نسرین کاری- با آغاز فصل گرم سال و شدت گرفتن پدیده‌های جوی در خراسان جنوبی، هشدارهای متعدد هواشناسی از وزش بادهای شدید همراه با گردوخاک صادر شده است؛ پدیده‌ای که علاوه‌بر کاهش کیفیت هوا و دید افقی، سلامت جسمی و روانی شهروندان را در معرض تهدید جدی قرار می‌دهد.در همین راستا، اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با استناد به شیوه‌نامه مدیریت شرایط اضطراری، خواستار هوشیاری و رعایت اصول بهداشتی و ایمنی از سوی مردم شده است.
گردوغبار فقط یک پدیده طبیعی نیست؛ تهدیدی برای سلامت عمومی است
در نگاه اول، گردوغبار یک پدیده جوی و زودگذر به‌نظر می‌رسد، اما واقعیت این است که ذرات ریز معلق در هوا، با نفوذ به دستگاه تنفسی، می‌توانند عامل بروز یا تشدید بیماری‌های مزمن ریوی، قلبی، پوستی و چشمی باشند. خراسان جنوبی به‌دلیل اقلیم خشک، مجاورت با بیابان‌های مرزی و خشکسالی مداوم، یکی از استان‌هایی است که بیشترین تأثیر را از این پدیده می‌پذیرد.
مدیریت بحران با تفکیک جمعیت؛ هر گروه دستورالعمل خاص خود را دارد
علی خانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در این‌باره گفت:در شرایط وقوع گردوغبار، جامعه به سه گروه افرادی که در خانه یا مکان‌های سرپوشیده حضور دارند، فرادی که در فضای باز شهری تردد می‌کنند و رانندگان و مسافران در جاده‌ها تقسیم می‌شود:.وی تأکید کرد: «برای هر گروه، مجموعه‌ای از اقدامات حفاظتی مشخص تعریف شده که رعایت آن‌ها می‌تواند تا حد زیادی از خطرات احتمالی بکاهد.
خانه‌ها را ایمن کنید؛ درزها را
ببندید، هوا را تصفیه کنید
وی با اشاره به گروه اول گفت: «افرادی که در خانه هستند، باید درها و پنجره‌ها را بسته نگه دارند، درزها را با درزگیرها مسدود کنند، روی کولرهای آبی را بپوشانند و دریچه‌های تهویه مطبوع را تمیز نمایند.»خانی افزود: «در صورت امکان، استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا توصیه می‌شود. همچنین مردم باید از قرار گرفتن در پشت‌بام یا نقاط مرتفع برای عکاسی و فیلم‌برداری پرهیز کرده و اشیایی را که ممکن است در اثر باد جابجا شوند، در جای امنی قرار دهند.»مدیرکل محیط زیست استان درباره گروه دوم گفت: «افرادی که در فضای باز مانند خیابان‌ها یا محل کار فعالیت دارند، باید از حضور غیرضروری خودداری کنند. در صورت اجبار، دهان و بینی خود را با ماسک یا پارچه نمناک بپوشانند و از ورزش یا فعالیت فیزیکی بپرهیزند.» وی ادامه داد: «همچنین لازم است از قرار گرفتن زیر درختان کهنسال، تابلوهای بزرگ شهری و سازه‌های ناپایدار پرهیز شود و خودروها نیز نباید در کنار آن‌ها پارک شوند. توصیه می‌شود کارهای ساختمانی نیز موقتاً تعطیل شده و روی تپه‌های خاکی آب پاشیده شود.»
رانندگی در گردوغبار یعنی خطر؛
فقط در صورت اضطرار حرکت کنید
وی در خصوص گروه سوم یعنی رانندگان گفت:«در هنگام وقوع طوفان گردوغبار، بهتر است رانندگان از ادامه مسیر پرهیز کرده و در صورت امکان خودرو را در حاشیه‌ای امن و خارج از جاده متوقف کنند.»وی افزود: «در حالت توقف، چراغ‌ها باید خاموش شده، ترمز دستی کشیده شود و پا از روی پدال ترمز برداشته شود تا از روشن ماندن چراغ‌های عقب جلوگیری شود. در صورت اجبار به ادامه مسیر، راننده باید با چراغ‌های روشن، سرعت بسیار کم، بوق زدن متناوب و استفاده از خط وسط جاده به‌عنوان راهنما، مسیر را طی کرده و در اولین فرصت مناسب، توقف کند.»
گردوغبار می‌آید و می‌گذرد؛ آنچه می‌ماند، آگاهی و مسئولیت ماست
پدیده گردوغبار تنها چالشی طبیعی نیست، بلکه بحرانی چندوجهی است که ابعاد بهداشتی، زیست‌محیطی، روانی و اجتماعی دارد. استان‌هایی مانند خراسان جنوبی در خط مقدم این بحران قرار دارند.اما در دل این تهدید خاموش، فرصتی نهفته است:فرصت ارتقای سطح آگاهی عمومی، نهادینه‌سازی فرهنگ خودمراقبتی، بهبود همکاری مردم با نهادهای اجرایی و ایجاد یک سپر اجتماعی در برابر تهدیدهای اقلیمی آینده.گردوغبار می‌آید و می‌گذرد؛ آنچه می‌ماند، مسئولیت ما در برابر سلامتی خود و نسل‌های آینده است.
