشارکت کامل یا کمتر، حداکثر ۲۰۰ یونیت به هر کد ملی اختصاص می‏ یابد و درصورت مشارکت بیشتر، کمتر از ۲۰۰ یونیت (از طریق تسهیم بالنسبه) اختصاص می‏یابد. در باره عودت وجوه هم باید گفت که به هر دلیل از جمله اضافه پرداختی و مازاد ناشی از تسهیم بالنسبه توسط صندوق صرفاً به شماره شبای پرداخت ‏کننده صورت می‏ پذیرد.
• آیا این امکان وجود دارد که بانک‏ها وجوه واریزی مردم بابت پذیره ‏نویسی را بابت طلب خود از مشتریان، برداشت کند و پذیره ‏نویسی برای آن‏ها انجام نشود؟ خیر، وجوه واریزی مشتریان بابت پذیره‏ نویسی، غیرقابل برداشت می‏باشد.
• آیا امکان درنظر گرفتن تسهیلاتی خاص برای اقشار ضعیف جامعه مانند عشایر و … به‏ منظور بهره‏ مندی از فرصت ایجاد شده و منتفع ‏شدن این گروه از مردم از رشد بازار سرمایه وجود دارد؟ در شرایط فعلی و در پذیره ‏نویسی صندوق واسطه‏ گری مالی یکم این امکان فراهم نشده، لیکن این احتمال وجود دارد که درخصوص دو صندوق دیگر در این خصوص اتخاذ تصمیم شود. هرچند نفس این اقدام و اعمال تخفیف قابل توجه، به نوعی حمایت از اقشار ضعیف جامعه است.
• آیا صندوق سود مشخصی دارد؟ خیر. هدف از تشکیل این صندوق مشارکت همه مردم در این طرح و بهره‏مندی همه ایرانیان از سود بازار سرمایه است. طبیعتاً تغییرات ارزش سهام موجود در این صندوق منجر به افزایش یا کاهش ارزش واحدهای صندوق می شود ضمن این‏که تلاش می‏شود از طریق سرمایه ‏گذاری مبالغ نزد صندوق برای بازارگردانی، حداکثر سود ممکن حاصل شود. بدین ترتیب، سود تضمینی برای واحدهای سرمایه ‏گذاری صندوق وجود نداشته و صرفاً سود احتمالی شامل افزایش قیمت سهام موجود در صندوق، واریز سود سالانه ناشی از عملکرد سهام شرکت‏های موجود در صندوق، سود حاصل از سرمایه‏ گذاری منابع صندوق به ‏صورت سپرده‏ گذاری و خرید اوراق پرداخت می شود.
• آیا افت شاخص بورس پیش‏ بینی شده است؟ تغییرات شاخص بورس قابل پیش ‏بینی نیست، لیکن حتی درصورت افت شاخص از آن‏جا که در حال حاضر مردم سهام را با تخفیف ۳۰ درصدی نسبت به قیمت‏ های ۱۳ اردیبهشت ۹۹ می‏ خرند، با فرض کاهش شاخص بورس در این حدود نیز متضرر نخواهند شد. ضمن این‏که حدود هزار میلیارد تومان برای انجام بازارگردانی نزد صندوق “واسطه ‏گری مالی یکم” نگهداری می‏ شود.
• آیا ضروری است متقاضیان ظرف مدت دو ماه احراز هویت را انجام دهند؟ ضرورت ندارد اشخاصی که نسبت به پذیره ‏نویسی اقدام کرده اند، حتماً ظرف ۲ ماه فرآیند احراز هویت را تکمیل کنند. این امر فقط درمورد آن دسته از متقاضیان صدق می‏کند که قصد دارند پس از خاتمه دو ماه، واحدهای خود را به فروش برسانند.
• مقرر شده است مشتریان در فرصت مناسب و طی ماه‏ های آینده، نسبت به ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد معاملاتی (کد بورسی) اقدام کنند. لیکن فرآیند احراز هویت در کارگزاری‏ها بسیار زمان‏ بر است ایا امکان تسهیل این فرآیند وجود دارد؟ هرچند برای خرید واحدهای این صندوق هیچگونه نیازی به کد بورسی وجود ندارد، با توجه به مذاکرات و رایزنی ‏های انجام شده، در نظر است تا فرآیند احراز هویت قبل از پایان اردیبهشت‌ماه از طریق سجام به ‏صورت الکترونیک و غیرحضوری انجام شود. سازمان بورس نیز با تعامل با شبکه بانکی در حال فراهم کردن بسترهای لازم برای انجام این کار از طریق شعب تمامی بانک‏ها است. ضمن این‏که در حال حاضر این امر از طریق برخی از شعب بانک‏ های صادرات ایران، شهر و آینده قابل انجام می‏باشد.
• آیا این طرح همان سهام عدالت است؟ خیر. این موضوع کاملاً متفاوت از سهام عدالت است و در این طرح مردم می‏توانند تا مبلغ ۲ میلیون تومان به ازاء هر کدملی سهام متعلق به دولت را از طریق خرید واحد های سرمایه گذاری صندوق واسطه گری مالی یکم، با تخفیف خریداری کنند. در حالی که سهام عدالت سهامی است که قبلاً به حدود ۵۰ میلیون نفر از مردم تعلق گرفته و ظرف ماه‏ های آتی مدیریت آن به خود مردم منتقل می‏ شود و نیازی به واریز مجدد وجه توسط مردم برای تملیک سهام وجود ندارد – گروه خبر