هرم پور- تقریباً به طور مرتب و به واسطه یک عطش خوشایند نسبت به خواندن، دانستن و نوشتن، هر روز، با فاصله های مشخص و روزی شاید به چند نوبت، خبرها، سایت ها، وبلاگ ها و صفحه های متعدد ایجاد شده در فضای مجازی را مطالعه می کنم. در این ماه، اگر به اغراق نگفته باشم حداقل بیست صفحه جدید با دنبال کنندگان متنوع و حداقل دو یا سه وبلاگ خبری یا شخصی جدید با محدوده ی جغرافیایی خراسان جنوبی و بیرجند ایجاد شده اند و مدام مشغول فعالیتند. عموماً شعار مطالبه گری می دهند و عمدتاً و اکثر قریب به اتفاقشان، با هویت های ناشناس، غیر شفاف و به اصطلاح امروزی ها، پوششی، مطلب می زنند. برای افرادی که مدام در لابلای انبار خبرهای استان می چرخند، وصل کردن نقطه مشترک خبرها و پیدا کردن هویت واقعی و وابستگی ها و حامیان و گردانندگان پشت صحنه این صفحات، کار حداکثر دو یا سه ساعت است. اما سَمّی که بعضی از این صفحات وارد خون پاک جامعه استانی و شهری ما می کنند، آنچنان ضربه ی مهلک و مرگ باری به این تن رنجور وارد می کند که جبرانش سالها زمان خواهد برد. یادم هست در مقطعی، دستگاههای نظارتی در استان ورود خوبی برای هویت دار شدن یا مسدود کردن بعضی از این صفحات و سایت ها و کانال ها و گروهها و وبلاگ ها انجام دادند. اما مدتهاست در غفلتی دوباره و سکوتی تأمل برانگیز از سوی متولیان امر، ماجرا بالا گرفته است. نمونه ای کوچک از آن را در این روزها، و برای ماجرای انتخاب شهردار و انتخاب استاندار شاهد هستید. نکته جالب توجه اینکه علیرغم اینهمه مطالبات متعدد و اولویت دار مردم در حوزه های مختلف، تأکید این صفحات بی هویت، عموماً به عزل و نصب ها و ماجراهای سیاسی بر می گردد؛ یعنی دقیقاً چیزی که روی اعصاب مردم است و در بسیاری موارد، برای شهروندان، اولویت هم نیست. ما در خراسان جنوبی و به ویژه در بیرجند به عنوان مرکز استان، در حال تجربه کردن فرایند یک گذار اجتماعی – سیاسی هستیم. در میانه ی چنین فرایندی، مسائلی از این دست تقریباً پیش می آید، اما اگر این گذار، و این دوران بلوغ، خوب و مدیریت شده سپری نشود، باعث شکل گیری یک هویت ضربه خورده، متزلزل و انتقام جو خواهد شد. بی خیالی متولیان به رشد رسانه های بی هویت یا کم هویت، باعث تزریق مدام سَمّ بی هویتی به جامعه ی شفاف و زلال و آرام خراسان جنوبی خواهد شد. تداوم این روند، جامعه استانی و شهرستانی ما را به سمت یک هویت کلی غیرشفاف و آماده کردن زمینه های مدیریت های در سایه و تقدیم فرصت های بی شمار سوء استفاده و منفعت طلبی به آنها خواهد برد. نمونه هایی از آن را که ماحصل چنین رویکردهای ضد اجتماعی است، این روزها همگی می بینیم. اتفاق های شورای شهر را می بینیم، ماجراهای انتخاب استاندار را می بینیم، فرایندهای تغییر و تحول در برخی از حوزه های استان را می بینیم، مطالبه گری های مشکوک و هدفمند در فضای مجازی را می بینیم، اما واقعاً خیلی ها در سطح و کف جامعه، نمی دانند این ماجراها از کجا آب می خورد؟ بازیگران اصلی چه کسانی هستند؟ عناصر تأثیرگذار کدام، گلوگاهها را در اختیار گرفته اند؟ صحنه گردانان به دنبال چه نتیجه ای هستند؟ و مردم نهایتاً باید از چه کسانی مطالبه داشته باشند؟ در میدان پرآشوب رسانه ای این روزها، ما در کنار تلاش برای شستن غبار وهم آلود ایجاد شده، موظف به رعایت اخلاق و بهداشت رسانه ای در کنار افزایش سواد و تفکر رسانه ای مان هستیم. تا آن زمان بیاییم این چند نکته را خیلی خوب به یاد بسپاریم؛ ۱ – یادمان باشد هیچکس همه ی داستان را برای ما تعریف نمی کند. ۲ – یادمان باشد هرکسی، حتی خود ما، چیزی را می بیند که می خواهد. ۳ – یادمان باشد تعصب و یک جانبه نگری در مطالعه خبرها و انتشار آنها، سَمّ است. ۴ – یادمان باشد همیشه به آنچه نوشته «نشده» هم دقت کنیم! ۵ – یادمان باشد در دام شایعات گرفتار نشویم. ۶ – یادمان باشد به هر کسی و به هر صفحه و سایت و وبلاگ و کانال و گروهی اعتماد نکنیم. ۷ – یادمان باشد، همیشه صبور باشیم. با خواندن یک متن یا خبر، سریع واکنش نشان ندهیم و بستر شرمندگی خودمان را پهن نکنیم. اولین خبر، همیشه و لاجرم، آخرین خبر نیست. همیشه خبرهای دیگری هم هستند که در راهند.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را درباره این سرمقاله به شماره ۰۹۳۰۴۹۴۳۸۳۱ ارسال بفرمایید)
