بهروزی فر- ۸:۴۵ صبح یکشنبه ۱۹ آذرماه، لحظه مخابره یک حادثه تلخ در مرکز استان بود. حادثه آتش سوزی در مینی پالایشگاه منطقه ویژه اقتصادی بیرجند، واحد تولید هیدروکربن سبک و سنگین که ۲۰ بهمن ماه ۱۴۰۱ با حضور سید صولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افتتاح شد.
پروژه عظیمی که عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۹۹ آغاز شد و فاز اول آن با سرمایه‌گذاری ۲۵۰ میلیارد تومان به بهره‌برداری رسید تا طرح های توسعه ای اش را در ادامه راه محقق کند و حالا بعد از گذشت تنها ۱۰ ماه، یک حادثه تلخ که علت آن در دست بررسی است، در برابر یک اتفاق زانو زد و دچار بحران شد.
بروز این حادثه از دو زاویه و با دو نگاه قابل بررسی است، یکی نوع مدیریت بحران پیش آمده و دوم، باز هم نوع مدیریت آن است.
حادثه ای همان ابتدای صبح در حدود ۱۵ کیلومتری مرکز استان و در حوزه استحفاظی شهرستان بیرجند رخ می دهد، آتشی که باری به هر جهت! به جان یکی از مخازن ذخیره سازی هیدرو کربن -از مواد اولیه در تولید سوخت(بنزین و نفت گاز)، پارافین، پلاستیک، آسفالت، برخی داروها و… – می افتد تا شروع کننده یک روز پر ماجرا باشد.
وقوع آتش به آتش نشانی بیرجند گزارش می شود، خودروی آتش نشانی به محل اعزام می گردد، دود غلیظ ناشی از این احتراق، آن قدر هست که مردم مرکز استان و مسافرانی که در حال گذر از محور بیرجند – قاین هستند را کنجکاو کند، دودی که لحظه به لحظه بیشتر می شود تا همه دستگاه های متولی را به خط کرده و از حادثه ای بزرگ حکایت کند.
ساعتی نگذشته، همه حاضر می شوند. آتش نشان ها آماده اند تا به دل آتش بزنند، پیش می روند و اقدام می کنند اما حجم آتش و احتمال انفجار مخازن، اجازه پیش روی نمی دهد و دستور ویژه هم این است، در این حادثه، جان افراد برای ما مهمتر است.
چوب های کبریت داخل یک جعبه را در کنار هم تصور کنید، ۲۲ مخزن موجود چنین شرایطی دارند و قطعاً آن ۱۸ تا که پر از هیدروکربن اند، وضعیتی وخیم تر! اولی می سوزد و به انتها می رسد، آتش به جان مخزن دوم می افتد، صدایی مهیب و دودی غلیظ که از فرسنگ ها دورتر کاملاً مشهود است.
آتش نشان ها همچنان آماده اند تا به دل آتش بزنند و نیروهای امدادی که برای پشتیبانی آمده اند، اما نمی شود، یعنی نمی گذارند، احتمال خطر در حجمی وسیع و ترکیدن کلیه مخازن با هم، این اجازه را نمی دهد که کسی پا پیش بگذارد.
شعله های مهیب همچنان سرکش و افسار گسیخته، آسمان را نشانه گرفته اند و هرازگاه با ترکیدن یکی دیگر از مخازن، صدای دلخراش و آتش گداخته و دودی بیشتر، صحنه هایی عجیب خلق می کنند.
مدیریت حادثه به معاون سیاسی استانداری، جانشین استاندار است که تمام دغدغه اش حفظ جان تک تک آنهایی است که یا محل کارشان در واحدهای تولیدی مستقر در منطقه ویژه است، یا در شمار نیروهای امدادی و خدماتی به این مجموعه پا گذاشته اند. دستور این است؛ واحدهای تولیدی تعطیل و نیروها از منطقه خارج شوند، واحدهای عملیاتی با مانیتورینگ حریق از فاصله متعارف و منطقی، شرایط را به لحظه و به لحاظ هر گونه تغییر و اتفاق مجددی رصد کنند، همه دستگاه های اجرایی امکانات و تجهیزات در اختیار خود را به منطقه گسیل دارند، تمامی مدیران به حالت آماده باش و با همه ظرفیت ها در منطقه ویژه اقتصادی و در دسترس باشند چرا که بعد مسافت از دست رفتن فرصت را به همراه خواهد داشت، استان های معین هم برای ارسال تجهیزات و نیروی امدادی باید به خط شوند، مردم به طور کامل از طریق رسانه های رسمی استان در جریان ماوقع قرار گیرند تا فرصت از سودجویان و شایعه پراکنان سلب شود، آگاهی بخشی درخصوص نحوه برخورد مردم با شرایط و اطمینان خاطر دادن به آنها مبنی بر اینکه هیچ خطری شهر و روستاها را تهدید نمی کند، و…
آتش نشان ها و نیروهای امدادی همچنان به خط و منتظر دستور ورود به دل بحران اند، اما…
آتش همچنان زبانه می کشد و به جان سرمایه استان افتاده است، هیچ کاری از دست هیچ کسی برنمی آید، استیصال و نگرانی را می توان در چهره همه دید.
روشنایی روز، دامنش را از سر شهر جمع می کند، خستگی روحی و جسمی را به وضوح می توان مشاهده کرد. آتش اگر چه زورش بیشتر بود از توان تجهیزاتی استان، اما توان همدلی را اثبات کرد و اینکه نیروهای امدادی و عملیاتی همیشه پای کارند و اینکه حادثه همیشه در کمین است، پلاسکو یک اتفاق تنها نبود و هر آن ممکن است در هر نقطه ای تکرار شود، فقط فرق می کند که کجا باشد؟! در دل پایتخت و در دسترس همه امکانات و تجهیزات یا اینجا در نقطه صفر مرزی و در استانی که متأسفانه به کمتر برخورداری شهره است و از داشتن کمترین زیرساخت ها در مضیقه و تنگنا!!

(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷ اعلام یا ارسال بفرمایید)