امتحانی – خشکسالی‌های پی‌درپی و کاهش منابع آبی در خراسان جنوبی، کشاورزی این استان را در وضعیتی بحرانی قرار داده است. شدت خشکسالی در برخی شهرستان‌ها مانند طبس و فردوس به ۱۰۰ درصد رسیده و فعالیت‌های کشاورزی در این مناطق عملاً متوقف شده است. میانگین بارندگی بیش از ۶۰ درصد کاهش یافته که این کاهش نتوانسته جبران‌کننده برداشت‌های بی‌رویه و غیر اصولی از منابع آب زیرزمینی باشد. برداشت‌های نامناسب و نبود نظارت کافی باعث شده تا فاصله چاه‌ها به کمتر از ۵۰۰ متر برسد و بحران جدی منابع آبی به وجود آید. خسارت وارد شده به بخش کشاورزی استان نیز بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود؛ رقمی که اهمیت اقدام‌های سریع و راهبردی را بیش از پیش نمایان می‌کند. با این حال، دولت و سازمان‌های مرتبط توانسته‌اند گام‌هایی مهم در راستای کاهش آثار این بحران بردارند؛ از جمله احیای بیش از ۱۵۰ رشته قنات در استان که با اعتباری بالغ بر ۸۰ میلیارد تومان انجام شده است. همچنین تخصیص حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان اعتبار قرض‌الحسنه برای جبران خسارات خشکسالی، نشان از عزم جدی دولت در حمایت از کشاورزان دارد، هرچند روند جذب این اعتبارات باید با سرعت بیشتری دنبال شود. پروژه‌های مشترک با دانشگاه‌ها برای صرفه‌جویی در مصرف آب و احیای منابع آبی، از جمله اقدامات علمی و عملیاتی ارزشمندی است که می‌تواند به بازسازی و حفظ منابع آب زیرزمینی کمک کند. در کنار این اقدامات، توسعه بیمه کشاورزی به عنوان یک ابزار مهم برای کاهش ریسک‌های ناشی از خشکسالی، آفات و بیماری‌ها، باید به سرعت در دستور کار قرار گیرد. بدون وجود پوشش بیمه‌ای مناسب، کشاورزان در معرض آسیب‌های مالی قرار دارند و انگیزه تولید کاهش می‌یابد. تصویب مصوبات لازم برای افزایش سطح پوشش بیمه محصولات کشاورزی، گامی حیاتی در جهت امنیت‌بخشی به کشاورزی استان خواهد بود. کاهش مصرف آب از طریق توسعه سیستم‌های آبیاری نوین، به ویژه آبیاری قطره‌ای، از دیگر اولویت‌های مهم است. بر اساس برنامه‌های توسعه، تجهیز ۴۲ هزار هکتار از اراضی استان به این سیستم‌ها در دستور کار قرار دارد که تحقق آن می‌تواند مصرف آب را به طور چشمگیری کاهش دهد. همچنین کاهش کشت محصولات پرمصرف آبی و جایگزینی آنها با کشت‌های کم‌آب‌بر مانند پنبه و چغندر، راهکارهای عملی و اثرگذاری برای مدیریت منابع آبی است که باید به آن توجه ویژه‌ای شود.
استفاده از پساب‌های تصفیه‌خانه بیرجند برای آبیاری محصولات کم‌آب‌بر، نمونه‌ای از برنامه‌های نوآورانه‌ای است که علاوه بر حفظ منابع آب، به بهره‌وری بیشتر در کشاورزی کمک می‌کند. امنیت غذایی استان در معرض تهدیداتی ناشی از آفات و بیماری‌های مشترک بین انسان و دام قرار دارد؛ موضوعی که ضرورت تقویت بیمه کشاورزی و سیستم‌های نظارتی بهداشتی را بیشتر نمایان می‌کند. مقابله جدی با این تهدیدات از طریق سیاست‌گذاری دقیق و حمایت مالی، از الزامات حفظ سلامت جامعه و کشاورزی پایدار است.
علاوه بر اقدامات فناورانه و مالی، آموزش و فرهنگ‌سازی نقش بسزایی در ایجاد تغییرات پایدار دارند. ترویج روش‌های نوین آبیاری، ارتقای سطح دانش کشاورزان در زمینه کشت‌های کم‌آب‌بر و اهمیت بیمه محصولات، باید به عنوان برنامه‌های مستمر و اولویت‌دار دنبال شوند تا کشاورزان استان توانمندی لازم را برای مقابله با چالش‌های پیش‌رو داشته باشند.موفقیت‌های مدیران استان در احیای قنوات، تخصیص اعتبار قرض‌الحسنه برای جبران خسارات و همکاری با مراکز علمی برای صرفه‌جویی در مصرف آب، نمایانگر اراده و اهتمام برای حفظ و توسعه کشاورزی در خراسان جنوبی است. با این حال، استمرار این روند نیازمند تسریع در جذب اعتبارات، افزایش سطح پوشش بیمه، توسعه فناوری‌های نوین و آموزش گسترده کشاورزان است. در نهایت، تنها از طریق برنامه‌ریزی جامع، همکاری بین بخشی و حمایت همه‌جانبه می‌توان کشاورزی خراسان جنوبی را از بحران نجات داد و آینده‌ای روشن برای این بخش حیاتی رقم زد.
حاجی – به عنوان یکی از هموطنان و هم‌استانی‌هایی کهسال‌هاست به دور از زادگاه، در
