کاری – این روزها به هر طرف که بنگری، در هر کوی و برزن تکیه‌ای برپا شده و همه جا حسینیه شده است. هر کسی به نوعی به امام حسین(ع) و یارانش، ابراز عشق و ارادت می‌کند. نوحه‌خوانی، سینه‌زنی،عزاداری و پخش نذری نیز بر شور و شعور این ماه گرمی بیشتری بخشیده است. اما چیزی که این روزها اهمیت پیدا می کند، سوگواری با حفاظت از محیط زیست باید عجین شود. چند سالی است که ظروف یکبار مصرف پلاستیکی به دلیل افزایش تولید، قیمت ارزان، حمل و نقل آسان و دسترسی سریع، جایگزین ظروف سنتی شده که این حجم در ایام خاص مانند ماه محرم و صفر با توزیع غذاهای نذری افزایش می یابد که علاوه بر نازیبا کردن چهره شهر، مشکلات محیط زیستی زیادی به همراه دارد. تجزیه ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف در طبیعت ۳۰۰ تا ۶۰۰ سال طول می‌کشد و از طرفی سوزاندن آنها هم باعث انتشار گاز‌های سمی خطرناک در محیط و هوا می‌شود.

پاکسازی محیط زیست در نذری بیرجندی ها گره خورده است
این روزها که در گوشه گوشه شهر بیرجند هیئت های عزاداری برای به سوگواری می پردازند تعداد شهروندانی که احساس مسئولیت می کنند و حجمی هر چند اندک از این زباله ها را به سطل‌های زباله می ریزند، شاید اندک باشد اما کارشان ناخواسته به فرهنگ سازی منجر می شود. محمدی با بیان اینکه ۳ سال است که در ایام محرم پاکسازی خیابان ها را انجام می دهد، می گوید: در دهه اول محرم کار این گروه شروع شده و در مکان هایی که جمعیت عزادار زیادی دارند کار پاکسازی را انجام می دهیم. وی می افزاید: بیشتر از ۳۰ نفر از علاقه مندان دواطلبانه با گروه همکاری می کنند که هدفشان پاکیزه نگهداشتن محیط زندگی ما انسان ها است. ادامه می دهد: اندک اندک فرهنگ محیط زیستی با زندگی مردم در حال عجین شدن است و بسیاری از دوست داران محیط زیست را در هر آوردگاه فرهنگی می توان دید. وی با بیان اینکه به اندازه توان وظیفه مان در قبال شهرمان را انجام می دهیم چون وجود این همه زباله در خیابان ها پس از مراسم معنوی را شایسته نمی دانیم، اظهار می کند: بیشتر زباله ها لیوان و ظروف یکبار مصرف هستند که در گوشه و کنار رهاسازی می شوند و امیدواریم در سال های آینده شاهد استفاده زیاد از ظروف یکبار مصرف که خیلی دیر تجزیه و استفاده از آنها برای سلامتی هم مناسب نیست نباشیم.

نذرهای سبز را ترویج کنیم
یکی از فعالان محیط زیست و مدیرعامل یکی از سمن‌های محیط زیست خراسان‌جنوبی نیز می گوید: محیط زیست یکی از موهبت‌های الهی است که همه ما نسبت به حفاظت از آن مسئولیت داریم. الهیاری با بیان اینکه متأسفانه با تغییرات در زندگی شهر نشینی، بعد از مراسم‌های عزاداری چه هنگام از دست دادن یک عزیز و یا عزاداری‌های در مناسبت‌های مذهبی شاهد حجم زیادی از ظروف یک بار مصرف استفاده شده در کوچه و خیابان هستیم، ادامه می دهد: توزیع کیسه‌های پارچه‌ای، توزیع خشک اقلام غذایی بین نیازمندان و خرید ظروف پایدار برای هیئت‌ها می‌توانند نذرهای سبز بسیار خوبی باشد.وی با اشاره به اینکه ظروف یک بار مصرف قابل بازیافت نیستند، می گوید: پسندیده است که به سمت نذرهای سبز و پایدار و محیط زیستی حرکت کنیم. وی می افزاید: وقتی مؤلفه‌های محیط زیستی را مطرح می‌کنیم شاید برخی نگران شوند که چگونه می‌توان این همه موضوع را یکدفعه رعایت کرد. این فعال محیط زیست تاکید می کند: ما به همه شهروندان می‌گوئیم از یک قدم کوچک مثلاً داشتن یک لیوان شخصی شروع کنید تا مجبور نباشید مکرر از لیوان‌های یک بار مصرف استفاده کنید.

نذری سنت دیرینه محرم
نذری دادن و نذری گرفتن یکی از سنت‌های قدیمی ماه محرم محسوب می‌شود، مردم خراسان جنوبی نیز اعتقاد خاصی به نذری دادن دارند و این سنت حسنه در تاسوعا و عاشورا به اوج خود می‌رسد. نذری‌های محرم کلا طعمش با تمام غذاهای دیگر فرق دارد. جدای از نفس این عزاداری‌های پرشور و سنت زیبای نذری، اما نکته‌ای که معمولا در محرم مورد غفلت قرار می‌گیرد؛ نحوه توزیع و پخش غذاهای نذری است.این روزها دیگر خبری از ظروف چینی، سفالی یا ملامین که همسایه‌ها در قدیم برای یکدیگر نذری می‌آوردند، نیست!حال دیگر استفاده از ظروف یکبار مصرف و پلاستیکی جای خاطرات گذشته را گرفته و به یک فرهنگ همه‌گیر تبدیل شده است. و چه زیباست و پسندیده است که به رسم گذشتگان از ظروفی که خطراتی برای محیط زیست ندارند استفاده کنیم و هنگام حضور در مکانهای که نذری می دهند از وسایل شخصی استفاده شود.

سهم پاکبانان از نذری‌ها
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه توزیع حجم زیادی از نذورات در ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف در مساجد، هیئتها و تکایای مذهبی، منجر به تولید بیش از اندازه زباله‌های پلاستیکی و برهم خوردن چهره بصری کوچه‌ها و خیابان‌های شهر شده است؛ ادامه می دهد: موضوعی که یکی از مشکلات جدی تنظیف و پاکسازی توسط پاکبانان شهرداری هم هست.حاتمی خاطر نشان می کند: هر چند این ظروف توسط پاکبانان از سطح معابر و خیابان‌های شهر جمع‌آوری می‌شود ولی دوباره در قالب زباله در دل طبیعت رها می‌شوند.
اطعام نیازمندان و پذیرایی
از عزاداران حسینی
وی با بیان اینکه یکی از سنت های پسندیده ی مذهبی در این روزها، اطعام نیازمندان و پذیرایی از عزاداران حسینی است، ادامه می دهد: متاسفانه به دلیل استفاده از ظروف یک بار مصرف و تجمع زباله، آسیبهای جدی به محیط زیست وارد می شود لذا به شهروندان توصیه می کنیم ضمن رعایت پروتکل های بهداشتی به استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی و کاغذی و جمع آوری و مدیریت پسماندهای تولیدی توجه ویژه داشته باشند .
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در خصوص توصیه های زیست محیطی برای حفظ سلامت عزاداران حسینی در ایام محرم اظهار می کند: هر ساله با فرا رسیدن ایام محرم و صفر حجم زیادی از نذورات در ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف در مساجد، هیات ها و تکایای مذهبی در استان توزیع می شوند .
غذای گرم در ظروف یکبار مصرف تهدیدی برای سلامت شهروندان
وی با تاکید بر اینکه تماس این ظروف با غذای گرم‌ و چرب، خاصیت اسیدی ایجاد کرده و مواد بسیار خطرناکی تولید می کند و تهدیدی برای سلامت شهروندان محسوب می شود، توصیه می کند: شهروندان از ظروف یکبار مصرف با منشا گیاهی استفاده کنند. حاتمی با بیان اینکه شهروندان در توزیع چای و یا هر نوع نوشیدنی دیگر از لیوان های یکبار مصرف کاغذی یا با پایه گیاهی بهداشتی استفاده کنند، خاطر نشان می کند : ضرورت دارد تا پس از توزیع و مصرف نذورات ،هیات ها، مساجد ، تکایا با همکاری عموم شهروندان فهیم نسبت به جمع آوری ظروف استفاده شده اقدام کنند. حاتمی خاطر نشان می کند : شهروندان از رها نمودن ظروف در محل خودداری کنند. ضمن اینکه ضروری است مسئولان هیئت ها و تکایا در جمع آوری این ظروف در محل توزیع، نظارت لازم را اعمال کنند.مدیرکل حفاظت محیط زیست استان نیز از ائمه جماعات مساجد خواست تا در جلسات و سخنرانی های مساجد در انتقال مفاهیم کاربردی محیط زیستی به عزاداران حسینی تلاش کنند.