بهبود ۱۵۸ درصدی شاخص های تسهیلاتی در خراسان جنوبی
صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان جنوبی در سالی که گذشت (سال رونق تولید)، توانست شاخص های تسهیلاتی خود را ۱۵۸ درصد بهبود بخشد.
تجربه سال های متمادی از انحصاری بودن اجازه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی توسط دولت و توفیق اندک این روش، در کنار فراگیر شدن اطلاعات در سطح جهانی و موفقیت آموزه های فراوان توجه به بخش غیردولتی برای به دست گرفتن فعالیت های اصلی و اساسی در بخش های مختلف تولیدی، خدماتی، صنعتی و … باعث شد تا برنامه ریزان و تصمیم گیران کشوری به راهکار تشکیل صندوق های غیردولتی برای حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و کاهش تصدی های غیر ضرور دولتی در این بخش دست زنند. تشکیل صندوق های غیر دولتی حمایت از توسعه بخش کشاورزی با مشارکت تولیدکنندگان و سرمایه آنان در کنار کمک دولت (شرکت مادر تخصصی) به عنوان زیر ساخت با ماهیت و کارکرد موسسات مالی – اعتباری از جمله گام های تقویت سرمایه اجتماعی به شمار می رود. این صندوق ها که با سرمایه گذاری حداقلی ۵۱ درصدی تولید کنندگان غیردولتی و توسط آنان تشکیل می شوند با انتخاب اعضای هیئت مدیره و سایر گردانندگان از میان خودشان اداره می شود و حضور دولت به عنوان یکی از سهامداران ، تنها به منظور امکان ارتباط مستقیم با نهاد حکومت و با کارکرد آگاهی از شرایط در تدوین برنامه و سیاست های اجرایی تلقی می گردد. لذا ماموریت اصلی و هدف بنیادی این صندوق ها را که بنگاه های اقتصادی و در راستای توزیع عادلانه ثروت و تعامل اجتماعی بهره برداران بخش کشاورزی قلمداد می شوند، می توان برشمرد. صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان جنوبی در انتهای فروردین ماه سال ۱۳۸۶ تأسیس و فعالیت خود را آغاز نمود و هم اکنون به ۱۰۴ تشکل فعال با جامعه بهره برداران ۱۷۳۲۰ نفری خدمات مالی اعتباری ارائه می نماید. این مجموعه مردم نهاد در سال گذشته با سرمایه ۳۲۰ میلیارد ریالی توانست ۳۲۷ میلیارد ریال از منابع داخلی و ۳۴۷ میلیارد ریال از منابع بانکی ارزان قیمت خود در حوزه های استمرار زنجیره شیر استان، تأمین نهاده های دام و طیور، زنبور عسل و زراعت و باغبانی، خرید توافقی محصولاتی نظیر زرشک، انار، پنبه و جو همچنین ایجاد اولین انبار بورس کالا برای محصول زعفران خراسان جنوبی با عنوان اولین صندوق کشور که در این حوزه ورود نموده است، گام های اثربخشی بردارد. در استان خراسان جنوبی، با توجه به کاهش سطح منابع آب زیرزمینی، کاهش میزان بارندگی سالیانه طی دهه های اخیر و محدودیت منابع انرژی در نظر است با اتکال به رحمت بیکران پرودگار با ترویج روش های صحیح کاشت، ارائه الگوهای صحیح مصرف آب و منابع انرژی ضمن بهره جستن از ظرفیت های صندوق حمایت و نیز کارشناسان، تشکل ها و تولیدکنندگان برتر عضو این مجموعه زمینه تحول را ایجاد نمود. در بعد “اثربخشی” صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی می توان چنین استدلال نمود که با جلب مشارکت کشاورزان و روستاییان منافع آنها در زنجیره تولید بیش از پیش محقق می شود که این مهم در پی ایجاد تعامل سازنده شکل می گیرد و توان چانه زنی ایشان را افزایش خواهد داد. بنابراین می توان دریافت که این صندوق به دلایل ذیل در ساختار کشاورزی خراسان جنوبی اثرگذار و منشأ تحول می باشد:
- حذف وام دهندگان مالی (نزول خواران و سلف خران) که به دلیل افزایش نیاز کشاورزان به پول نقد از قدرت زیادی برخوردار بودند. صندوق در طول چرخه تولید با تأمین نقدینگی یا بخشی از نهاده، بر ملک یا محصول تولیدکننده مشرف می شوند و هزینه سربار با رقم قابل توجهی را بر اقتصاد کشاورزی تحمیل می کنند.
- تشویق به افزایش بهره وری از منابع طبیعی و سرمایه ای.
- توجه به نقش مهم زنان در توسعه و اقتصاد روستایی از طریق مشارکت، تنوع بخشی به درآمد روستائیان و نیز فروش محصولات در بازارهای آزاد محلی- منطقه ای محقق گردید.
- تزریق اعتبارات مالی ارزان قیمت، سهل الوصول و به موقع به منظور استفاده آنها از روش های کارآمد تولید.
هم اکنون کاستی های موجود در سرمایه این صندوق ها از طریق تعامل با بانک های کشاورزی، قرض الحسنه مهر ایران و اخیرا بانک تجارت جبران می گردد که به مهمترین آنها پرداخت تسهیلات ۱۰ درصدی ۳۴۷ میلیارد ریالی از منابع ایجاد شده نزد بانک تجارت در خرید توافقی زرشک و سایر محصولات کشاورزی استان و نیز تأمین نهاده های بخش دام و طیور می توان اشاره نمود که خود به تنهایی مشابه اعتبارات ارزان قیمت دولتی اثربخشی لازم را داشت.
حامد نخعی با بیان اینکه براساس قانون برنامه ششم توسعه کشور صندوق های حمایت سهم بسزایی در توسعه صادرات و بازارسازی محصولات کشاورزی دارند، افزود:
همه ساله در استان برای تنظیم بازار و کنترل قیمت ها با هدف افزایش درآمد کشاورزان از دسترنج شان اقدام به خرید توافقی محصولاتی نظیر: زعفران، انار، جو، ادوات کشاورزی مانند تیلرهای باغی و در سال جاری با حمایت ریاست سازمان جهادکشاورزی محصول زرشک می نماید که برای تداوم این مهم با عنایت به تورم و نیاز به تزریق نقدینگی بیشتر در راستای اجرای سیاست های دولت نیازمند تقویت سرمایه این صندوق ها هستیم.شاخص ترین اقدام در این جهت بازارسازی محصولات کشاورزی استان، ایجاد انبار بورس زعفران می باشد که با تمام تلاش خود موانع بر سر راه تحقق این مهم را برداشته و به جد سعی بر ورود زعفرانکاران به بازار بورس کالای ایران و استفاده مطلوب از این بستر داریم. با عنایت به فضل پروردگار و فعالیت مجاهدانه تشکل های عضو این صندوق در سال جهش تولید، این صندوق با جدیت بیشتری علاوه بر استمرار فعالیت های گذشته در جهت توسعه بازار، توسعه کشت محصولات گلخانه ای و دانه های روغنی و افزایش تولید در محصولات دامی
گام برخواهد داشت. وی در ادامه ضمن قدردانی از زحمات و تدابیر ارزنده و مجاهدانه استاندار محترم در حمایت از توسعه بخش کشاورزی، خواستار عنایت ویژه مسئولان محترم استانی در تأمین بودجه و حمایت از افزایش سرمایه این صندوق ها شد و با توجه به افزایش تورم در چند سال گذشته و حوادث غیرمترقبه اخیر و تأثیر آنها بر اقتصاد کشاورزان استان راه برون رفت از مشکلات تأمین منابع نقدینگی بخش کشاورزی و ایجاد راه تعامل سازنده اعضای زنجیره تولید، را افزایش توان مالی این صندوق ها دانست.
