مهر- خشکسالی، سرما، توفان و بادهای شدید زخم کاری به پسته کاران خراسان جنوبی وارد کرده و باعث شده تا این محصول مقاوم و کم آب بر استان با کاهش ۱۰ درصدی مواجه شود. روزهای برداشت پسته به پایان رسیده و این محصول کم آب بر راهی ترمینال‌های ضبط پسته شده است.
گزارش‌ها حاکی از این است ۲۷ هزار هکتار سطح زیر کشت این محصول حدود ۸۰ درصد آن بارور است و پیش بینی می‌شود حدود ۱۱ هزار تن از سطح باغات پسته استان محصول برداشت شود. اما طی این سال‌های بی آبی، آنچه که ۹ هزار بهره بردار این محصول را گرفتار می‌کند حمله ناگهانی برخی آفات، هزینه‌های سنگین داشت و برداشت محصول، حوادث طبیعی مانند سرما و توفان است که گویا راه گریزی از آن نیست.
دغدغه پسته کاران
پسته کار سرایانی در گفت و گو با مهر با اشاره به کاهش ۴۰ درصدی تولیدات پسته سطح شهرستان از آفت افت قیمت این محصول در روزهای برداشت گلایه می‌کند و می‌گوید: پسته تازه همراه خوشه را امسال با اندکی تفاوت نسبت به سال قبل به قیمت ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان تحویل ترمینال ضبط پسته قرار دادیم. ضیایی ادامه می‌دهد: اگر چه این محصول در بهار به قیمت بالای ۳۵۰ تا ۳۶۰ هزار در بازار رسید اما با وجود بالا رفتن هزینه داشت و برداشت و بالا رفتن هزینه کود، این محصول با افت قیمت زیادی مواجه شد و پسته خشک کیلویی ۲۵۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود.
وی می‌گوید: کشاورز پسته کار در دام دلال می‌افتد و اگر چه تاوان و بهای بسیاری برای تولید این محصول می‌پردازد اما هنگام برداشت و زمان عرضه محصول خود با افت قیمت مواجه می‌شود و این افت قیمت جوابگوی هزینه تولید برای کشاورز نیست.
ضیایی همچنین از حمله آفاتی مانند پروانه چوب خوار، پسیل پسته به این محصول می‌گوید و ادامه می‌دهد: در کنار حمله آفات سرما و تگرگ و گرمای شدید تابستانه و توفان به محصولات کشاورزان پسته کار خسارت وارد کرده است. وی با بیان اینکه با اینکه سطح زیر کشت پسته را بیمه داریم اما تعهدات بیمه‌ای کم است، می‌گوید: اگر چه امسال نزدیک به ۷۰۰ تا ۸۰۰ کیلو پسته ما خسارت وارد شد اما بیمه جبران خسارت ۸۰ تا ۹۰ کیلو پسته را دارد. این پسته کار با اشاره به قیمت‌های زیاد کود می‌خواهد تا در تأمین این نهاده همکاری با کشاورزان انجام شود.
هزینه‌های بسیار در تأمین کود
یک پسته کار دیگر هم در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: پسته محصولی پر زحمت بوده و هزینه‌های بسیار زیاد برای تهیه کود، سم برای مبارزه با آفات، هزینه‌های سنگین داشت و برداشت محصول دارد. قاسمی می‌افزاید: کشاورز تمام گرانی‌ها را به امید دسترسی به محصول خوب و با کیفیت پشت سر می‌گذارد اما گاهی برخی حوادث که اجتنابی از آن نیست مانند سرما و توفان آسیب بسیاری به محصول پسته می‌زند. وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه بیشتر پسته کاران این منطقه توان مالی پایینی دارند و بیشتر خرده مالک هستند، بنابراین توان بیمه کردن محصول را نداشته و خسارت سنگینی را متحمل می‌شوند. وی با اشاره به اینکه پسته به طور معمول یک سال در میان به بار می‌نشیند، می‌گوید: سال گذشته حدود هشت تن پسته برداشت کردیم اما امسال این محصول به نیم کاهش یافته و دلیل آن هم سرمازدگی محصولاتمان بود.
وی می‌افزاید: هزینه سنگینی را برای مبارزه با آفات پرداخت کردیم و برای برداشت محصول هم دستمزدها بسیار بالا بود اما قیمت خرید پسته از پسته کار با سال گذشته چندان تفاوتی نداشت. قاسمی ادامه می‌دهد: سال قبل دانه پسته را با پوست کیلویی ۷۵ و امسال کمتر از ۱۰۰ هزار تومان فروختیم و این در حالی است که در بازار آزاد پسته تازه بالای ۱۵۰ هزار تومان است. وی می‌افزاید: سود محصولات تولیدی همیشه در جیب واسطه‌هاست و کشاورز چندان سودی عایدش نمی‌شود.
خسارت به پسته
دیگر پسته کار اهل فردوس هم می‌گوید: نیمی از محصولش را سرما و به بخشی از آن توسط زنبورها آسیب وارد شد. بخشی می‌گوید: هزینه مبارزه با برخی آفات زیاد است و اصولاً نمی‌توان با برخی از آفات محصولی مانند پسته به صورت شیمیایی مبارزه کرد. وی از بالا رفتن هزینه بیمه این محصول می‌گوید و ادامه می‌دهد: بیمه پاسخ گوی برخی خسارات وارد شده نیست و سقف پایین تعهدات بیمه‌ای سبب می‌شود تا تمایل برای بیمه کم باشد. اکبری دیگر پسته کار هم می‌گوید: سود محصولات کشاورزان در جیب دلالان است و کشاورز اگر هزینه کاشت، داشت و برداشت را با قیمت‌های فروش محصول بسنجد چیزی عایدش نمی‌شود. وی ادامه می‌دهد: امسال از دو هکتار سطح زیر کشت پسته شاید ۵۰ کیلو را هم نتوانسته برداشت کند چرا که محصولاتش گرفتار آفت و سرمازدگی شده است.
تولید ۱۲ هزار تن پسته
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: سطح زیر کشت پسته استان ۲۶ هزار و ۴۵۱ هکتار بوده که ۱۷ هزار و ۷۲۶ هکتار باغات بارور است. محمدرضا اکبری با بیان اینکه مقدار ۱۱ هزار ۳۸۵ تن پسته به ارزش حدود ۲۵ هزار میلیارد ریال بر داشت شده است، اظهار می‌کند: سال قبل ۱۲ هزار و ۶۵۱ تن پسته از کل سطح باغات استان برداشت شد. وی از کاهش ۱۰ درصدی محصول در سال جاری خبر می‌دهد و می‌افزاید: نسبت به میانگین عملکرد سنوات قبل ۳۵ تا ۴۰ درصد کاهش داریم که ۱۵ تا ۲۰ درصد آفات و به همین میزان خسارت سرما را داریم. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان کرد: دلیل کاهش محصول ضعیف بودن باغاتی است که از نظر تغذیه خسارت آفات هم بیشتر بروز می‌کند. وی با اشاره به اینکه تعداد بهره برداران این محصول ۹ هزار نفر هستند، می‌گوید: ارقام پسته استان سفید پسته، کله قوچی، اکبری، بادامی، احمد آقایی و فندقی می‌باشد.
کشاورزان مراقبت کنند
اکبری اضافه می‌کند: پسته به دلیل مقاومت به شرایط نامساعد محیطی از جمله گرما، شوری و خشکی از محصولات باغی مهم استان می‌باشد که توسعه آن رو به گسترش است و در حال حاضر خراسان جنوبی رتبه پنجم سطح زیر کشت این محصول در کشور را در اختیار دارد. مدیر صندوق بیمه محصولات کشاورزی هم با اشاره به سقف‌های تعیین شده برای بیمه محصول پسته، می‌گوید: تعرفه‌های امسال اعلام نشده است. بخشی می‌افزاید: پسته در برابر سرما، گرما، توفان و سایر بلایای طبیعی بیمه می‌شود و برای آفت زدگی این محصول کشاورزان باید مراقبت داشته باشند.
خراسان جنوبی با تولید بیش از ۱۲ هزار تن پسته یکی از قطب‌های تولید به شمار می‌رود و بیش از ۹ هزار بهره بردار کشاورز از طریق کشت این محصول ارتزاق می‌کنند. برای افزایش سطح کشت این محصول کم آب بر که همخوانی با آب و هوایی کویری دارد و گیاهی مقاوم است، نیاز است تا اقدامات و حمایت‌های بیشتری برای فعالان این حوزه انجام شود.
