والدین در خراسان جنوبی از کلیشه‌ای بودن برنامه‌ها،کیفی نبودن و بالا بودن شهریه های بخش خصوصی برای کلاس های تابستانه اوقات فراغت گلایه مند هستند.«تابستونه فصله شادی و خنده، بچه‌ها توی کوچه گرم بازی مثل چند تا پرنده، …» این شعر نوستالژی همه ماست. دفتر مدرسه که بسته می‌شود و نوبت به روزهای گرم تابستان و تعطیلات که می‌رسد دوباره والدین دغدغه مند کاسه چه کنم چه کنم به دست می‌گیرند. کلاس کجا ثبت نام کنم، برای تابستان و این روزهای بلند بالای سال برای فرزندم چه برنامه‌ای بریزم؟. بسیاری از والدین جدا از علاقه فرزند نیم نگاهی به آینده فرزند دلبندشان دارند کاسه داغ‌تر از آش می‌شوند و این ردیف ردیف کلاس است که بر فرزند تحمیل می‌کنند و او را از این کلاس به آن کلاس می‌فرستند.عده‌ای هم که انگار نه انگار. این روزها حکایت و مثل بسیاری از اولیا مصداق از بام افتادن است. برخی از این طرف بام می‌افتند و برخی هم ….
جبران روزهای کم کاری در پساکرونا
پس از گذراندن روزهای سخت و پر فراز نشیب کرونایی و تعطیلی بسیاری از کلاس‌های تابستانه اوقات فراغت امسال زنگ کلاس‌های تابستانه بلند تر و فهرست برنامه‌های اوقات فراغت پر و پیمان تر به چشم می‌آید. حتی مدارس هم برای جبران افت تحصیلی به میدان آمده و برای دانش آموزان برنامه‌ریزی جداگانه‌ای داشته‌اند تا جبران کمبودها و ضعف‌ها در سالهای تحصیلی کرونایی باشد.ادارات و دستگاه‌های بسیاری متولی اوقات فراغت هستند که در ادامه این گزارش از برنامه‌ریزی های آن‌ها برای اوقات فراغت خواهید خواند.در کوچه‌های خیابان جمهوری بیرجند که قدم میزنی علی رغم گرمای شدید هوا اما پر جنب و جوش در میانه باریک کوچه بچه‌ها مشغول بازی گل کوچک هستند. صدای اعتراضی بلند می‌شود. بچه‌ها بروید آن طرف تر بازی کنید. اما بی توجه به درخواست همچنان مشغول بازی هستند. می‌گویند: جایی دیگر برای بازی نداریم. تنها فضای بازی نزدیک به خانه همین کوچه است. در کوچه پس کوچه‌های جمهوری که زمین بازی فوتبال نداریم. پارکی در نزدیک خانه هست که زمین بازی ندارد.حس خانم معلم‌ها به خود می‌گیرم انگار قرار است انشا بنویسند. می‌پرسم: بچه‌ها، تابستان خود را چگونه می‌گذرانید.پسری که عرق از کنار گوش و شقیقه‌هایش جریان گرفته و انگار رئیس گروه است، می‌گوید: می‌گذرانیم دیگر، میایم تو کوچه بازی می‌کنیم. فوتبال، تیله بازی و … می‌پرسم کلاس هم می‌روید: می‌گویند: نه همین بازی در کوچه کفایت می‌کند. پسر ریز جثه‌ای جلو می‌آید. بادی به غبغب می‌اندازد و سینه سپر می‌کند. خانم ما پارسال کلاس فوتبال رفتیم. اما امسال شهریه‌ها خیلی زیاد تر شده نمی‌توانیم برویم. پارسال هم مربی نصف شهریه را از ما گرفت.انگار اینجا و در این محل اولیا برنامه چندانی برای فراغت فرزندشان ندارند. در حالی که جارو به دست پشت در حیاط ایستاده و از فرزندانش می‌خواهد داخل خانه شوند می‌گوید: امسال و سال گذشته فرزندانم از نظر درسی دچار مشکل بسیاری شدند و افت تحصیلی داشته‌اند. اگر بتوانم شهریه کلاس تابستانه بپردازم آن‌ها را برای جبران افت تحصیلی راهی کلاس می‌کنم.
از این کلاس به آن کلاس
اما در نقطه‌ای دیگر از شهر خبرها به شکل دیگری است. کوله پشتی بر دوش دارد و تازه کلاس اول صبح اش تمام شده است. برای ساعت دیگر باید عازم کلاس دیگر شود. عصر هم کلاس دیگری دارد. می‌گوید: از کلاس زبان عازم کلاس ریاضی می‌شوم. عصرها هم به باشگاه فوتبال می‌روم. او نه شهریه برایش مهم است و نه … . فقط کمی خسته به نظر می‌رسد. دوست دارد کمی از فشردگی کلاس‌هایش کم کند اما…محمودی شهروند مهرشهری که از شهریه‌های سنگین کلاس‌های تابستانه گلایه دارد، می‌گوید: برای یک کارگاه ۱۲ جلسه‌ای هزینه یک و نیم تا دو میلیونی دریافت می‌شود.وی ادامه می‌دهد: برای جبران افت تحصیلی به دنبال کلاس درسی هستیم. برای ورزش هم فرزندم را به آن طرف شهر و باشگاه فوتبال می‌فرستم. شهریه سال قبل حدود ۶۰۰ هزار تومان و امسال دو برابر شده است. وی می‌افزاید: در برخی نقاط شهر برنامه‌ریزی خوبی برای اوقات فراغت شده است اما شهریه‌ها و دوری مسیر برای ما دردسرساز است.
وابستگی به فضای مجازی
ثامن یکی از والدین هم می‌گوید: فرزندم از صبح تا شب در خانه سرش با فضای مجازی، برنامه‌های تلویزیونی و … گرم می‌شود و تمایلی هم به بیرون رفتن ندارد. در نزدیکی خانه کلاس‌هایی برگزار می‌شود که بیشتر درسی است و جنبه تفریحی ندارد. برای همین تمایلی به حضور در کلاس ندارد. بهتر است در کنار آموزش، بازی و سرگرمی بیشتر باشد تا بچه‌ها تمایل بیشتری برای شرکت در کلاس‌ها داشته باشند.وی ادامه می‌دهد: شهریه برخی کلاس‌های تابستانه مانند شنا، فوتبال و… سنگین است و کیفیت چندانی هم ندارند. نمی‌دانیم او را کجا سرگرم کنیم، از سویی کلاس‌های آزاد هزینه‌ای بالا دارد و دور است.وی افزود: برنامه‌های فرهنگی در نظر گرفته شده در برخی کانون‌ها مناسب است اما نیاز به تنوع بیشتر در بخش‌های هنری و مهارتی است و کلاس‌های ورزشی هم که فرزندانمان تمایل بیشتری به آن دارند امسال شهریه‌های نجومی دارند و البته از محیط زندگی ما هم دور است.وی می‌افزاید: برخی کلاس‌های هنری مانند موسیقی، نقاشی و… هم شهریه بسیاری دارند و دغدغه والدین در این اوضاع اقتصادی تأمین همین شهریه‌های سنگین است و می‌طلبد نهادهای متولی ورزش تصمیمات و برنامه‌های مطلوب‌تری ارائه کنند.اما در این بین دانش آموزان زیادی هم هستند که برای گذراندن اوقات فراغت همچنین امرار معاش و کسب مهارت و …. در کنار والدین یا دوست و آشنا به کسب و کار پرداخته‌اند. امیرعلی محمدی دانش‌آموز ۱۱ سالهای است که در کنار پدر به تراشکاری مشغول شده است. وی می‌گوید: سال گذشته در تعمیرگاه مشغول کار شدم و امسال در کنار پدر تراشکاری می‌کنم. دوست دارم به کلاس فوتبال بروم اما اوضاع اقتصادی چندان مناسب نیست.وی می‌گوید: دوستانم هم برخی در کلاس‌های فرهنگی مانند قرآن ثبت نام کرده‌اند و من سرگرمی و فعالیت خاصی به جز همین کار کردن و کسب مهارت در کنار پدر ندارم.
شهریه بالا
یکی دیگر از اولیا کلاس‌های ورزشی را برای پر کردن اوقات فراغت مطلوب می‌داند و می‌افزاید: این کلاس‌ها هر چند مناسب هستند اما شهریه بسیار بالا، امسال کمرشکن است و همین هم سبب می‌شود تا استقبال کم باشد. وی گفت: همچنین برخی از کلاس‌ها با آنکه هزینه بسیاری دارند اما کیفیت‌ها مطلوب نیست و آموزش مناسبی ارائه نمی‌شود. سال گذشته با هزینه بالایی فرزندم را در کلاس فوتبال ثبت نام کردم و هر چند کرونا برنامه‌ریزی را دچار مشکل کرد اما کلاس‌ها برگزار شد ولی آنچه که به شدت ضعیف بود نحوه آموزش در این کلاس‌هاست. وی ادامه می‌دهد: امسال با هزینه بیشتر و تقریباً دو برابر سال قبل در باشگاه دیگری فرزندم را ثبت نام کردم و امیدوارم کیفیت آموزش مدارس فوتبال امسال با توجه به بهبود شرایط کرونایی بیشتر و بهتر شود.به گفته وی هزینه‌های کلاس‌های آزاد هنری هم بسیار است و کلاسی مانند نقاشی شهریه بالای ۶۰۰ و ۷۰۰ هزار تومان دارد.
هنر مسئولان
مسئول ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد خراسان جنوبی در گفتگو با مهر با بیان اینکه از ابتدای تیرماه برخی کلاس‌های تابستانه برنامه‌ریزی شده توسط این نهاد کلید خورده است، می‌گوید: با توجه به نیازی که احساس می‌شد و با توجه به کند شدن شیوع بیماری کرونا حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ کانون کلاس‌های تابستانه از جمله کلاس‌های قرآن شامل قرائت، تجوید، حفظ و … کلاس‌های احکام، کلاس‌های هنری شامل سرمه دوزی، چرم دوزی و.. را برگزار کردند. به گفته حجت الاسلام سبزه کار برنامه‌ریزی ها برای نقاط حاشیه شهر بیرجند نیز انجام شده است و بابت کلاس‌های برنامه‌ریزی شده از سوی کانون به طور معمول هزینه‌ای دریافت نمی‌شود اما برخی کلاس‌های درسی و مهارتی که نیاز به تأمین مربی ویژه دارد مدیریت کانون مسجد به اقتضا هزینه‌ای را دریافت می‌کند. مدیر ستاد کانون‌های فرهنگی هنری مساجد خراسان جنوبی می‌افزاید: آموزش و توانمند سازی، شبکه سازی و فضای مجازی و فعالیت‌های اجتماعی از جمله محورهای برنامه اوقات فراغت ستاد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد خراسان جنوبی است و پیش بینی می‌شود در این کانون‌ها بیش از هزار نفر شرکت کنند. وی گفت: برگزاری کلاس‌های اخلاقی، بصیرتی و معرفتی، کلاس‌های رایانه و زبان خارجه و کلاس فنی و حرفه‌ای، شناسایی و تشکیل هسته‌های هنری، تولید محصولات متناسب با فضای مجازی، ارائه خدمات رایانه‌ای، تولید محتوای فضای مجازی، اجرای طرح سه شنبه‌های تکریم، اجرای طرح همدلی و مواسات در کانون‌ها، مقابله با آسیب‌های اجتماعی، خودکفایی، مشاوره و کارگاه سبک زندگی از جمله کلاس‌های کانون‌های فرهنگی هنری مساجد است.
ویژه برنامه جبران افت تحصیلی
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان جنوبی هم در گفتگو با مهر با اشاره به طرح و برنامه‌های جبران افت درسی دانش آموزان در تابستان از تشکیل ۳۷۱ پایگاه اوقات فراغت در خراسان جنوبی برای امسال خبر می‌دهد و می‌گوید: این پایگاه در کانون‌های فرهنگی تربیتی، اردوگاه‌ها، دارالقرآن‌ها، سالن‌های ورزشی، پژوهش سراها، کانون‌های پرورش فکری، انجمن اسلامی، هلال احمر، سازمان دانش آموزی و بسیج دانش آموزی فعالیت خواهند کرد. سید علیرضا موسوی شعار اصلی اوقات فراغت امسال (هر دانش‌آموز یک مهارت) بر می‌شمارد و ادامه می‌دهد: تحقق شعار امسال و سیاست‌های تحول بنیادین آموزش و پرورش از مهمترین سیاست‌های اوقات فراغت دانش آموزی امسال است.وی ادامه می‌دهد: در بررسی به عمل آمده تعداد ۶ هزار و ۱۵۸ نفر از دانش آموزان که در طی سه سال گذشته به پایه‌های بالاتر ارتقا یافته‌اند به دلایل از جمله نبود زیرساخت‌های و امکانات، عدم همراهی و پشتیبانی والدین در پایه دوم و ششم تحصیلی مهارت لازم برای خواندن و نوشتن را کسب نکرده‌اند که در همین راستا با تأمین اعتبار مورد نیاز طرح جبران مهارت خواندن و نوشتن در تابستان امسال اجرا خواهد شد.
اقدامات متولی ورزش
معاون ورزش اداره کل ورزش و جوانان خراسان جنوبی نیز در گفتگو با مهر از برنامه‌ریزی ویژه برای گذران اوقات فراغت خبر می‌دهد و می‌افزاید: برای شهریه کلاس‌های ورزشی و … زیر نظر ورزش و جوانان بر اساس درجه بندی ها شهریه تعیین شده است.به گفته اسلامی به لحاظ دریافت شهریه یا کیفیت آموزش باید شکایات را به اداره ورزش و جوانان ارائه کنند تا رسیدگی انجام شود.وی در ادامه با بیان اینکه برنامه‌های اوقات فراغت در اداره کل ورزش و جوانان در جهت توسعه ورزش همگانی، روستایی و عشایری و قهرمانی در دو بخش آقایان و بانوان برگزار می‌شود، گفت: ۱۱ پایگاه اصلی در (۱۱ شهرستان) برای برگزاری کلاس‌های آموزشی در رشته‌های مختلف ورزشی بر اساس فعال بودن آن در شهرستان‌ها، کلاس‌های باشگاه‌های ورزشی و مدارس ورزش فعال است.وی می‌افزاید: برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌های پیاده روی، کوه‌پیمایی و کوهنوردی، برنامه‌های خانواده محور، سلامت محور، محله محور برگزاری پویش‌های استانی در رابطه با اصلاح سبک زندگی و توسعه ورزش همگانی، ترویج بازی‌های بومی و محلی توجه به مناطق روستایی، عشایری، مرزی و حاشیه نشین- گردشگری ورزشی با رویکرد کویر، روستا و طبیعت – مسابقات مینی فوتبال جام پرچم ویژه روستاییان اجرای طرح‌های ملی (جام نشاط و تندرستی، فراغت بانوان با ورزش، طبیعت گردی ورزشی خانواده، لیگ آمادگی جسمانی و….) از دیگر برنامه‌ها برای اوقات فراغت است.به اظهار وی نرخ‌های تعیین شده جهت شرکت در کلاس‌های ورزشی در هر رشته با توجه به نظرات کارشناسی در هر رشته و مجوز افزایش نرخ پس از بررسی با حضور نماینده سازمان صنعت معدن و تجارت، نماینده اداره کل تعزیرات حکومتی و نماینده باشگاه‌ها در کمیسیون تنظیم بازار استان تصویب و به باشگاه‌ها ابلاغ شده است و هرگونه افزایش و یا کاهش در نرخ‌های اعلام شده منوط به طرح در کمیسیون فرعی ماده ۵ اداره کل و کمیسیون تنظیم بازار می‌باشد.به گفته وی نرخ نامه به تمامی شهرستان‌ها برای اعلام به باشگاه‌ها و هیأت‌های ورزشی و دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است و در صورت گزارش هرگونه تخلف به ادارات ورزش و جوانان شهرستان‌ها موضوع پیگیری خواهد شد.وی در خصوص جانمایی غیر عادلانه امکانات و مکان‌های ورزشی می‌گوید: برای احداث هر سال ورزشی باید حتماً مکان‌یابی و نیازسنجی انجام شود که در حال حاضر باید از همین میزان ظرفیت زیرساخت‌ها در سطح استان برای اوقات فراغت استفاده کرد.وی بیان داشت: در روستاها همچنین با توجه به زیرساخت موجود زمین‌های چمن مصنوعی، زمین‌های ساحلی، خانه‌های ورزش روستایی و ظرفیت سایر دستگاه‌ها برای استفاده در دستور کار قرار دارد.مدیر کل کانون پرورش فکری خراسان جنوبی هم در گفتگو با مهر از پیش بینی ۲۳۰ کارگاه فرهنگی، هنری و ادبی ویژه اوقات فراغت تابستان در خراسان جنوبی خبر می‌دهد و می‌افزاید: ۱۲ مرکز فرهنگی و هنری ثابت کانون پرورش فکری در سطح استان ثبت نام کودکان و نوجوانان در کارگاه‌های فرهنگی، هنری و ادبی ویژه‌ی اوقات فراغت تابستان را آغاز کرده‌اند.حمیدی می‌گوید: با پیش‌بینی‌ها و برنامه‌ریزی انجام شده ۲۳۰ کارگاه با موضوعات، فرهنگی، هنری، ادبی، مذهبی و علمی شامل دورهای مقدماتی و پیشرفته ویژه گروهای سنی ۴ تا ۱۸ سال در تمامی مراکز کانون پیش بینی شده است.
گفته‌های یک روان شناس
یک روان شناس هم با اشاره به شرایط کرونایی و دگرگونی زندگی در این شرایط به مشکلات روحی و روانی ایجاد شده در این شرایط اشاره می‌کند و می‌گوید: ابتدا والدین نیاز به تجدید قوا دارند و پس از اینکه والدین به شرایط روحی و روانی مناسب دست یافتند برای بهبود شرایط زندگی فرزندانشان باید به دنبال فعالیت‌ها و برنامه‌های محرک در این ایام باشند. دکتر زال، کلاس‌های با تحرک بیشتر مانند کلاس‌های ورزشی را توصیه می‌کند و ادامه می‌دهد: کرونا سبب شد تا یکجا نشینی، گوشه‌گیری و وابستگی بیش از حد به فضای مجازی در میان کودکان، نوجوانان و جوانان افزایش یابد و محدود کردن این شرایط هم سخت و تنش‌زاست. وی ادامه می‌دهد: والدین می‌توانند برای محدود کردن و کاهش وابستگی به فضای مجازی به دنبال راه‌های ارتباطی و تقویت ارتباط با هم سن و سالان فرزندانشان و انجام فعالیت‌های گروهی و … در محیط بیرون باشند.وی همچنین توصیه می‌کند تا والدین چه حضوری و چه تلفنی از مشاوره و نظرات کارشناسانه استفاده کنند تا در تغییر و بهبود شرایط پساکرونا موفق تر عمل کند. حال با توجه به شرایط سخت کرونایی در گذشته و این روزهای پسا کرونایی نیاز به فعالیت‌های پر تحرک بسیار حس می‌شود و می‌طلبد تا متولیان این امر از جمله ورزش و جوانان برای گذران اوقات فراغت که در سالهای کرونایی بسیار زیاد بود چاره سازی کنند.
