هرم پور
نیم نگاهی کنجکاوانه و دقیق به چگونگی گذر روزها و شب ها به ویژه در شرایط و مناطقی که قرار است اتفاق های خاصی دور از چشم مردم یا بدون مشارکت آنها یا برخلاف خواستشان بیفتد، حکایت از روی دادن یا در شرف وقوع بودن حادثه هایی دارد؛ حادثه هایی که بیشتر از آنکه روی صحنه وقوع یابند، در پشت صحنه روی می دهند. این حادثه های بی نام و نشان که هیچ جایی ثبت نمی شوند اما به شدت اثر گذارند را «عملیات روانی» می گویند. یعنی اقداماتی که بر نظرات، احساس ها، موضع‌گیری‌ها و رفتارهای ما و به صورت کلی بر ذهن ما و البته در راستای اهداف کسی که پشت صحنه این عملیات را مدیریت می کند، اثرگذار باشند. مثلاً یکی از تاکتیک های عملیات روانی، «تظاهر به بی‌طرفی» است. در این تاکتیک، سخنان و دیدگاه‌های مخالفان به اشکال مختلف نظیر گزارش، مصاحبه و خبر منعکس می‌شود و کسی که این عملیات را مدیریت می کند و ذی نفع است، به‌دلیل اتخاذ یک موضع بی‌طرف، اعتبار بیشتری در میان مخاطبان خود کسب می‌کند. در این فضا با حفظ پوشش بی‌طرفی، می‌توان پیام‌های خود را به آسانی به مخاطب القا کرد. یا مثلاً یکی دیگر از تاکتیک های عملیات روانی، «کلی‌گویی» است. یعنی استفاده از مفاهیمی که بدون تعریف مشخص، در جهت اقناع مخاطبان در زمینه‌ای مشخص به کارگرفته می‌شوند. «دروغ» هم از جمله تاکتیک های عملیات روانی است که در فضای امروز جامعه ما کاربردهای فراوانی دارد. «فریبکاری» هم روشی از اقدامات عملیات روانی است که طی آن تلاش می شود مخاطب و سوژه مورد نظر در یک فضای روانی به سوی مخالف آنچه واقعیت است سوق داده شود. و سرانجام احتمالاً می دانید که روش «القاء غیر مستقیم» هم از جمله همین تاکتیک هاست که وقتی مخاطبان نسبت به دریافت مستقیم پیام و اطلاعات از خود مقاومت نشان می دهند، عناصر ذی نفع بدون موضع گیری آشکار، منظور خود را به مخاطبان القاء می کنند. به عبارت دیگر آنان منظور و پیام خود را در قالب موضوعاتی به ظاهر بی ارتباط و یا دو پهلو بیان می کنند تا در لفافه آن، اصل مطلب را القاء کنند. ما در دنیای خودمان، چه به اندازه ی یک شهر مثل بیرجند باشد و چه به اندازه ی یک استان مثل خراسان جنوبی، همه روزه و همه ساعته در معرض انواعی از این «عملیات روانی» هستیم. بعضی را متوجه می شویم و بعضی را نه. بعضی ها می فهمند و بعضی ها نه. همین الان فکر کنید در حداقل ده خبری که از صبح خوانده اید یا شنیده اید، چند بار مورد هجوم عملیات روانی قرار گرفته اید؟؟ یک بار، ده بار یا دهها بار؟؟ با آنکه می دانیم اما عملیات روانی کار خود را می کند و معمولاً همه ی ما مثل ماهی های یک دریای بزرگ، چه بخواهیم و چه نخواهیم، لاجرم در تور رنگارنگ و زیبا، اما سفت و محکم ماهیگیرانی که از هر آب گل آلودی، ماهی های بزرگ و خوب می گیرند، گرفتار می شویم. پیشنهاد می کنم بیایید کمی بیشتر از قبل حواسمان جمع باشد و مواظب باشیم. روزهایی که در شهر و استان از طرف بعضی مسؤولین کشوری، بر خلاف همه ی عهد و پیمان های قبلی، چنین روندها و عملیات هایی روی روان و زندگی مردم آغاز می شود و ادامه می یابد، شک نکنید که خبرهایی در راه است؛ آنهم خبرهای نه چندان خوبی! اما مسؤولین و راهبران این اقدامات هم باید بدانند که مردم، خواسته یا ناخواسته موضع پدافندی فردی، جمعی یا گروهی خود را پس از مدتی باز می یابند و پشت سنگرهای تصمیم، آنها را بروز می دهند. در بزنگاههایی مثل انتخابات که مشارکت مردم در شهرستانها و استان ملاک است، در زمان حادثه های بزرگ که مشارکت مردم به شدت نیاز است، در زمان ضرورت انسجام اجتماعی که حضور مردم به شدت مورد احتیاج است، در زمان تهدیدهایی که جز با نقش آفرینی مردم نمی توان به نتیجه مطلوب رسید، این اراده ها و تصمیم ها هستند که دریک لحظه نگاهی به پشت سرشان و رفتارهایی که با آنها شده می اندازند و همین ها هستند که سرنوشت ها را می سازند. از قدیم گفته اند: «العاقل یکفی بالاشاره(عاقل را اشاره ای کافیست)». مسؤولین محترم عالیرتبه و مدیران عزیز تصمیم گیر کشور خوب می دانندکه چه می گوییم و چه می خواهیم. امتحان دوباره بعضی تجربه ها بی فایده است؛ مگر آنکه باورش نداشته باشیم که اول مکافات است. عزیزان! اگر قرار است تصمیمی بگیرید و در پستوخانه های محرمانگی تصمیمی گرفته اید، توصیه می کنم به احترام خودتان و مردم، عوضش کنید. همین و بس.(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را درباره این سرمقاله به شماره ۰۹۳۰۴۹۴۳۸۳۱ ارسال بفرمایید)
