بهروزی فر – احمد وحیدی وزیر کشور، یکم مهرماه طی یادداشتی با عنوان “فرصت‌های اقتصادی برای پیشرفت استان ‌های مرزی” که در روزنامه همشهری منتشر شد، نوشت؛”…جمهوری اسلامی ایران با توجه به جایگاه ژئواستراتژیک جغرافیایی، ظرفیت‌های فرهنگی و جمعیتی، منابع غنی معدنی و فسیلی و فرصت‌های صنعتی از جمله کشورهایی است که توان بالایی در همگرایی اقتصادی با محیط منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خود دارد… همگی این شاخصه‌ها درصورت وجود نگاه راهبردی می‌تواند در عرصه اقتصادی فرصت‌های بیشماری پیش‌روی ملت ایران قرار دهد؛ به‌ویژه اینکه در گام دوم انقلاب اسلامی، باید دیپلماسی چند جانبه، در خدمت پیشرفت درون‌زا و برون‌گرا قرار گیرد”. وحیدی در ادامه این یادداشت از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و حضور در این باشگاه بزرگ سیاسی و اقتصادی شرق جهان نوشته و این حضور را فرصتی مهم قید کرده است؛” عضویت در سازمان همکاری شانگهای، یک ظرفیت مهم برای پیشرفت استان‌های مرزی کشور است؛ پیشرفتی که بر بوم جغرافیایی و مزیت اقتصادی مناطق مرزی کشور استوار است و واجد ویژگی تولید ثروت پایدار خواهد بود. از آن جهت که کشورهای عضو سازمان شانگهای از تعرفه‌های ترجیحی با یکدیگر برخوردار هستند، این موضوع می‌تواند زمینه‌ای برای گسترش مرزهای صادراتی کشور از جمله استان‌های مرزی مرتبط و حضور در بازار بزرگ شانگهای شود؛ به‌خصوص اینکه استان‌های شرقی کشور با دو کشور عضو این سازمان یعنی پاکستان و تاجیکستان همسایه هستند و با افغانستان هم به عنوان عضو ناظر این سازمان، مرز ۹۰۰ کیلومتری دارند. این موضوع با توجه به چشم‌انداز سازمان شانگهای که به‌دنبال تشکیل بازارهای مشترک اقتصادی، پول واحد و کاهش موانع تعرفه‌ای در حوزه تجارت است، می‌تواند تسهیل‌گر مراودات بازرگانی برای تعدادی از استان‌ های مرزی ما با سه کشور افغانستان، تاجیکستان و پاکستان شود”.راهکاری که وحیدی در این یادداشت ارائه کرده، این است؛” در این بستر، فعال‌شدن بازارچه‌های مرزی در دو استان سیستان و بلوچستان و خراسان‌جنوبی به‌طور جدی پیگیری می‌شود. این بازارچه‌ها می‌توانند تسهیلگر تجارت محلی با استان‌های همجوار مرزهای ایران شوند و بخش زیادی از اشتغال پایدار مورد نیاز در مرزها را تأمین کنند”. وزیر کشور که بازار بزرگ شانگهای را میزبان حدود ۵۰ درصد جمعیت جهان و قدرت‌های بزرگ اقتصادی جهان ازجمله هند و چین می داند، با اشاره به این که؛” ایران به سرمایه و ابعادی از دانش فنی قدرت‌های اقتصادی این سازمان نیاز دارد و در سوی مقابل این کشورها به تولیدات نفتی، معدنی، صنعتی و مهم‌تر از آن ژئوپلیتیک ایران محتاج هستند و  ایران می‌تواند یک بازار بزرگ جهت تأمین نیازمندی‌های غذایی، کشاورزی، انرژی و حتی صنعتی و خدمات مهندسی برای همسایگان شرقی باشد”، توسعه سواحل مکران را در قالب عضویت ایران در شانگهای مقدور می داند و می نویسد؛” مطمئن‌ترین مسیر ورودی هند به افغانستان، ایران و بندر استراتژیک چابهار است. در سوی مقابل چین برای احیای جاده ابریشم به حضور در چابهار و جغرافیای ایران نگاه ویژه‌ای دارد و عملیاتی شدن این پروژه می‌تواند زیر ساخت‌های ارتباطی، جاده‌ای و ترانزیتی ایران را در چند استان کشور متحول سازد… توسعه خط راه‌آهن چابهار تا زاهدان و نیز اتصال به خطوط ریلی خواف- هرات و نهایتاً ازبکستان، می‌تواند در چارچوب همکاری‌های شانگهای عملیاتی شود.  در مجموع سازمان شانگهای فرصت و پنجره‌ای جدید روی توسعه سرمایه‌گذاری در ابعاد ترانزیتی، صنعتی، تجاری با محوریت‌های استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی، رضوی و شمالی و نیز هم‌افزایی چندین استان همجوار با این استان‌ها ست. این ظرفیت‌ها با هوشمندی راهبردی و فعال‌سازی‌ نقاط مشترک، قابلیت بالفعل شدن درراستای تحقق پیشرفت پایدار بومی مبتنی بر مزیت‌های اقتصاد محلی را دارد”. وزیر کشور در این یادداشت به دو موضوع اساسی اشاره کرده که سالهاست مورد مطالبه استان است، یکی فعال‌شدن بازارچه‌ های مرزی و دیگری توسعه خط راه‌آهن چابهار تا زاهدان و نیز اتصال به خطوط ریلی خواف- هرات و نهایتاً ازبکستان. بدون تردید آن چه در قالب یادداشت و به نقل از وزیر کشور منتشر شده، نشأت گرفته از باور وی می باشد فلذا بر ماست که از فرصت این اعتقاد استفاده نموده و احقاق حق نماییم. این که به همت مدیریت عالی استان مرزهای خراسان جنوبی در حال خروج از رکودند، جای تحسین دارد اما بدون تردید آن چه مهم است و باید با جدیت هر چه تمام تر دنبال شود، ایجاد گمرکات رسمی در آن سوی مرزهای استان و توسعه روابط تجاری کشور با افغانستان است، به عبارتی ما باید به هر ترفندی به دوستان بالادستی نشان دهیم، بازار بکر افغانستان که باور دارند شاهراه دسترسی ایران به بازارهای جهانی به ویژه در این دوران سخت تحریم است، در طول ۳۳۱ کیلومتر، چهار راه دسترسی در خراسان جنوبی دارد که چنانچه احیا شود، در اقتصاد منطقه و کشور نقش بسزایی دارد.راه آهن چابهار- خواف هم که تکمیل شود به روند صادرات از این مرزها شتاب خواهد بخشید و این همه نگاهی راهبردی نیاز دارد و صد البته عزمی جزم!! هم در مسئولان استانی برای استفاده از فرصت این باور و هم مدیران ارشد کشوری برای بهره برداری بیشتر از فرصت مرز به عنوان شاهراه دسترسی به بازارهای جهانی و خروج از بن بست اقتصادی!!
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷  اعلام یا ارسال بفرمایید)