کاری- داستان کودکان کار بیرجند سالهاست که در رسانه ها و محافل اجتماعی پیگیری می شود اما گویا این قصه پر از درد، قرار نیست حل شود. کودکان کار خیابانی نه تنها از دنیای کودکی، بازی و نشاط کودکی فرسنگ ها فاصله دارند بلکه روزگار سختی را می گذرانند. این کودکان نان آوران کوچکی هستند که به دلایل مرگ، بیماری ، اعتیاد والدین برای تامین مخارج زندگی خود و خانواده هایشان چاره ای جز انجام فعالیت های کاذب ندارند و در این میان با خطرهای همچون قرار گرفتن در معرض استفاده افراد سودجو، احتمال آلوده شدن به مصرف مواد مخدر مواجه می شوند که باید برای رفع این آسیب اجتماعی فکری اساسی شود.
کار کردن کودکان زیر ۱۵ سال برابر قانون ممنوع است
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم اداره کل دادگستری خراسان‌جنوبی در گفتگو با خبرنگار آوا گفت: کار کردن کودکان زیر ۱۵ سال برابر قانون ممنوع است و نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ سال نیز فقط در برخی مشاغل متناسب که آسیب جسمی، روحی، روانی وحیثیتی نداشته باشد مجاز به کار کردن هستند. حجت‌الاسلام یدا…وحدانی‌نیا با بیان اینکه این آسیب در مرکز استان بیشتر دیده می شود، افزود: اگر برای مقابله با این رویه اقداماتی انجام نشود در شهرستان های استان نیز این پدیده شوم را خواهیم داشت.
بیشتر کودکان کار متعلق به اتباع بیگانه هستند
وی با بیان اینکه بیشترین آمار کودکان کار متعلق به فرزندان اتباع خارجی هستند، اضافه کرد: متاسفانه اتباع خارجی با این تفکر که کودک باید در سنین کم تجربه لازم را بدست بیاورد، زمینه حضور کودکان را در خیابان فراهم می کنند. معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم اداره کل دادگستری خراسان‌جنوبی با بیان اینکه اقدامات سازمان بهزیستی و سایر دستگاه ها در موضوع آسیب های اجتماعی از جمله پدیده کودکان کار خوب بوده اما ناکافی نیست، ادامه داد: اثر بخش بودن این اقدامات را باید افکار عمومی ورسانه ها قضاوت کنند. وحدانی نیا با بیان اینکه از اقدامات سازمان های حمایت گر تشکر می کنم، خاطر نشان کرد: اما تعامل و هم افزایی بیشتر همه سازمان های دخیل مطالبه شهروندان می باشد. به گفته این مقام مسئول رسانه ها باید در مطالبه گری درباره اقدامات و تکالیف سازمان های مربوط برای روشن شدن مسیر و تنویر افکار عمومی قدم بردارند.
طنز تلخ برگزاری
جلسات بی شمار و بی ثمر
وی با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۱۵ سازمان در استان به این حوزه ورود کردند، افزود: این یک طنز تلخی است که تعداد جلسات سازمان های دخیل از کودکان کار نیز بیشتر شده است. وی در پاسخ به این سوال که چرا این جلسات و اقدامات اثر بخش نبوده؟ خاطر نشان کرد: در مقاطع زمانی سازمان ها به طور موثر به این حوزه ورود کردند اما پس از مدتی این موضوع از اولویت خارج شده است که همین علت باید افزایش تعداد کودکان کار شده است.
وحدانی نیا با بیان اینکه دادگستری نهاد اجرایی در موضوع کودکان کار نیست، افزود: این سازمان به عنوان مطالبه گر در اجرای قانون به فعالیت می پردازد تا اگر اداره ای از تکالیف قانونی سرباز زد برای مقابله با این روند ورود کند. وی با بیان اینکه دادگستری به عنوان دستگاه مطالبه گر در اجرای قانون در این حوزه جلساتی را برگزار می کند، افزود: اگر در این جلسات خروجی موثری نداشته باشیم، فقط اتئلاف وقت کرده ایم.
نگرانی از دلسوزی های
بی مورد و غیر منطقی
وی با بیان اینکه عوامل متعددی چون مشکلات اقتصادی، مهاجرت، خانواده های آسیب دیده ودلسوزیهای بی مورد وغیر منطقی شهروندان به رشد این آسیب دامن زده است، ادامه داد: امیدواریم در آینده نزدیک با رویکرد اجتماعی که برای حل این موضوع وود دارد، شاهد کنترل از بین بردن این آسیب اجتماعی باشیم. معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم اداره کل دادگستری خراسان‌جنوبی با بیان اینکه پدیده کودکان کار در ابتدای کار برای خود کودک آسیب های روحی و جسمی به دنبال دارد، اضافه کرد: از نظر جسمی با توجه به حضورشان در معابر و تردد وسایل نقلیه احتمال آسیب جسمی وجود دارد و از طرف دیگر احتمال جذبشان در گروه های پر خطر مانند توزیع و پخش مواد مخدر نگرانی هایی را برای مسئولان ایجاد کرده است.
خسارت بزرگ ترک تحصیل
وی با اشاره به اینکه ترک‌تحصیل خسارت بزرگ پدیده کار کودکان است، خاطر نشان کرد: یکی از مهم ترین نتیجه ترک تحصیل این افراد ارتکاب جرم وناهنجاربهای اجتماعی است. وی با اشاره به اینکه امروزه ایمنی و بهداشت، نیاز گمشده کودکان کار است، اظهار کرد: اگر به موضوع نیز توجه نشود این کودکان در معرض انواع آسیب‌ها از جمله اعتیاد؛ بزهکاری و تجاوز جنسی قرار می گیرند. وی ادامه داد: با توجه به اینکه رهبر معظم انقلاب به سازمان‌های ذی ربط برای کنترل آسیب‌های اجتماعی مواردی را مطرح کردند، مسئولان استانی نیز باید برای کاهش آسیب‌های مدنظر گام بردارند
۱۲۹ کودک کار تحت حمایت
مراکز بهزیستی استان
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی نیز با بیان اینکه آمار ارائه شده توسط این اداره کل فقط از فرم های آماری دو مرکز ساماندهی کودکان کار تحت نظارت این سازمان است، گفت: در سه ماهه اول سال جاری تعداد کودکان تحت حمایت این دو مرکز ۱۲۹ کودک بوده که ۳۷ کودک به تازگی پذیرش شدند.شرفی با بیان اینکه بیشترین آمار کودکان شناسایی شده در خیابان مربوط به کودکان اتباع بیگانه است، عنوان کرد: بهزیستی به عنوان نهاد حمایتی همه ی تلاش خود برای ارائه خدمات و حمایت های مددکاری اجتماعی و روانشناختی در راستای بهینه سازی شرایط زندگی کودکان کار و خانواده های آنان انجام می دهد. به گفته وی کاهش ساعات حضور کودک در خیابان ها و پرهیز از اقدامات قهری و خشن برای حذف کودکان از خیابان، پیشگیری و برطرف کردن مخاطرات و آسیب های ناشی از حضور کودک در خیابان از برنامه های بهزیستی است. وی افزود: بازتوانی کودکان کار و خانواده های آنها از طریق افزایش توانایی های تحصیلی و حرفه ای و ارتقاء مهارتهای سازگاری کودک و افزایش توانایی های شغلی، مالی و سرپرستی در خانواده و ارتقاء کیفیت خدمات ارائه شده با استفاده از رویکردهای نوین، خانواده محور ، پیشگیرانه و مشارکت طلب نیز انجام می شود.
طرح های حمایتی و مشاوره
برای کودکان کار
وی با اشاره به ارائه خدمات مددکاری، خدمات مشاوره و روانشناسی ، مصاحبه و مشاوره تخصصی ، مصاحبه انگیزشی ، انجام آزمونهای روانشناسی، خدمات بهداشتی و درمانی، انجام چکاپ پزشکی، افزود: خدمات تحصیلی ، پیگیری امور تحصیلی کودک در مدرسه ، تأمین وسایل کمک آموزشی و برگزاری کلاس های تقویتی در راستای تحصیل کودکان کار از اقدامات بهزیستی در سال گذشته بوده است. وی با اشاره به کنترل و کاهش آسیب های ناشی از کار کردن و حضور کودکان در خیابان ادامه داد: گشت زنی مداوم تیم تخصصی مرکز در شهر در راستای شناسایی کودکان کار نیز انجام می شود. مدیرکل بهزیستی با بیان اینکه در سال گذشته بازدید از منزل کودکان کار با هدف بررسی وضعیت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سطح زندگی خانواده آنان انجام شده است، افزود: گرفتن تست ایدز از کودکان کار و خانواده های آنها و ارائه مشاوره فردی با هدف جلوگیری از ابتلاء و رعایت بهداشت فردی نیز مد نظر است. مدیرکل بهزیستی استان تاکید کرد: روند توانمندسازی کودک کار و خانواده آنها یک پروسه زمانبر و دراز مدت است که معمولاً از یک سال تا پنج سال به طول می انجامد. شرفی با بیان اینکه در امر ساماندهی کودکان کار و خیابان تغییر فکر و نگرش مردم نسبت به این کودکان و خانوادهایشان ضروری است، خاطر نشان کرد: مردم باید ازکمک های جانبی خودداری کنند و خرید ترحم آمیز و یا توهین آمیز کالاها آنها نباید انجام شود.
مهارت آموزی کودکان کار در سازمان فنی و حرفه ای
مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای خراسان جنوبی نیز ، در‌این باره گفت: در سال ۱۴۰۱ کودکان کاری که بدون مهارت‌آموزی با مشاغل کاذب نان‌آور خانواده خود هستند جزو گروه‌های هدف مهارت‌آموزی قرار می‌گیرند . کامرانی فرد، با بیان اینکه تفاهم‌نامه همکاری فی مابین اداره کل فنی و حرفه‌ای خراسان جنوبی و اداره کل بهزیستی استان به منظور افزودن کودکان کار به گروهای هدف آموزش فنی و حرفه ای در سال ۱۴۰۱ منعقد شده است.اظهار کرد: در سال جاری با توجه به اهمیت آموزش‌های مهارتی برای این گروه هدف، اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای خراسان جنوبی در نظر دارد بر اساس نیاز سنجی دوره‌های ویژه‌ای را به این منظور برنامه ریزی و اجرا کند
