آخرین روزهای سال است. کمتر از سه هفته دیگر، سال ۱۴۰۰ می رسد و کنار روزشمارهای زندگی، یک سال دیگر هم به عمرمان اضافه خواهیم کرد. سالی که در حال گذر است، سال سختی بود، با کرونا شروع شد و با کرونا هم در حال تمام شدن است و هنوز هم هیچکس نمی داند در سال آینده، پیرامون کرونا، چه اتفاقاتی، به چه میزان و تا چه وقت، روی خواهند داد. روزهای عمر ما، به سرعت می گذرند. به قول «فرید بکمن» نویسنده کتاب «مردی به نام اووِه»، «یکی از دردناک ترین لحظه های زندگی احتمالاً لحظه ای است که آدم می بیند سال های پیش روی او، کمتر از سال های پشت سرش هستند.» و شاید چنین لحظه هایی برای بعضی از ما، در این روزهای سخت، بارها  و بارها تکرار شده اند. می خواهم سرمقاله امروز را با بیست و پنج سؤال از زندگی یکسالی که گذراندیم تمام کنم؛ آیا در این یکساله آنچه انجام دادیم برایمان رضایت بخش بود؟ آیا از آنچه انجام دادیم، لذت بردیم؟ آیا تلاش هایمان، به افزایش آگاهی ها و توسعه فردی و شخصی ما منجر شد؟ آیا کارهایمان، برای اطرافیانمان، و برای مردم، اثر بخش بود؟ آیا برای کارها و زندگی، برنامه داشتیم یا بر اساس روزمرگی ها جلو رفتیم؟ اگر برنامه ریزی داشتیم، چقدر از برنامه ریزی هایمان را اجرایی کردیم و به آن پایبند بودیم و اگر دچار روزمرگی شدیم، آیا در میانه ی راه، کمی تأمل کردیم که برگردیم و یا مسیرمان را عوض کنیم؟ امسال چه مقدار یا چند درصد از توانمندی های ناشناخته مان را شناختیم؟ امسال چقدر تلاش کردیم از نادانی هایمان کم بکنیم و به دانستنی هایمان اضافه کنیم؟ در سال ۱۳۹۹، از بین پول و  معنویت، شغل و رضایت، آسایش و آرامش، جایگاه و خدمت، کدام را انتخاب کردیم؟ امسال چقدر تلاش کردیم به دیگران چیزی را بیاموزیم و از دیگران چیزهایی را یاد بگیریم؟ امسال چند درصد در کاهش کنجکاوی های اجتماعی و افزودن به تسهیل گری های اجتماعی مان موفق بودیم؟ در سال ۱۳۹۹ برای خودمان، برای اطرافیانمان، و برای جامعه، بال بودیم یا وبال؟ امسال، تلاش کردیم بیشتر بیندیشیم یا بیشتر حرف بزنیم؟ امسال کوشیدیم بیشتر تلاش کنیم یا بیشتر و بهتر شعار بدهیم؟ چقدر از خودمان و ازعملکردمان راضی هستیم؟ چندبار به گذشته های روزانه و ماهیانه در سال ۱۳۹۹ عقب گرد کردیم و کوشیدیم ناپختگی هایمان را جبران و ناراستی های زندگی مان را ترمیم کنیم؟  در سال ۱۳۹۹ تکلیف ها و وظیفه ها را بیشتر و بهتر شناختیم یا در دریای سرنوشت، غرق شدیم و دل به تقدیر سپردیم تا هرچه پیش آید، خوش آید؟ امسال، خودمان بیشتر مهم بودیم یا روستا، شهر، استان وکشورمان ؟ در سال ۱۳۹۹ چقدر کوشیدیم در سرنوشت اجتماعی خودمان  و مردم، اثرگذار باشیم؟ چقدر تلاش  کردیم کتابی بخوانیم، علم جدیدی را بیاموزیم و یا توانمندی بر توانمندی های همیشگی مان بیفزاییم؟ در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸ برای خودمان و اطرافیانان، مهربان تر بودیم؟ امسال از انتخاب هایمان راضی بودیم؟ امسال از مسیر زندگی مان راضی بودیم؟ امسال به خدا نزدیک تر شدیم، کمتر دروغ گفتیم یا کمتر غیبت کردیم؟ و آیا امسال،قدمی رو به فردا برداشتیم؟ پاسخ هر کدام از این بیست و پنج سؤال، کاملاً شخصی و مربوط به خود او و عملکردهایش است. اما آنچه در این بین برای همه مشترک و یکسان خواهد بود، این است که لحظه ای به تأمل و اندیشه وادار خواهیم شد. اگر چنین اتفاقی بیفتد، جرأت تغییر را خواهیم داشت؟ جرأت عوض کردن تصمیم ها و جرأت قدم گذاشتن در مسیرهای  تازه را؟ لطفاً هر کدام از ما بنشینیم و در این باره فکر کنیم. شاید لازم باشد در این چند روز باقی مانده از سال ۱۳۹۹، تصمیم های مهمی بگیریم.