کاری- قریب به یک میلیارد نفر در سراسر جهان با ناتوانی زندگی می کنند. از این آمار، در حدود ۲۷۵ میلیون نفر دارای کم شنوایی هستند. در حدود ۵ میلیون نفر دارای کم شنوایی عمیق هستند. با توجه به اهمیت پیشگیری وکنترل آسیب های شنوایی و بر اساس برنامه اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) هر ساله (سومین روز از ماه مارس میلادی) به عنوان روز جهانی شنوایی نامگذاری گردیده است. که امسال سازمان بهداشت جهانی ۱۳ اسفند ماه مصادف با ۳ مارس ۲۰۲۴ میلادی را با شعار”مراقبت از گوش و شنوایی برای همه! بیایید آن را به واقعیت تبدیل کنیم”نامگذاری نموده است.همانطور که در قانون بر لزوم غربالگری تاکید شده است ما چندین نوع غربالگری در سنین مختلف انجام می‌دهیم که شامل اختلالات شنوایی در نوزادان ، غربالگری اختلالات شنوایی در کودکان ۳ تا ۵ سال می باشد.

۱۵ سال تلاش برای خوب شنیدن فرزندانمان

مدیر کل بهزیستی خراسان جنوبی با بیان اینکه با اجرای برنامه کشوری غربالگری، تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران در استان اختلالات شنوایی به عنوان شایعترین معلولیت مادرزادی در بدو تولد می باشد و هر گونه اقدام پیشگیرانه و مداخله ای در این زمینه اساسی و ارزشمند محسوب می شود، گفت: یکی از ابعاد مهم پیشگیری از بروز معلولیتها که در طی سالهای اخیر توجه ویژه ای به آن معطوف گردیده ، غربالگری در دوره نوزادی می باشد که از موارد مهم آن غربالگری شنوایی است. حسن شرفی با اشاره به اینکه متاسفانه سن تشخیص ناشنوایی در کشور بین ۵/۲ تا ۳ سالگی است و در این سن اقدامات طبی و توانبخشی نتایج چندان مثبتی به همراه ندارد، ادامه داد: فرد دچار مشکلات زبانی و ارتباطی به دنبال آن مشکلات تحصیلی ، اجتماعی ، روانی ، شغلی ، فرهنگی و اقتصادی می گردد و بالطبع بار سنگین اقتصادی ، اجتماعی بر جامعه وارد می گردد. وی تاکید کرد: قانون بر لزوم غربالگری تاکید شده است ما چندین نوع غربالگری در سنین مختلف انجام می‌دهیم که شامل اختلالات شنوایی در نوزادان، غربالگری تنبلی چشم در کودکان ۳ تا ۶، غربالگری اختلالات شنوایی در کودکان ۳ تا ۵ سال و غربالگری ژنتیک می باشد.

آغاز غربالگری شنوایی
از سال ۸۷ در استان
شرفی با بیان اینکه این برنامه از جمله برنامه های ملی سازمان بهزیستی کشور است که از سال ۸۴ در کشور آغاز و در استان خراسان جنوبی از نیمه دوم سال ۸۷ با پوشش ۷ درصدی آغاز شد، یادآور شد: در حال حاضر با همکاری و تعامل تنگاتنگ دانشگاه علوم پزشکی و اداره کل ثبت احوال استان به پوشش ۱۰۰ درصدی جامعه هدف رسیده است.مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی تاکید کرد: در طول سال کلیه زایشگاه های استان به عنوان پایگاه های دائمی غربالگری شنوایی نوزادان فعال و تمامی نوزادان در بدو تولد تحت پوشش این برنامه قرار می گیرند.

شناسایی ۲۹۳۶ کودک دارای افت شنوایی از ابتدا

وی با اشاره به اینکه این برنامه از نیمه دوم سال ۸۷ در استان اجرا شده است، ادامه داد: در مجموع ۲۹۳۶ کودک دارای افت شنوایی در بدو تولد شناسایی و تحت مداخلات طبی و توانبخشی قرار گرفته اند. که از این مجموع تعداد ۲۳۵ کودک کاندیدای سمعک بوده که ۱۸۲ کودک نیازمند سمعک دولتی توسط سازمان بهزیستی استان دریافت کرده و تعداد ۵۳ کودک سمعک غیردولتی تهیه کرده اند.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه از این مجموع ۹۵ کودک کاندیدای کاشت حلزون بوده که در حال حاضر تعداد ۸۰ کودک کاشت شده اند، یادآور شد: تعداد ۱۵ کودک در نوبت کاشت حلزون می باشند. در حال حاضر تعداد ۱۳۸ کودک در مراکز غیردولتی توانبخشی خانواده و کودک کم شنوا بهزیستی پذیرش و تحت آموزش های گفتار درمانی، تربیت شنیداری، مشاوره و آموزش والدین و فعالیت های هنری و فوق برنامه و موسیقی درمانی قرار گرفته اند و همچنین کلاس های تربیت شنیداری پس از کاشت حلزون با نظارت مرکز کاشت حلزون استان خراسان رضوی برای این کودکان در مراکز فوق برگزار می گردد.

۲۱ کودک کاندیدای کاشت حلزون در سه سال اخیر
شرفی خاطر نشان کرد: در سال گذشته به طور ویژه ۲۱ کودک کاندیدای کاشت حلزون که در سه سال اخیر پشت نوبت بوده اند با همکاری معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بصورت رایگان در استان خراسان رضوی کاشت شده اند.وی با بیان اینکه تعداد پایگاه های دائمی غربالگری شنوایی نوزادان۲۲ پایگاه دائمی در طول سال فعالیت دارند، ادامه داد: تعداد مراکز تشخیصی شنوایی شناسی همکار در برنامه ۲ مرکز می باشد. شرفی تعداد مراکز مداخله ای همکار در برنامه را شامل ۱۱ پزشک و متخصص گوش و حلق و بینی عنوان کرد و ادامه داد: تعداد مراکز غیردولتی توانبخشی خانواده و کودک کم شنوا: ۲ مرکز است. این مقام مسئول عنوان کرد: نرخ خام افت شنوایی در کشور (میانگین اجرای ۱۷ ساله) ۲.۵ تا ۳ در هزار است که در در استان (میانگین اجرای ۱۴ ساله) ۵.۲ در هزار می باشد.

۱۰۱ کودک دارای افت شنوایی در استان

مدیر کل بهزیستی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۴۱۰۱ نوزاد تحت پوشش برنامه قرار گرفته اند، اضافه کرد: از این مجموع ۱۰۱ کودک دارای افت شنوایی در بدو تولد شناسایی و تحت مداخلات طبی و توانبخشی قرار گرفته اند. شرفی با اشاره به اینکه از این مجموع تعداد ۲۴ کودک کاندیدای سمعک بوده که ۲۳ کودک نیازمند سمعک رایگان توسط سازمان بهزیستی استان دریافت کرده اند، ادامه داد: تعداد ۱ کودک سمعک غیردولتی تهیه کرده اند. از این مجموع ۴ کودک کاندیدای کاشت حلزون می باشند.
طرح پایلوت کشوری غربالگری شنوایی کودکان پیش دبستانی
(۳ تا ۵ سال)

مدیر کل بهزیستی خراسان جنوبی با اشاره به طرح پایلوت غربالگری شنوایی گفت: این طرح با هدف پیگیری بلند مدت برنامه (غربالگری، تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران) و شناسایی مواردی که در غربال اولیه یا بدو تولد از حلقه پیگیری مفقود شده اند و همچنین شناسایی افت های شنوایی دیرآغاز است که می توانند بر رشد زبان و موفقیت در مدرسه تاثیر بگذارند انجام می گیرد. شرفی با اشاره به اینکه این طرح از سال ۹۴ در ۱۳ استان در کشور آغاز به کار شده است؛ ادامه داد: در حال حاضر به صورت پایلوت در تمام کشور در حال اجراست و در خراسان جنوبی به دلیل کمبود مجری شنوایی شناس در ۶ شهرستان در حال اجراست.وی با بیان اینکه این طرح در شهرستان های بیرجند – قاین – طبس- بشرویه- فردوس – سرایان بصورت ثابت در طول سال در مراکز غربالگری دائمی شنوایی در حال اجراست، اضافه کرد: و در نیمه دوم سال با همکاری اداره کل آموزش و پرورش استان در کودکستان ها اجرا می شود.

هشدار به والدین درباره افت شنوایی
وی با بیان اینکه از آنجائیکه افت شنوایی مسئله ای شایع است و بر اساس تحقیقات متخصصین از هزار تولد زنده تا سه نوزاد با نوع و مقداری از افت شنوایی دائم بدنیا می آیند. ، ادامه داد: در صورت عدم شناسایی این مشکل تا قبل از ۶ ماهگی ، اختلالات و تاخیر در یادگیری وکسب گفتار و زبان بوجود آورده و تبعات دیگری نیز که البته قابل اجتناب و پیگیری هستند بروز می نمایند. وی با اشاره به اینکه با توجه به اهمیت این برنامه به خانواده ها هشدار می دهیم در بدو تولد از غربالگری شنوایی نوزادان خود مطمئن گردند و مراقب شنوایی فرزندان خود باشند. چرا که بی علامتی شایع ترین علامت افت شنوایی در بدو تولد است و بهترین زمان طلایی جهت تشخیص تا ۳ ماهگی و درمان کم شنوایی تا ۶ ماهگی است.