بهروزی فر- صبح جمعه، آن هم بعد از دو روز تعطیلی متوالی، قاعدتاً نباید خبر خاصی در شهر باشد، ادارات که تعطیل بوده اند، بازار هم به رسم دیرینه، از این تعطیلی چند روزه استقبال کرده، مردم اغلب به روستاها پناه برده اند، و مطمئناً شهر در سکوت کامل فرو رفته است. اولین خبر پرتکرار فضای مجازی اما این تصورات را تأیید نمی کند، تیترها تکان دهنده اند؛ آتش به جان شهر/ صدای آژیرها، سکوت تعطیلی را شکست/ زبانه های حریق در کوچه های پیچ در پیچ/ بافت قدیمی شهر، خبرساز شد/ آتش، آسمان تاریک شب را روشن کرد/… خبرها، واقعه تلخ آتش سوزی نیمه شب گذشته در یکی از محلات قدیمی شهر را به تصویر کشیده اند. عکس ها، زبانه های آتش را نشان می دهند که منطقه وسیعی را به کام کشیده اند و البته از تلاش و تکاپوی نیروهای امدادی می گویند که برای رسیدن به نقطه شروع حادثه به هر دری می زدند. خبرها از وضعیت بغرنج مردمی حکایت دارند که صدای مهیبی در نیمه شب، خواب آرام را از آنها گرفته و چون به کوچه ها آمده اند تا علت را بجویند، شعله هایی را مشاهده کرده اند که یکی یکی خانه ها را در می نوردد و پیش می تازد و… پنج ساعت از وقوع حادثه گذشته، آتش نشانان از همه ایستگاه های سطح شهر و حتی شهرهای همجوار در محل مستقر شده اند، اما علیرغم تلاش نیروهای امدادی، آتش همچنان در محلات قدیمی شهر جولان می دهد و عده ای از همشهریان را به کام کشیده و تعداد زیادی را هم آواره خیابان ها کرده است.. این اتفاق، خوشبختانه! تصوری بیش نیست اما واقعیتی است که با وجود اخباری که طی سال های گذشته از وضعیت ایمنی شهر بیرجند می شنویم خیلی بعید به نظر نمی رسد. همین چند روز پیش بود که در همین روزنامه به نقل از مدیر عامل سازمان آتش نشانی شهرداری بیرجند، خبری منتشر شد که نسبت به رعایت نکردن مسائل ایمنی و موارد پیشگیری از بروز حوادث در انبارهای برخی اصناف و شرکت نفت ابراز نگران کرده بودند،این که با وجود تذکرات فراوان و دوره های آموزشی مکرر، هنوز بسیاری از مغازه‌ها ایمنی کافی ندارند و سیستم‌های سرمایش و گرمایش آنها استاندارد نیست. یکی از نگرانی‌های جدی مربوط به انبارهای برخی از اصناف و تجار است که گاه در بافت قدیمی وجود دارد و ساکنان در اطراف آن انبارها از میزان اشتعالزایی مواد در این انبارها، هیچ اطلاعی ندارند، برخی از این انبارها در انتهای کوچه‌های کم عرض قرار دارند که در صورت بروز حادثه، امکان عبور ماشین‌های اطفاء حریق در آنها فراهم نیست و گاه مسیر عبور خودروهای امدادی تبدیل به پارکینگ شده است. آبان ماه سال گذشته هم، مدیر امور پسماند شهرداری بیرجند از فعالیت غیر قانونی ۷۵ انبار ضایعاتی، بدون دریافت مجوز از شهرداری و دیگر دستگاه‌های مرتبط در شهر بیرجند خبر داده بود. انبارهایی که به واسطه حجم کاغذ، کارتن، پلاستیک و دیگر زباله های قابل اشتعال، هر کدام همچون بمبی آماده شعله ور شدن هستند. مرداد ماه سال گذشته هم مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بیرجند، بافت فرسوده و تجاری بازار مرکزی (سرپوش) را آبستن خطرات زیادی برای کسبه و شهروندان عنوان کرده و گفته بود؛ یکی از مشکلات بازارچه‌های بیرجند، ناایمن و فرسوده بودن تأسیسات برق در بازارچه‌ها و واحدهای تجاری است که از عمده دلایل بروز حریق و حادثه می باشد، از دیگر مشکلات موجود در بازار بیرجند، عدم دسترسی مناسب خودروها و نیروهای امدادی به بازارچه‌هاست که در زمان بروز حادثه، باعث کند شدن عملیات امدادرسانی به مصدومین و عدم انجام عملیات اطفاء حریق است، وجود بافت فرسوده ناایمن و زمین‌های بلااستفاده که تبدیل به محل جمع آوری ضایعات قابل اشتعال شده از جمله عواملی است که باعث حریق می‌شود، وجود واحدهای صنفی با بار حریق بالا و مواد سریع الاشتعال در مغازه‌های ناایمن و فاقد سیستم‌های ایمنی، انبارهای ناایمن با بار حریق بالا و چیدمان نامناسب از دیگر دلایل بروز حریق می باشد، مسقف شدن بازارچه‌ها با سازه‌های ناایمن و سقف و سایبان‌های فلزی در زمان زلزله مستعد سقوط و در زمان حریق باعث عدم تهویه دود و گازهای گرم، کاهش دید و افزایش سرعت انتقال حریق است و عملیات شناسایی کانون حریق و امداد رسانی به مصدومین و نیز فرار اضطراری مردم را بسیار دشوار می کند، به کار بردن مصالح غیر استاندارد و سریع الاشتعال در پوشش سقف و دیوار و نیز دکوراسیون مغازه‌ها باعث افزایش سرعت انتقال و گسترش حریق می‌شود و… و خبرهای متعدد دیگری که به این موضوع اذعان دارند که حادثه، گوشه گوشه شهر را تهدید می کند و این همه در حالی است که به گفته معاون دادستان عمومی و انقلاب خراسان جنوبی در خبری به تاریخ مرداد ماه سال ۹۸، مسئله تأمین ایمنی بازار و شناسایی محیط‌های پرخطر در این محدوده از دو سال قبل- سال ۹۶- در کارگروه ایمنی و آتش نشانی استان مطرح شده و در دستورکار قرار دارد. حال سؤال اینجاست اگر این نقاط حادثه خیز از سال ۹۶ در حال شناسایی است و اگر ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی به خوبی به این نکته تأکید دارد که؛ هر اقدامی که از مصادیق تهدید علیه بهداشت عمومی باشد، جرم شناخته شده و مجازات آن نیز تعیین شده است، چرا هنوز عدم رعایت نکات ایمنی در انبارهای دپوی کالا و واحدهای صنفی و انبارهای جمع آوری زباله و… همچنان دغدغه اصلی شهر است؟!!
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷ اعلام یا ارسال بفرمایید)
