هرم پور- در نزدیکی قبر یکی آشنایانم در بهشت متقین بیرجند، قبر کودک خردسال شش ساله ای قرار دارد. دو سال است هر پنجشنبه و جمعه، در مقابل غم و اندوه بی پایان همه ی ما، پدری با چشمان اشکبار، صورت به صورتِ سرد سنگی می گذارد که عکسی زیبا از کودکی زیباتر روی آن نقش بسته است. پدر، عکس پسرش را می بوسد و می گوید که دو سال قبل، در خیابان الهیه بیرجند، خودرویی به پسرِ نومدرسه ام در حال رفتن به مدرسه و در حال عبور از عرض خیابان، زده، او را کشته و فرار کرده است. همان اطراف، تعدادی دیگر از خانواده های همشهری بیرجندی، هر هفته به جمع ما اضافه می شوند؛ بسیاری از آنها هم در غم از دست دادن عزیزانشان در تصادفات داخل شهر به ماتم نشسته اند. تا کی؟ تا ابد. … و البته همین چند روز قبل، در خیابان مدرس بیرجند ، باز دوباره سرعت یک خودرو، جان بانوی جوانی را که هزاران آرزو برای خود و آینده اش داشت، گرفت. و خیابان معلم، خیابان غفاری، خیابان پاسداران، خیابان حافظ مهرشهر، خیابان الهیه، و دهها خیابان دیگر در بیرجند، چنین شرایطی دارند و به مجاری مرگ و دالان های مخوف نیستی، تبدیل شده اند. یک رویِ تصادفات درون شهری، مشکلات فنی خیابانهاست و روی مهم دیگر آن، رانندگان کم دقت، گاه بی دقت، و گاهی بی تدبیر، گاهی بی فکر و شاید گاهی بی مبالاتی هستند که جنون سرعت، آن هم در خیابانهای شهر، به یکباره تمام جانشان را شیطان وار می گیرد و به راحتی جانی را از صاحبش می ستانند و خانواده ای را داغدار می کنند. جانی که گرفته می شود، دیگر تکرار پذیر نیست. آن جان، آن زن یا مرد، آن کودک یا بزرگسال، حق حیات داشته، و ما با رانندگی های دیوانه وارمان، حق حیات را از او می گیریم، آینده اش را، آینده خانواده و اطرافیان و فرزندان و همسر و پدر و مادرش را. و کسی پاسخگو نیست که به کدام دلیل، چنین حقی برای خودمان قائلیم. شهر شلوغ شده، رفت و آمدهای مردم هم بیشتر شده، و تعداد خودروهای شخصی مردم هم روز به روز، فراوان تر و در این میان، تعداد رانندگان بی دقت، بی مسئولیت و گاه دیوانه و مجنون، بیشتر از قبل. خیابانهای بیرجند به مسیرهای جولان مرگ تبدیل شده اند، خانواده ها هنگام بیرن رفتن عزیزانشان، به بیشترین چیزی که تأکید می کنند مواظبت از «جان» در خیابانهای بیرجند است و افسوس که این «جان» عزیز، کمترین ارزشی برای بعضی از رانندگان ندارد. چه کسی مسئول است؟ جامعه؟ مردم؟ پلیس؟ مجلس؟ قوه قضائیه؟ دولت؟ رسانه ها؟ متولیان فرهنگی؟ من معتقدم همه مسئولند. جامعه و متولیان نتوانسته اند به رانندگان ما بیاموزند که هر عابر پیاده ای و هر خودرویی که در مقابل ماست، حق حیات دارد، حق طبیعی برای زندگی دارد. آنها نتوانسته اند به ما بیاموزند که خشم خودمان را در هنگام رانندگی چگونه کنترل کنیم، چگونه هیجان های غم و شادی خودمان را با فشار دادن روی پدال گاز، بر سر جامعه خالی نکنیم، آنها نتوانسته اند به ما یاد بدهند که خیابانهای یک شهر، محل تخلیه سرمستی های جوانی و سرریز شدن هیجان های مردانه و زنانه نیست، کسی نتوانسته به ما بیاموزد که عمق رنج و درد یک تصادفِ بد و بازتاب های روانی و اقتصادی و اجتماعی آن برای خانواده های آسیب دیده، تا دنیا دنیاست، از بین نمی رود. پلیس نمی تواند برخورد واقعاً قاطعی داشته باشد چون قانون دستش را بسته است. قانون ضعیف یا گنگ با کم وزن است، چون گاهی قانون گذار اشرافیت واقعی به عمق اندوه بار ماجرا ندارد. اشراف قانون گذار کم است، چون گاهی ماحصل انتخاب بد ماست، ماحصل سو دادن های نامناسب رسانه ای، ماحصل سیاسی کاری های بی پایان. براساس آمار اعلام شده از سوی ستاد راهبری تصادفات استان خراسان جنوبی، تعداد فوتی‌های ناشی از تصادفات سطح استان ۱۳۱ نفر در کل سال ۱۳۹۹ بوده، در حالی که این آمار با رشد فزاینده تا نیمه شهریور ۱۴۰۰ به رقم ۱۳۲ نفر رسیده است. بنابر گزارش‌های موجود، ۴۸ درصد تصادفات این مدت در محورهای اصلی و ۴۵ درصد در مسیرهای فرعی استان رخ داده است. عوامل انسانی با ۵۴ درصد، بیشترین سهم را داشته که البته سرعت زیاد، عجله کردن در رسیدن به مقصد، رعایت نکردن قوانین راهنمایی و رانندگی، از مهمترین خطاهای انسانی در سوانح است. ۳۲ درصد تصادفات درون شهری نیز به علت رعایت نشدن حق تقدم عبور و ۲۹ درصد به دلیل نبود توجه به جلو رخ داده است. سهم خودروهای سواری و کوچک معابر درون شهری، ۶۵ درصد است. آیا قرار است باز هم شاهد گریه های بی پایان یک خانواده ی دیگر، معلولیت و مصدومیت یک همشهری دیگر و هزاران آسیب روانی برای هزاران شهروند این شهر باشیم؟ با این فرهنگ، با نهایت افسوس، قطعاً بله. گاهی فکر می کنم ما انسانها، چقدر بد می شویم.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را درباره این سرمقاله به شماره ۰۹۳۰۴۹۴۳۸۳۱ ارسال بفرمایید)
