محمودآبادی- تا به حال هیچ گزارشی از این محل در استان تهیه نشده است، در حالی که آخرین نقطه بین مرگ و زندگی است،بخش ویژه ای که از اسفند سال ۸۶ در سکوت خبری در بیمارستان ولی عصر (عج) بیرجند آغاز به کار کرد و امروز بعد از گذشت ۱۳ سال از فعالیت به منطقه ای ناشناخته می مانند که خیلی ها نمی دانند هر روز در آن معجزه ای از زندگی پدید می آید،اینجا اتاق عمل قلب باز در بیمارستان رازی بیرجند است. اینجا علاوه بر انجام اعمال جراحی قلب باز، با بهترین کیفیت و تجهیزات و البته کمترین هزینه ،برخی عمل هایی که مربوط به عروق است، نیز انجام می شود،با توجه به این داشته ها برای انجام اعمال قلب باز و البته بخش ICU قلب باز که از نظر تجهیزات کاملا مجهز و دارای پرسنلی دلسوز و مجرب است به راستی رفتن هم استانی ها به خارج از استان برای انجام عمل قلب باز ،چه توجیهی دارد؟ نمی دانم بگویم از عجایب روزگار است یا از بی توجهی جامعه ی خبری که بیش از یک دهه در خراسان جنوبی عمل قلب باز انجام می شود و هنوز عده ی زیادی از هم استانی هایمان نمی دانند که این اعمال با وجود جراح قلب مجرب و با سابقه و بهترین تجهیزات و کمترین هزینه در شهرستان بیرجند انجام می شود. شاید قبل از این گزارش همکارانم هم گزارش هایی از انجام اعمال جراحی قلب باز تهیه کرده باشند، اما جست وجوی اینترنتی در این خصوص اطلاعات خوبی به ما نمی دهد. و این یعنی اطلاع رسانی در این حوزه باید بیشتر از این ها باشد.
برای تهیه گزارش از بخش جراحی قلب باز، و مصاحبه با تنها فوق تخصص جراحی قلب باز استان دکتر «احمد آموزشی» در بیمارستان رازی بیرجند، سه بار وقت تعیین شد،تا در نهایت توانستم در داخل بخش و زمان استراحت ایشان مصاحبه را انجام دهم.
اتاق عمل تخصصی قلب باز واقع در طبقه اول در مجموعه قلب بیمارستان رازی، شامل ۲ اتاق عمل قلب باز همراه با تجهیزات کامل،شامل مانیتورینگ های قلبی و دستگاه پمپ قلب و ریه مصنوعی،دستگاه بالون پمپ،ماشین بیهوشی ،ست های جراحی و . . . است،این مجموعه توسط تیم تخصصی قلب شامل فوق تخصص جراحی قلب و عروق و کارشناسان ورزیده ی اتاق عمل قلب، و متخصصین بیهوشی با کارشناسان مجرب بیهوشی،و تیم گمنام ،مجرب و با سابقه ی پرفیوژن(مسئول دستگاه پمپ قلب و ریه مصنوعی) اداره می شود.کادر پرستاری مجرب این بخش، با داشتن مهارت های ویژه ی کار در اتاق عمل قلب،‌ زیر نظر جراح مربوطه در تمام ساعات شبانه روز و در طی روند ارائه ی خدمات درمانی جراحی در اتاق عمل به عنوان اعضای تیم جراحی در کنار متخصصین جراحی قلب همکاری می کنند. این بخش به صورت ۲۴ ساعته پاسخگوی نیازهای بیماران جراحی قلب باز است.

ورود به بخش

اولین نکته ای که در ورود به این بخش توجه م را جلب کرد،سکوت و آرامشی بود که باعث شد من هم با یکی از پرستاران در ایستگاه پرستاری آرام سلام و احوال پرسی کنم،سالن مبل شده اول این تصور را به ببیننده می دهد که حتما این جا مکانی است که جراح با تیمش درباره ی عملی که قرار است انجام دهد گفت و گو می کند.
دکتر «آموزشی» را در حالی که لباس های مخصوص حضور در بخش را به تن دارد با ماسک ملاقات می کنم،او تنها جراح قلبی است که از سال ۹۲ تاکنون در بیرجند مانده است.سایرین آمده اند و به دلایلی رفته اند!!! به همراه دکتر با پوشیدن گان وارد اتاق جراحی قلب باز می شوم. کاشی های سبز، لامپ های بالای تخت جراحی ،مانیتورهای ویژه، قفسه هایی که دارای انواع ست های جراحی قلب و عروق و لوازم و تجهیزات دیگری که نامشان را به صورت علمی نمی دانم نشان از اتاق عملی آماده دارد.دکترآموزشی درباره ی تمام امکانات موجود در این اتاق توضیحاتی می دهد. از کیفیت تجهیزات و مقایسه ی آن ها با بیمارستان های شرق کشور به ویژه مشهد و زاهدان و نتیجه اینکه هرچه خوبان همه دارند ما هم این جا یک جا داریم. و هم استانی ها بدانند که جراحی قلب باز با بهترین تجهیزات در بیرجند انجام می شود و نیازی به رفتن از استان برای انجام این جراحی ندارند. وی با این توضیح که سه سال از انتقال اتاق عمل قلب باز از بیمارستان ولی عصر (عج) به بیمارستان فوق تخصصی رازی می گذرد می گوید:بخش جراحی قلب ابتدا به همت دکتر مراد هاشمزهی در بیمارستان ولی عصر (عج) راه اندازی شد و پس از ایشان پزشکانی از جمله دکتر رحیمی و دکتر حسین زاده جراحی قلب باز را انجام داده اند،بنده نیز از سال ۹۲ اینجا هستم. هم اکنون با توجه به نیاز استان علاوه بر جراحی قلب برخی عمل هایی که مربوط به عروق است را با تیم مجربی که داریم در همین بخش انجام می دهیم.

جراحی قلب صفر تا صد

این جراح با سابقه هر آنچه از صفر تا صد برای ارائه خدمات به یک بیمار قلبی لازم است را در این بیمارستان محیا می داند و اعلام
می کند: تمامی خدمات مربوط به بیماران قلبی شامل تشخیص،درمان و بازتوانی با بهترین کیفیتی که در سطح کشور هست در این بیمارستان انجام می شود. وی می افزاید: این خدمات شامل ویزیت متخصصین،داخلی قلب،نوار قلب،تست ورزش،اکو،آنژیوگرافی،آنژیوپلاستی، اعمال جراحی قلب باز، شامل بای پس عروق کرونری قلب، تعویض و ترمیم دریچه ی قلب، پریکاردیو ویندو (تخلیه مایع پریکارد)، و جراحی دایسکشن (جدا شدگی لایه های شریان آئورت) برقراری ضربانساز قلب و ICD گذاری و… در این بیمارستان انجام می شود. وی ادامه می دهد: برای آنژیوپلاستی دکتر معزی در بیمارستان امور مربوطه را پیگیری
می کنند که حضور ایشان نیز برای بخش قلب بسیار ارزشمند است.در این مرکز امور مربوط به آنژیوگرافی توسط متخصصین قلب و آنژیوپلاستی(استنت گذاری) توسط دکتر معزی و تعبیه و کارگزاری دستگاه ضربان ساز و کنترل و تنطیم آن توسط دکترحمید رضا مشرقی مقدم انجام می شود. دکتر« احمد آموزشی» می گوید: بین مشهد و زاهدان تنها مرکز قلب هستیم که این خدمات را به طور کامل ارائه می دهد. وی از پیگیری های بعد ترخیص خبر می دهد و از مواردی که به هر نحوی باید به همراه بیمار آموزش داده شود و اینکه این خدمات عوارض بعد از عمل را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد. وی در پاسخ به اینکه آیا به دلیل کمبود پزشک و متخصص بیماران به مشهد اعزام می شوند می گوید: ما به دلیل کمبود پزشک در بخش قلب بیماری را به خارج از استان اعزام نمی کنیم حتی مطالعه الکتروفیزیولوژی قلب در بیرجند انجام می شود،که مشخص کند چرا قلب شما به شکل نامنظم تپش می کند. این تست ها جریان الکتریکی قلب شما را بررسی می کنند، نتایج به پزشک شما کمک می کنند تا مشخص کند که یک آریتمی (اختلال ضربان قلبی) از کجای قلب ناشی می شود و تصمیم بگیرد که آیا شما نیاز به استفاده ازدارو، ضربانساز، دفیبریلاتور کاشتنی قلبی (ICD)، اصلاح بافت قلبی یا جراحی دارید.که همان طور که گفته شد این امور توسط دکتر مشرقی مقدم انجام می شود. وی در ادامه با اشاره به اینکه ما در خراسان جنوبی هیچ کمبودی در خصوص پزشک داخلی قلب نداریم،و امیدواریم با تلاش مسئولان دانشگاه یک پزشک اینترونشین قلب به تیم آنژیوپلاستی اضافه شود.همچنین این نوید را نیز می دهد که به زودی یک فوق تخصص جراحی قلب باز و یک فلوشیپ اکو به کادر درمان استان افزوده خواهد شد.

ICU قلب باز

همراه دکتر آموزشی مسیری که بیمار بعد از عمل وارد بخش مراقبت ویژه می شود را طی می کنم. نزدیک ترین فاصله ی ممکن و بسیار ایزوله. داخل بخش آبی رنگ ،حدود ۶ تخت بستری وجود دارد. در این بخش نیز انواع تجهیزات شامل: اکسیژن، و ساکشن مرکزی و پرتابل- دستگاه الکتروشوک- دستگاه نوار قلب – دستگاه های ونتیلاتور و مانیتورینگ های پیشرفته – دستگاه اکو، ترالی اورژانس ، پیس میکر، دستگاه گرافی پرتابل، تشک مواج، دستگاه گرمکن، ساکشن پرتابل، دستگاه گلوکومتر، وارمر خون، نشان از کامل بودن همان پکیجی دارد که جراح قلب توضیح داده بود.
به سراغ یکی از بیماران بستری که قادر به گفت و گو است می روم. اکبری به دلیل عفونت دریچه ی قلب جراحی شده است، حالا در ICU داروی وریدی می گیرد. از کادر درمان ابراز رضایت می کند و از تحقیقاتی که قبل از عمل در بیرجند انجام داده است می گوید:« همسرم با پرس و جوهای مختلف یقین پیدا کرد که عملی که برای من لازم است در شهر خودم انجام می شود». وی که سه دریچه از قلبش عمل شده است ،ادامه داد: وقتی مطمئن شدیم
می توانم در بیرجند عمل شوم به دلیل بحث های کرونا و اینکه دیگر همراهیانم مجبور نیستند در شهر مشهد سرگردان باشند خدا را شکر کردم. من از عمل راضی هستم و روز به روز بهبودی ام را حس می کنم. تخت های دیگر هم اشغال بود و پرستاران مهربان و خوش برخورد مشغول ارایه خدمات پرستاری به بیمارانی که جراحی شده بودند. از این تخت به آن تخت رفت و آمد داشتند.
سراغ یکی از افراد با سابقه کاری بالا که از ابتدای راه اندازی جراحی قلب باز در این شهر مشغول خدمت است، می روم. وی با تصدیق اینکه تعداد زیادی از هم استانی ها در جریان این موضوع که جراحی قلب باز در این استان انجام می شود نیستند می گوید: بیماری از قاین داشتیم که باید عمل قلب باز اورژانسی انجام می داد شرایط کرونا آنها را در تصمیمشان برای رفتن از استان مردد کرده بود. وقتی به آن ها گفتم در اینجا بهترین خدمات جراحی قلب انجام می شود. با تردید و از روی ناچاری پذیرفتند اما بعد از اتمام عمل و بهبودی بیمارشان با رضایت کامل بیمارستان را ترک کردند.
جالب است همان دغدغه ای که دکتر آموزشی برای تیمش و البته پرستاران بخش مراقبت های ویژه ی جراحی قلب دارد،آنها برای او دارند، همه می خواهند دکتر آموزشی در بیرجند ماندگار باشد و دکتر می خواهد پرستاران و همکارانی که در کنار او هستند از حقوق و مزایا و آرامش کافی بهره مند باشند.
به گفته ی سرپرستار اتاق عمل از ابتدای امسال تا ۶ شهریور ماه ۹۹ تعداد ۱۲۴ مورد عمل قلب و عروق در این بخش انجام شده است.او در توضیح شرایط کاری اتاق عمل قلب باز به این نکته نیز اشاره می کند که،یک عمل قلب باز بین ۴ تا ۶ ساعت طول می کشد. تصور کنید: جراح ما در بیمارستان رازی بعد از انجام این عمل تا زمان به هوش آمدن بیمار در بیمارستان می ماندو تا مطمئن نشود که حال بیماری که جراحی شده خوب است از بیمارستان خارج نمی شود. به راستی که چنین پزشکان ارزشمندی، لایق احترام و قدردانی اند. به نظرم کادر درمان استان باید تمام تلاششان را برای ماندگاری این متخصصین انجام دهند. با سوال های بی پاسخ زیادی از جمله اینکه چرا با این همه تجهیزات و البته مبالغ پایین هنوز بسیاری از هم استانی هایم برای عمل قلب باز به خارج از استان سفر می کنند؟ چرا فقط یک فوق تخصص جراح قلب،آنژیوپلاستی و پیس میکر در استان داریم؟ اگر روزی هر کدام از این پزشکان مرخصی باشد تکلیف بیماران چیست؟ از بیمارستان خارج می شوم.