خراسان جنوبی با ۹۷ درصد تولید عناب ایران، به عنوان محصول استراتژیک خراسان جنوبی؛ نقش بسزایی در اقتصاد منطقه دارد. این استان رتبه نخست سطح زیر کشت و تولید عناب در کشور را به خود اختصاص داده و این روزها برداشت عناب تازه از باغ‌های این استان آغاز شده است.اما در حال حاضر با شدت گرما و وزش شدید بادهای ۱۲۰ روزه سیستان دومینوی سقوط کشاورزی در خراسان جنوبی تکرار و طوفان؛ خسارت های میلیاردی به عناب کاران به بار آورد و سبب شده تا کشاورزان ۱۵ روز زودتر برداشت محصول نوبرانه عناب را آغاز کنند.شدت طوفان و گرما سبب شده تا این استان به زیر خاک غوطه ور شود. ریزش برگ و عناب‌های نارس کشاورزان به دلیل گرما بر روی زمین داغ سبب خسارت‌های جبران ناپذیری بر کشاورزان استان شد.در حال حاضر چهار هزار و ۱۳۴ هکتار از اراضی کشاورزی استان زیر کشت عناب است. مرغوبیت عناب خراسان جنوبی به سبب شده تا دو رقم عناب سیوجان و ماژان ثبت ملی و حرف اول را در کشور بزند.
برداشت زودتر از موعد محصول
«رضا محمدی»، یکی از عناب‌کاران و فعالین حوزه عناب در قطب عناب کشور (روستای سیوجان) به خبرنگار شبستان اظهار کرد: خسارت طوفان، گرمای هوا و آفت سنک به باغات عناب امسال وحشتناک بوده است و سبب شده تا قیمت این محصول استراتژیک تا ۵۰ درصد کاهش یابد.این کشاورز پیش بینی کرد یک سوم عناب خوسف امسال کم شود، گفت: به دلیل شدت بادهای ۱۲۰ روزه سیستان در استان، گرمای بی سابقه و آفت، ۱۰ تا ۱۵ روز برداشت محصول عناب زودتر از موعد آغاز شد چراکه محصول نارس عناب ریزش کرد.محمدی در ادامه گذری به کم کردن آب چاه‌های کشاورزی خراسان جنوبی زد و گفت: از هر یک ساعت آب کشاورزی ۲۰ تا ۱۵ دقیقه برای مدیریت مصرف آب کم شده که این مهم سبب شده تا کاشت درخت عناب در قطب این محصول متوقف شود.وی بیان کرد: کم شدن آب چاه‌های کشاورزی سبب شده آبیاری درختان کمتر شود که این موضوع از مرغوبیت عناب کاسته است، همچنین هزینه کاشت، داشت و برداشت عناب به ویژه کودها تا ۲۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است.«سید مهدی خبیری»، مدیر جهاد کشاورزی خوسف در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان اظهار کرد: یک‌هزار و ۹۰۰ هکتار، سطح زیر کشت باغات عناب خوسف است و در هر هکتار، دو نیم تن عناب خشک داریم.وی با بیان اینکه از یک‌هزار و ۹۰۰ هکتار سطح زیر کشت عناب، یک هزار و ۶۰۰ هکتار بارور است، گفت: در قطب عناب کشور تعداد سه کاخانه در بحث بسته بندی و سورت عناب، شیره و حبه عناب در شهر خوسف فعال هستند، همچنین پیگیر اخذ مجوزهای مربوطه جهت راه اندازی یک کارخانه دیگر در بحث سورت و بسته بندی عناب هستیم.وی تصریح کرد: برای کم شدن دغدغه فروش عناب کشاورزان، شرکت تعاونی مالک اشتر خرید توافقی عناب را برای اولین بار در خوسف انجام می دهد.
خسارت ۱۷ میلیارد تومانی طوفان به محصول عناب خوسف
مدیر جهاد کشاورزی خوسف در ادامه به خسارت های ناشی از طوفان، گرما و تغییرات اقلیمی به محصول استراتژیک منطقه خبر داد و افزود: در مجموع مبلغ خسارت بر اثر طوفان، گرما و سایر موارد اقلیمی امسال ۱۷ میلیارد تومان است.مدیر جهاد کشاورزی خوسف با اشاره به قدمت این محصول هم افزود: قدیمی ترین درخت عناب کشور با ۴۰۰ سال قدمت در روستای خونیک هردنگ شناسایی و در میراث فرهنگی ثبت شده است.خبیری از ثبت دو رقم عناب سیوجان و ماژان خبر داد و گفت: آیین برداشت عناب نیز در فهرست معنوی ثبت میراث فرهنگی ثبت شده است و به دنبال برگزاری آیین شکرگذاری برداشت عناب در شهریور هستیم.
خرید توافقی وانبار بورس عناب در خوسف
وی با بیان اینکه نشست تخصصی عناب در تهران با رئیس هیئت مدیره و شرکت مادر تخصصی صندوق حمایت از سرمایه گذاری در بخش کشاورزی کشور برگزار شد و پیرامون محصولات استراتژیک شهرستان بحث و تبادل نظر شد، افزود: در این نشست مقرر شد انبار بورس در شهرستان راه اندازی شود و هم بحث خرید توافقی و عرضه عناب تازه در بازارهای سایر استان ها در دستور کار باشد، همچنین مقرر شد طرحی از سوی جهاد کشاورزی شهرستان تهیه و اعتباری برای این مهم گرفته شود.مدیر جهاد کشاورزی خوسف امیداوری کرد با راه اندازی انبار بورس و خرید توافقی عناب از کشاورزان این منطقه گام بزرگ و مثبتی در حوزه کشاورزی عناب برداشته می‌شود که موجب رونق شهرستان و استان است.«محمدرضا زرگری»، مدیر جهاد کشاورزی سربیشه هم با اشاره به آغاز فصل برداشت عناب در این شهرستان گفت: با توجه به آب و هوای سرد شهرستان سربیشه، برداشت عناب تازه آغاز و تا اوایل شهریور ماه ادامه دارد.وی با بیان اینکه سطح زیر کشت عناب در این شهرستان ۶۲۰ هکتار است، پیش بینی کرد امسال ۹۵۰ تن عناب خشک به ارزش ۲۹۰ میلیارد ریال از سطح این باغات برداشت شود.زرگری تعداد بهره برداران عناب شهرستان را ۶۵۰ تفر اعلام و تصریح کرد: امسال برای اولین بار بحث خرید توافقی و یک‌جا عناب تازه توسط اتحادیه تعاون روستایی شهرستان در دستور کار قرار گرفته است.«مصطفی هاشمی» معاون امور بازرگانی اداره کل تعاون روستایی خراسان جنوبی گفت: امسال برداشت عناب از اواسط مردادماه آغاز و تا اواخر شهریور ماه ادامه خواهد داشت.وی با بیان اینکه امسال با توجه به فصل برداشت عناب، خرید توافقی این محصول را در شرکت تعاونی تولید مختاران آغاز کردیم، گفت: همچنین توزیع کالاهای اساسی از طریق سامانه پست سام در حال انجام است، همچنین بحث توزیع و فروش اینترنتی کالاهای استراتژیک استان مانند زرشک، عناب و زعفران نیز در سامانه پست سام در دستور کار است.
خسارت ۲۰۰ میلیاردیبه باغات عناب خراسان جنوبی
«مهدی جعفری» رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم به شبستان گفت: امسال طوفان و وزش بادهای گرم ۲۰۰ میلیارد ریال به باغات عناب سطح استان خسارت وارد کرده است.«سید ابوالحسن میرجلیلی» مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی هم به شبستان گفت: برآورد نهایی خسارت عناب تا پایان هفته انجام و اطلاع رسانی خواهد شد. گفتنی است محصول عناب برای نخستین بار در منطقه‌ای به نام هردنگ در جنوب بیرجند کشت شد اما برخی شواهد حاکی از آن است که در دوره هخامنشی بیش از دو یا سه هزار سال قبل عناب کشت می شده است. هم اکنون نیز درخت ۴۰۰ ساله این منطقه ثبت میراث فرهنگی شد است. همچنین تکان دادن و جمع‌آوری محصول عناب در بیشتر روستاهای خراسان جنوبی با آیین خاصی انجام می‌شود، از همین رو مراسم «عناب تکانی» سال گذشته در فهرست میراث فرهنگی ناملموس (معنوی) ثبت شد.عناب؛ محصولی کم‌آب‌بر و سازگار استان است که با آب و هوای خشک منطقه خو گرفته، اواسط تابستان، فصل برداشت عناب در اکثر شهرها و روستاهای خراسان جنوبی آغاز می‌شود و هم اکنون کشاورزان این منطقه سخت مشغول برداشت نوبرانه های خود هستند. به هر حال برای حمایت از کشاورزان در قطب تولید این محصول باید مشوق هایی همانند بیمه درختان، انبار و سردخانه عناب، خرید توافقی و تضمینی عناب در دستور کار باشد.
