جم – فروشگاه های زنجیره ای در سنوات اخیر رشد قارچ گونه ای داشته و هرجای شهر که گذر می کنی ، چند باب مغازه را به نام خود کرده و با شعارهای تخفیفی رنگارنگ و گاها بلندگو و … مشتری جذب می کنند.در نگاه اول شاید وجود اینچنین فروشگاه ها ، جزئی از پیشرفت جامعه و مدرن شدن کسب و کارها تلقی شود.اما واقعیت آن است که موضوع به همین سادگی ها هم نیست! فروشگاه های زنجیره ای بخاطر قدرت اقتصادی بالا و رانت های خاص خود ، تقریبا همه کار می توانند بکنند! به راحتی می توانند رقبای سنتی خود را زمین زده و یکه تازی کنند.از طرفی بخاطر قرارداد های بزرگ با شرکت های تولیدکننده ، توان زیادی در انحصار محصولات دارند و حتی شرکت های تولیدکننده را هم می توانند به صورت گزینشی و سفارشی و بعضا تولید و عرضه محصولات مشابه با کیفیت متفاوت انتخاب کنند. همه مسئله اما این نیست که بگوییم از اساس این فروشگاه ها بد است و باید همه شان را تعطیل کرد. چالش اصلی نحوه برخورداری این فروشگاه ها از رانت های قانونی و حجم زیاد ورشکستگی کسبه خرد در حالی است که بسیاری از تبلیغات اغوا کننده این فروشگاه ها با واقعیت فاصله زیادی دارد و انتظار می رود مردم و مسئولان با دقت و نظارت بیشتر به آن توجه و به راحتی از کنار چالش این فروشگاه ها و تبعاتشان ، نگذرند! همین چند روز پیش خبری درخصوص ورود شورای رقابت به موضوع فروش اقساطی کالا در فروشگاه های لوازم خانگی موسوم به شهر … رسانه ای شد.خبری که نشان میداد برخی ساده انگارانه از کنارمسائل چنین فروشگاه هایی گذشته اند اما بعد از اینکه هم صدای مردم و هم بسیاری اتحادیه های مربوطه در آمد ، مسئولان به موضوع ورود کرده تا بررسی نمایند قضیه از چه قرار است! در این بین یک نکته که در مناطقی مثل استان ما حائز اهمیت است نقش این فروشگاه ها با قدرت اقتصادی بالای خود در سیر صعودی اجاره املاک تجاری نیز هست و کسی نیست که نداند تمکن این فروشگاه ها و پیشنهادهای بالا برای اجاره املاک باعث رشد چند صد دردصدی اجاره در برخی مناطق شده است . مرکز استان با وجود جمعیت نه چندان زیاد ، در تعداد صنوف رکورددار است و این یعنی اقتصاد بسیاری از خانواده های بیرجندی از کسب و کارهای خرد تامین می شود . تقابل این فروشگاه ها با کسبه خرد در شهر های کوچک بیشتر به چشم می آید.خصوصا وقتی برخی مسئولان در مواقع توزیع کالاهای اساسی یا مایحتاج خاص مردم ، به آنها اعتماد کرده و نفوذشان را بیشتر هم می کند! سوال اینجاست که آیا هیچ استاندارد یا معیار خاصی برای تعداد این فروشگاه های زنجیره ای در شهرستان ها وجود ندارد؟ آیا راهکاری برای جلوگیری از رشد قارچ گونه آنها نیست؟ آیا مسئولان به این نتیجه رسیده اند که حضور چنین فروشگاه هایی بر نابودی کسبه ارجع است؟ یا موارد قانونی دست و پا گیر تصمیمات شده و نمی توان جلوی آنها را گرفت؟ چگونه است که برای یک مغازه کوچک انواع اقسام مجوز ها و بازدید ها و … وجود دارد و همه کسبه صدایشان از سخت گیری بیش از حد استان در آمده اما درخصوص رشد عجیب و غریب فروشگاه های زنجیره ای ، و عدم نظارت بر ایجاد شعب جدید متولیان کاری نمی کنند ؟سوالات در این خصوص بسیار است اما انچه که مشخص است دغدغه برای حل آن ، حلقه مفقوده ایست که به دلیل حرکت نرم تبعات این پدیده در متولیان امر ایجاد نگردیده و امید می رود تا قبل از اینکه این مساله به یک بحران اجتماعی – اقتصادی برای شهر تبدیل گردد به اولویت پیگیری متولیان اقتصادی استان نیز بدل شود .
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۱۵۵۶۶۵۷۸۲ اعلام یا ارسال بفرمایید)