خیمه خشکسالی ها در صحرای عشایر حکایتی نام آشنایی که سال هاست در سیاه چادرهای عشایری رخنه کرده است کاهش نزولات جوی، فقر مراتع و… تنها گوشه‌ای از مشکلات عشایر است. خشکسالی های چند ساله و بروز مشکلات فراوان برای دامداران و عشایر خراسان جنوبی از یک سو و افزایش بی سابقه قیمت علوفه های دامی از سوی دیگر عرصه را برای دامداران و عشایر استان تنگ کرده است تا جایی که برخی عشایر اقدام به نابودی دام هایشان کرده و برخی دامداران هم با تحصن در ورودی استانداری در چند هفته های گذشته، شیر تولیدی دام هایشان را در خیابان ریختند و به این طریق نارضایتی خود را از شرایط موجود اعلام کردند. با وجود گلایه های مطرح شده عشایر مانند گذشته وظیفه مرزبانی، تأمین امنیت و تولید گوشت قرمز را به بهترین نحو انجام می دهند.
علوفه گران
یکی از عشایر سربیشه با اشاره به خشکسالی های متمادی از مهمترین مشکلات عشایر به نبود علوفه و گرانی آن اشاره می کند و می گوید: افزایش بی سابقه علوفه با وجود کمبود نقدینگی عشایر در این برهه زمانی مزید بر علت شده است. حسینی گریزی به قیمت علوفه می زند و می گوید: در حال حاضر قیمت یک کیلوگرم کاه که هیچ ارزش غذایی برای دام ندارد ۶ هزار تومان، کنستانتره ۶ تا ۷ هزار تومان و جو ۷ هزار تومان است و این افزایش بی سابقه علوفه باعث کاهش قدرت خرید عشایر شده است. وی با بیان اینکه قدرت خرید عشایر در این سال ها به شدت افت کرده است، می افزاید: به علت کاهش نزولات جوی و خشکسالی های متمادی، عشایر قادر به چرای دام ها در چراگاه ها نیستند و برای جلوگیری از تلف شدن دام ها به علت گرسنگی، نیاز به تأمین علوفه است که با توجه به افزایش قیمت ها این اقدام هم مقرون به صرفه نیست. وی که به علت مشکلات مطرح شده ۱۴۰ رأس گوسفند موجود خود را به ۵۰ رأس گوسفند رسانده است، یادآور می شود: باید دولت میزان سهمیه علوفه های یارانه ای را برای زنده ماندن دام عشایر افزایش دهد. وی قیمت هر کیلوگرم جو یارانه ای را سه هزار و ۳۰۰ تومان اعلام می کند و می گوید: سهمیه هر راس دام سبک در ماه سه کیلوگرم جو است که این میزان جو با وجود مخلوط شدن با کاه که هیچ ارزش غذایی برای دام ندارد، تا نیمه ماه جوابگو خواهد بود.
وضع بد عشایر استان
یکی از عشایر نهبندان هم با اشاره به خشکسالی های چند ساله می گوید: عشایر با توجه به نبود نقدینگی در شرایط بسیار بدی به سر می برند و نیاز است برای حمایت از این اقشار دولت به صورت جدی ورود کند. یوسف زهی با بیان اینکه عشایر قادر به خرید علوفه با قیمت های نجومی نیستند، می گوید: با توجه به مشکلات پیش رو عشایر دیگر قادر به نگهداری دام های خود نبوده و یا دامشان تلف می شود و یا مجبور به فروش دام ها با قیمت بسیار پایین و مدت دار می شوند. رابط عشایر سروباد خوسف هم ضمن گلایه مندی از خرید تضمینی دام و انجام آن به صورت نمایشی می گوید: در نیمه های خرداد ماه امسال به ظاهر روزنه ای از امید برای عشایر فراهم و قرار شد به استناد سخنان یکی از مسئولان کشوری شرکت پشتیبانی دام برای خرید تضمینی دام عشایر ورود کند. بهمدی ضمن گلایه از شرکت پشتیبانی دام، می افزاید: ورود این شرکت و ارائه قیمت های پایین برای خرید دام باعث بدتر شدن اوضاع و افت قیمت ۱۵ تا ۲۰ هزار تومانی دام به ازای هر کیلوگرم شد.به گفته وی از بین آمار ارائه شده ۱۲ هزار رأسی گوسفند، شرکت پشتیبانی در خرداد ماه ۵۰ رأس میش با قیمت کم خریداری کرد که با گذشت حدود دو ماه هنوز عشایر پولی برای گوسفندان فروخته شده از شرکت پشتیبانی دام دریافت نکرده اند.عضو شورای اسلامی خور با بیان اینکه این اقدام باعث نابودی دام عشایر شده است، می گوید: در حال حاضر افزایش قیمت علوفه های دامی، عدم خرید دام به قیمت منصفانه و… باعث ورود دلالان برای خرید دام به صورت مدت دار تا دو سال شده است. وی می گوید: اگر وضعیت معیشتی و… عشایر بهبود پیدا نکند شاهد بروز معضلات اجتماعی، روی آوردن عشایر به مشاغل کاذب، خالی شدن نوارهای مرزی و کاهش امنیت، عدم تولید گوشت و… خواهیم بود. وی از دیگر مشکلات عشایر به مقروض بودن آنها به بانک ها اشاره می کند و می گوید: برخی از عشایر با گرفتن تسهیلات اقدام به خرید دام کردند اما با توجه به افزایش قیمت علوفه و خشکسالی های متمادی و لاغر شدن دام، نه تنها قادر به فروش دام های خود نیستند بلکه قدرت بازپرداخت تسهیلات دریافت شده را هم ندارند.
اقدامات حمایتی امور عشایری استان
مدیرکل امور عشایری خراسان جنوبی در بیرجند تعداد عشایر استان را ۱۵ هزار و ۶۷۶ خانوار (۸۱ هزار نفر) اعلام می کند و می گوید: تعداد دام این تعداد عشایر در استان بیش از یک میلیون رأس می باشد. عصمتی پور با بیان این که از یک میلیون و ۶۰ هزار رأس دام عشایر ۲۱ هزار و ۵۰۰ رأس دام سنگین (شتر) و مابقی دام سبک هستند، از ورود شرکت پشتیبانی دام برای خرید تضمینی دام خبر می دهد و با اشاره به این مهم که شرکت پشتیبانی دام و تشکل ها دام عشایر را به صورت ترکیبی خرید می کنند، تأکید می کند: بر اساس مصوبه اعلام شده دام ها به صورت ترکیبی و بر اساس الویت بره نر و ماده، بزغاله نر و ماده، قوچ، میش و بز خریداری می شوند. وی با بیان اینکه عشایر استان دارای ۸۳ هزار رأس میش و ۷۸ هزار رأس بز هستند، می افزاید: خرید به صورت تناسبی و اولویت ترکیب بندی انجام می شود و با توجه به این مهم که واحد دام عشایر استان بیشتر میش و بز است شرکت پشتیبانی نمی تواند خرید را انجام دهد. عصمتی پور از پیگیری های انجام شده برای حل مصوبه خرید ترکیبی خبر می دهد و می گوید: اصلاحیه ترکیب دام در سطح سازمان و وزارتخانه در حال پیگیری بوده و امید است به زودی اصلاح و اجرای آن ابلاغ شود. وی از دیگر مشکلات سر راه خرید دام عشایر به آماده نبودن زیرساخت ها شامل نبود کشتارگاه صنعتی و صنایع بسته بندی و… اشاره می کند و می گوید: برای حل مشکل و بر اساس پیگیری های انجام شده قرار شد ۵۰۰ رأس دام برای کشتار به یزد ارسال شود و اولین محموله شامل ۲۴۵ بره نر و… هفته گذشته از بشرویه به مقصد یزد بارگیری و ارسال شد. مدیرکل امور عشایری خراسان جنوبی در خصوص کمبود علوفه یارانه ای با بیان اینکه، عشایر به ازای هر دام سه کیلوگرم علوفه یارانه ای شامل جو و…. دریافت می کنند، می گوید: علاوه بر سهمیه ۲ هزار و ۴۷۰ تن جو برای عشایر تأمین شده و در حال توزیع است. عصمتی پور با اشاره به تأمین علوفه از استان های غربی از مشکلات پیش رو به نبود خودرو برای حمل، کرایه حمل بسیار بالا و … اشاره کرده و از پرداخت تسهیلات به عشایر خبر می دهد و می افزاید: سال گذشته ۲۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان تسهیلات برای تأمین علوفه به عشایر پرداخت شد. وی با اشاره به افزایش ۲.۵ برابری تسهیلات اختصاص یافته به عشایر می گوید: از ابتدای سال جاری تاکنون ۶۳ میلیارد تومان تسهیلات به عشایر اختصاص یافته که از این میزان تاکنون ۴۳ میلیارد تومان تشکیل پرونده و به حساب عشایر واریز شده است. به گفته مدیرکل امور عشایری خراسان جنوبی تا سقف یکصد میلیون تومان تسهیلات به صورت ضمانت زنجیره ای است و عشایر برای دریافت تسهیلات مشکل ضمانت ندارند. شبستان
