بهروزی فر – او در کودکی به مدرسه علاقه نداشت، به گونه ای که از هر فرصت مغتنمی برای فرار از مدرسه استفاده می‌کرد تا در کنار چشمه‌سارهای “مرجعیون” و زیر درخت‌های سرسبز و بلند آن “دیوان متنبی” و “مجمع البحرین” را با علاقه بخواند. لذتی که در مطالعه این دو کتاب “ناصیف یازجی” بود، اصلاً قابل عوض کردن با کتاب های درسی نبود. برای خانواده دارای تحصیلات عالیه که هر کدام شان به واسطه مدارج علمی، از جایگاه و پایگاه اجتماعی ویژه ای برخوردار بودند، این فرار از مدرسه و پناه بردن به طبیعت اصلاً قابل قبول نبود، اما تنها کسی که به دفاع از این رویکرد پرداخت و معتقد بود این کودک باید به دنبال علاقه هایش برود،” فؤاد” بود، برادر روشنفکری که نقشی بسزا در تربیت شخصیتی و فکری “جورج سمعان (سجعان) جرداق” – نویسنده، شاعر و نمایشنامه‌نویس لبنانی متولد ۱۹۲۶- داشت. “فؤاد” که اهل تحقیق و مطالعه بود، یک جلد نهج البلاغه را به جرداق هدیه داد و با این درِّ گرانبها، نهج البلاغه هم به فهرست کتاب های مورد علاقه جورج جرداق اضافه شد، به گونه ای که در سن ۱۳ سالگی بخش زیادی از نهج البلاغه را حفظ کرد. جرداق، تحت تأثیر اطلاعات ژرف نهج البلاغه مولا علی علیه السلام متأثر از ۲۰۰ بار مطالعه این اثر ارزشمند ، مجموعه ۵ جلدی “الامام علی صوت العداله الانسانیه” با عناوین “علی و حقوق بشر”، “علی و انقلاب فرانسه”، “علی و سقراط”، “علی و دوران زندگانی اش” و “علی و قومیت عربی” را تألیف کرده و نکته جالب توجه اینکه این مجموعه در بین ۳۰ جلد کتاب تألیف شده جرداق، بیشتر از بقیه درخشیده است. جرداق، نمونه ای از علاقمندان منش، روش، سیره، اخلاقیات و باورهای امام علی علیه السلام است، متفکران بیشماری همچون “ عبدالرحمن” مسئول جامعه اسلامی مجارستان،”حجهالاسلام شیخ محمد محققی” ، نماینده آیتا… العظمی بروجردی در آلمان و مؤسّس مسجد عظیم مسلمین در هامبورگ، “مستر کرنیکوی” انگلیسی استاد ادبیات در دانشگاه علیگر هندوستان، “فؤاد افرام البستانی” استاد دانشگاه بیروت و پروفسور” هانری کُربن” محقّق و شرقشناس فرانسوی که بارها نهج البلاغه را مطالعه کردند و از عمق واژه های ناب آن، تألیفات ارزشمندی را به جامعه بشری هدیه نموده اند و در گفتار متعدد خود از بکر بودن حکمت های نهج البلاغه گفته اند و اینکه این کتاب جامع الاطراف از هر قصور و کوتاهی به دور است. نمونه اش صحبت های دانشمند مسیحی، استاد” امین نخله” است که در پاسخ به شخصی که از او درخواست کرده بود صد کلمه از نهج‌البلاغه را برای او انتخاب کند، گفته است؛ “ به خدا قسم نمی دانم که چگونه از میان صدها کلمه گهربار تعداد صد کلمه آن را انتخاب کنم. من از انتخاب یک کلمه آن هم عاجزم، زیرا این کار درست به این می ماند که دانه یاقوتی را از کنار دانههای دیگر بردارم. به هر حال این کار را کردم، در حالی که دستم یاقوتهای درخشنده را زیرورو می‌کرد و چشمانم از پرتو نور آنها خیره می شد. نمی توانی باور کنی که به علت تحیر و سرگردانی که در انتخاب هر یک از این کلمهها داشتم، با چه مشکلی هر کلمهای را از این معدن بلاغت بیرون آوردم. این صد کلمه را بگیر و متوجه باش که آنها پرتوهایی از نور بلاغت و جلوههایی از انوار فصاحت هستند”. استاد” امین نخله” اعتراف می کند که؛ “هرگاه کسی بخواهد بیماری نفس خود را درمان کند، باید به گفتار امام علی علیه السلام در نهج‌البلاغه روی آورد و راه و روش زندگی را از پرتو این کتاب ارزشمند بیاموزد”. نهج البلاغه ای که توانسته با کلمات نغز و بی مثالش، با آن فصاحت و بلاغت مثال زدنی! روح آنها که از اسلام به دور بوده اند را تسخیر کند، بعد از گذشت قرن ها همچنان منهاج و چراغ راه بشریت است، کافی است تاریخ را تورق کنید و حال که اینترنت این شرایط را تسهیل نموده، گشتی در دنیای اطلاعات بزنیم، تا دانسته هامان از این اتفاق زیبا صدچندان شود. و صد افسوس که این تألیف ارزنده که دانشمندان سراسر دنیا را مشحون خود ساخته و مبلغانی در جای جای کره خاکی تربیت کرده است که تحت تأثیر دستورات و آموزه های منطقی آن، سیره و روشی علوی در پیش گرفته اند، نهج‌البلاغه مولا علی علیه السلام در خانه های ما شیعیان، خیلی غریب است. نهج البلاغه به اذعان مورخین و محققین و پژوهشگران، تنها کتابی است که دستورات و راهکارها و نسخه ها را در برخورد با مسایل دینی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و… در کنار هم دارد، اما ما هنوز نتوانسته ایم در زندگی مادی و معنوی خود از آموزه های این گنج گران استفاده کنیم، کارگزاران و مدیران نظام هم هنوز از رهنمودهای آن در حوزه های قانون گذاری، قضا و اجرا بهره ای نبرده اند و درسی که باید را نگرفته اند. به باور اهل فن؛ دوره حکومت حضرت علی علیه السلام، ۴ سال و ۱۰ ماه بیشتر طول نکشید، اما این دوره همچنان بر پیشانی تاریخ می درخشد و هنوز که هنوز است دقت او در برقراری عدالت، اسوه و الگویی ندارد. امیرالمؤمنین علیه السلام همه آن چه به عنوان تجربیات جامعه شناسان در یکی دو قرن اخیر وارد کتاب ها شده، در هزار و ۴۰۰ سال پیش در نهج‌البلاغه ثبت و ضبط نموده است، اما اغلب کتاب های حوزه انسانی و جامعه شناسی ما که در مدارس و دانشگاه ها تدریس می شوند، تئوری ها، تجربیات و دانش دانشمندان غربی را به فراگیران منتقل می کنند و چه غریب تر است نهج البلاغه در این میان!! و به راستی که نهج‌البلاغه کتاب عجیبی است که ما باری به هر جهت از آن غافل مانده‌ایم.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۱۵۷۲۴۸۲۸۹ اعلام یا ارسال بفرمایید)
بهروزی فر – پرده اول؛ با مهر تأیید نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تمامی وزرای
